سه ماهه سوم بارداری می‌تواند از نظر جسمی و عاطفی، برای یک زن باردار چالش‌برانگیز باشد. در این دوره، بدن شما و جنین با تحولات فراوانی مواجه خواهد شد. چون بدن شما آماده زایمان می‌شود و تکامل مغز کودک و سایر ارگان‌های حیاتی او مانند ریه‌ها، چشم‌ها، قلب، سیستم ایمنی بدن، سیستم روده و کلیه‌ها اتفاق می‌افتد درنتیجه نیازمند این هستید که نسبت به مراقبت‌های سه ماهه سوم بارداری آگاهی کامل داشته باشید.
وقایع و مراقبت‌های مربوط به این دوره بسیار اهمیت دارند؛ زیرا احتمال زایمان زودرس و برخی از عوارض بارداری در این دوره بسیار بیشتر است. به همین دلیل گروه ماماسلامت به طور مختصر در این باره توضیحاتی را به شما خواهد داد.
رژیم غذایی در سه ماهه سوم بارداری از اهمیت بسیاری برخوردار است و در تشکیل جنین و سلامت مادر، تاثیر بسزایی دارد. در طی سه ماه سوم بارداری، کلیه‌ها کنترل بیشتری بر بدن دارند و مدیریت انتقال مواد معدنی، استخوان سازی و آبرسانی را برعهده دارند. دربرنامه مراقبت‌های سه ماهه سوم بارداری باید توجه بیشتری به دریافت ویتامین C، ویتامین K، تیامین و فیبر داشت. در هفته ۲۸ بارداری از رژیم غذایی متنوع و سالم غافل نشوید؛ زیرا در طی این دوران ۲۰۰ کالری بیشتر از قبل نیاز دارید. در ادامه به معرفی مواد غذایی لازم در این دوران می‌پردازیم:
گوشت گاو: گوشت گاو حاوی تیامین است که باعث می‌شود انرژی مواد غذایی در بدن شما آزاد شود.
میوه: میوه‌ها حاوی ویتامین C و فیبر هستند که باید در سه ماهه سوم بارداری، توت فرنگی، پرتقال، طالبی و لیمو را در رژیم غذایی خود قرار دهید.
آشامیدن مایعات: یکی از مشکلات شایع در سه ماهه سوم بارداری، یبوست است. به همین دلیل در دوره حاملگی باید آب، آب میوه، نوشیدنی‌های بدون کافئین و غذاهایی مثل سوپ میل کنید تا این مشکل رفع شود. برای اینکه گرفتار این مشکل نشوید، بهتر است در طول روز فعالیت‌های بدنی و پیاده‌روی داشته باشید.
مصرف پروتئین، کلسیم و اسید چرب امگا-۳: نیازهای کودک در سه ماهه سوم بارداری، به نسبت زیادی افزایش میابد. مصرف کلسیم برای تحکیم بافت استخوان و رشد دندان ضروری است. همچنین از مصرف امگا ۳ غافل نشوید؛ زیرا نقش بسزایی در شکل گیری مغز دارد.
.بیشتر بخوانید: وست ویژن، از هشدار تا واقعیت!
ضروری است که مادران در سه ماهه سوم بارداری تا هفته ۳۶ هر دو هفته یک‌بار به مشاور خود (پزشک یا ماما) مراجعه کنند. پس از هفته ۳۶ تا هنگام زایمان لازم است که هر هفته مشاور خود را ببینید تا از زمان وضع حمل خود به صورت زایمان طبیعی یا سزارین و سلامت نوزاد آگاه شود.
این مراجعات کوتاه اما بسیار مهم هستند. بهتر است پدر یا شخص سومی در جلسات مشاوره مادر را همراهی کند. مهم‌ترین اقداماتی که در جلسات مشاوره مراقبت‌های سه ماهه سوم بارداری انجام می‌شوند؛ عبارتند از:
· اندازه‌گیری وزن مادر
· بررسی فشار خون مادر
· معاینه لگن جهت بررسی بازشده‌گی دهانه رحم
· اندازه‌گیری دور شکم برای بررسی میزان رشد جنین
· در صورت بالا بودن قند خون مادر، آزمایش خون جهت بررسی دیابت بارداری انجام می‌شود.
· در صورتی که مادر دارای فشار خون بالایی باشد، یک نمونه ادرار برای بررسی پروتئین آن و فشارخون بارداری گرفته می‌شود.
تغییراتی مانند:
· ترک‌های پوستی بیشتر
· کمی تنگی نفس شدیدتر
· تغییراتی در سینه‌ها
· بدن درد
· گرفتگی عضلات پا و بی حسی کف دست‌ها
· تکرر ادرار
· گرفتگی بینی
· احساس خستگی مفرط و اختلال در خواب
رشد جنین در سه ماهه سوم شامل موارد زیر است:
-جنین می‌تواند ببیند و بشنود.
-مغز به رشد خود ادامه می‌دهد.
-کلیه‌ها و ریه‌ها به رشد خود ادامه می‌دهند.
-استخوان‌های جمجمه نرم باقی می‌مانند تا عبور از کانال زایمان آسان‌تر شود.
-برای بسیاری از نوزادان، عنبیه چشم‌ها به رنگ آبی تخته‌ای است. رنگ دائمی چشم تا چند روز یا چند هفته پس از تولد ظاهر نمی‌شود.
-جنین می‌تواند انگشت شست خود را بمکد و توانایی گریه کردن را دارد.
-در هفته 31 ریه‌های کودک شما بالغ‌تر می‌شوند، اما هنوز سورفکتانت تولید نمی‌کنند (ماده‌ای که پس از تولد به تنفس کمک می‌کند.)
-در هفته 36 کودک شما حدود 47 سانتی متر طول و تقریبا 2.6 کیلوگرم وزن دارد. سر کودک شما ممکن است در این زمان شروع به درگیر شدن کند یا پایین‌تر در لگن شما بنشیند و برای زایمان آماده شود.
-تقریباً از هر 25 نوزاد، یک نوزاد در شروع زایمان به جای حالت معمولی که سرشان به پایین است، در وضعیت نشسته خواهد بود. اگر وضعیت شما اینطور است، پزشک یا ماما با شما درمورد نحوه زایمان شما صحبت خواهد کرد.
-در هفته 37 لانوگوی جنین (موهای ظریف و نرم روی بدن و اندام‌ها) تقریباً به طور کامل از بین رفته است.
-در هفته 38 تا 40 ریه‌ها به طور کامل بالغ شده‌اند. جنین شما حدود 50 سانتی متر خواهد بود و وزن آن تقریباً 3.4 کیلوگرم خواهد بود. از نظر رشد، کودک شما اکنون آماده به دنیا آمدن است.
خروج غیر منتظره مایع از واژن که معمولا به علت پارگی کیسه آب به وجود می‌آید. اگر این اتفاق قبل از هفته 37 بارداری رخ دهد به آن پارگی زودرس کیسه آب جنین می‌گویند. عواملی که منجر به این حادثه می‌شوند مانند دیابت، عفونت دستگاه تناسلی، ضربه شدید به شکم، فشارخون بالا، سابقه پارگی کیسه آب در بارداری‌های قبلی است.
هرچه به ماه‌های آخر نزدیک می‌شوید باید بیشتر به حرکات جنین توجه کنید. طوری که از هفته 37 بارداری به بعد هر 35 دقیقه باید حرکت جنین کاملا حس شود. کاهش حرکت جنین از هفته 28 تا 30 بارداری می‌تواند به دلایل متفاوتی مثله اختلال در رشد، وزن کم جنین، نرسیدن اکسیژن کافی به جنین و کاهش مایع آمنیوتیک باشد.
یکی از مراقبت‌های سه ماهه سوم بارداری توجه به خونریزی‌ها در این دوران است زیرا خونریزی در سه ماهه دوم و سه ماهه سوم اهمیت زیادی دارد. لکه‌بینی در روزهایی که به زایمان نزدیک هستید، طبیعی است ولی اگر دچار خونریزی هستید حتما باید به پزشک خود اطلاع دهید چون احتمال دارد به یکی از دلایل نظیر سقط جنین، پایین بودن جفت و جداشدن ناگهانی جفت باشد.
1-سونوگرافی جنین، بین هفته 32 تا 34 بارداری است تا جفت، مایع‌آمنیوتیک، رشدجنین و اندام‌ها بررسی شود.
2- آزمایش ادرار برای بررسی عفونت‌ها و پروتئین در ادرار
3-آزمایش خون برای شمارش هموگلوبین
4- سوآپ واژینال و مقعدی در هفته 35 تا 37 بارداری برای بررسی استرپتوکوک B و جلوگیری از انتقال عفونت به نوزاد
5-فاکتور RH برای تعیین RH خون مادر
6-تعیین ضربان قلب جنین و عملکرد حیاتی که در انتهای بارداری انجام می‌شود.
گروه ماما سلامت مطالب مهمی مربوط به مراقبت‌های سه ماهه سوم بارداری برای شما گردآوری کرده است. هدف از این مطالب، این است که دید بهتری نسبت به تغییرات بدن خود و جنین در این دوره داشته باشید.
اگرچه اکثر زنان باردار سه ماهه سوم بارداری را زمان هیجان انگیزی می‌دانند و نسبت به مرحله بعدی احساس مثبتی دارند، اما از هر 5 نفر یک نفر دچار اضطراب یا افسردگی دوران بارداری می‌شود. در این سه ماه آخر مراقب رژیم غذایی و سلامتی خود و کودکتان باشید شما می‌توانید با انجام روزانه مراقبه و مدیتیشن و داشتن استراحت کافی این سه ماه حساس را به خوبی پشت سر بذارید و در صورت بروز هرگونه مشکل سریعا به پزشکتان اطلاع دهید.
