ویرگول
ورودثبت نام
ستاره امیرحسنی
ستاره امیرحسنی
خواندن ۷ دقیقه·۵ ماه پیش

ذهن آگاهی چیست؟

چگونه می‌توانم ذهن آگاهی رو در زندگی روزمره خود تمرین کنم؟

در این مقاله می‌خواهیم راجع به ذهن آگاهی صحبت کنیم و به این سؤال جواب بدیم که چگونه می‎تونم همیشه بر ذهنم آگاه باشم؟ ذهن آگاه یا خودآگاه مفهوم بسیار پیچیده‌ای داره و بسیاری از بزرگان در این حوزه نظرات مختلفی دارند که در مجموع می‌شه اینجوری برداشت کرد که ذهن آگاه یا خودآگاه یعنی هر چیزی که در درون آگاهی ما یعنی ضمیر خودآگاه ما قرار داره.

در واقع ذهن آگاهی به حالتی از آگاهی گفته می‌شه که افراد می‌تونن بدون قضاوت فقط ناظر باشن و هم از زمان حال استفاده کنن و هم مشاهده‌گر درونیات ذهن باشن؛ یعنی افکار رو ببینن بدون اینکه بخوان احساسی یا قضاوتی داشته باشن.

ذهن آگاه شامل افکار، ادراکات، خاطرات و احساسات ما و هر چیزی که بهش آگاه هستیم و درک و دریافت می‌کنیم، می‌شه. به عبارتی ضمیر خودآگاه بخشی از روح ماست که ما بی‌واسطه و مستقیم بهش دسترسی داریم و آگاه هستیم.

آگاهی چیست؟

شاید همۀ ما بدونیم آگاهی یعنی چی اما اگه بخواهیم تعریف روشنی از این مفهوم بدیم آگاهی یعنی حالتی که انسان می‌تونه به خودش و آنچه که در درونش هست اشراف داشته باشه و ببینه و درک کنه. مثل ارتباطی که در اولین برخورد با چیزی داره و براش عجیب و تازه هست.

مثلا اولین باری که به یک شهر یا یک مکان دیدنی می‌ریم توسط بینایی، شنوایی و یا بویایی می‌تونیم با محیط ارتباط بگیریم و آگاه باشیم که چه اتفاقاتی رخ می‌ده؛ بنابراین متوجه هستیم که چه چیزهایی رو مشاهده یا درک می‌کنیم.

به ورودی‌های مغزمون و آنچه که در درون ما رخ می‌ده و اشراف داریم. در این شرایط یعنی ما به دریافتیهایی که داریم آگاه هستیم.

فواید یا مزایای ذهن آگاهی چیست؟

ذهن آگاهی باعث می‌شه تا بتونیم از لحظۀ حال که لحظۀ قدرت هست استفاده کنیم و بهره ببریم. وقتی که روی ذهنمون آگاه باشیم و متوجه بشیم که چه اتفاقاتی در حال وقوع هست و ما چه چیزهایی رو تجربه می‌کنیم باعث می‌شه تا کمتر قضاوت کنیم، گفتگوهای ذهنی کمتری داشته باشیم و کم‌کم به سکوت ذهن می‌رسیم. قضاوت نکردن دلیل مهم و مؤثری برای آرامش هست.

وقتی که ذهن قضاوت گر نداشته باشیم و به تبع اون از قضاوت دیگران نترسیم یک گام بزرگ در مسیر خودشناسی و خودآگاهی برداشتیم. هر چقدر در این تمرین یا مهارت موفق‌تر باشیم آرامش بیشتری داریم و یک زندگی باکیفیت‌تری رو تجربه می‌کنیم. زندگی باکیفیت شامل، سلامتی، ثروت، رابطۀ پخته و پایدار و هر جنبه‌ای از زندگی رو شامل می‌شه.

ذهن آگاهی باعث می‌شه تا بتونیم آگاهانه‌تر و متمرکزتر از زندگی‌مون لذت ببریم و تجربه کنیم. در این مهارت ما به درون خودمون متصل می‌شیم و با نظارت و توجه بیشتر می‌تونیم احساسات منفی رو مدیریت کنیم. وقتی که ناظر بر احساسات هستیم درک می‌کنیم که ما احساساتمون نیستیم بنابراین کنترل و مدیریتش بهتر انجام می‌شه.

با ذهن آگاهی در زندگی روزمره، می‌تونید به تدریج رابطۀ خودتون رو با خودتون، دیگران و جهان هستی تغییر و بهبود بدید.

چگونه بر ذهن خود آگاه باشیم؟

برای کسب این مهارت لازم هست که ذهنمون رو تربیت کنیم. تربیت ذهن کار ساده‌ای نیست اما وقتی که این کار انجام بشه برای همیشه راحت هستیم. می‌دونیم که اطلاعات از خودآگاه به ناخودآگاه می‌ره و زندگی ما رو خلق می‌کنه؛ بنابراین وقتی که ضمیر خودآگاهمون رو تربیت کنیم این برنامه در ناخودآگاه ما نهادینه می‌شه و زندگی به گونه‌ای می‌شه که ما می‌خواهیم.

برای تربیت ذهن روش‌های متفاوت و زیادی وجود داره که می‌تونید انجام بدید تا به نتیجۀ دلخواهتون برسید. همون‌طوری که برای تربیت جسم به باشگاه می‌ریم برای تربیت ذهنمون هم باید یکسری تمرینات و تکنیک‌هایی رو انجام بدیم. برای رشد هر چیزی لازمه مراقبت کنیم.

مثالی برای درک بهتر موضوع

وقتی که مواد قورمه سبزی رو داخل قابلمه می‌ریزیم می‌تونیم انتظار داشته باشیم که خورش قورمه سبزی تحویلمون بده. نمی‌تونیم توقع کنیم که قیمه آماده بشه. هر چیزی که داخل ذهنمون می‌ریزیم هم در زندگی خلق می‌شه و تحویلمون می‌ده.

بنابراین برای اینکه زندگی درستی داشته باشیم لازمه که ورودی‌های ذهنمون رو کنترل کنیم. آگاه باشیم که در ذهنمون چه اتفاقی می‌افته و چه چیزهایی رو دریافت و جذب می‌کنه.

تکنیک‌های تربیت ذهن برای داشتن ذهن آگاهی چیست؟

مراقبه یا مدیتیشن

یک تمرین عالی برای تربیت ذهن هست. با مراقبه کم‌کم به تمرکز بیشتر می‌رسیم و می‌تونیم به ذهنمون و آنچه که در درون ذهن ما رخ می‌ده آگاه بشیم؛ بنابراین مواردی که دوست نداریم یا برای ما مضر هست رو پاک‌سازی می‌کنیم و سپس برنامه‌های سازنده و مفید رو جایگزین می‌کنیم.

در مراقبه ما تمرین می‌کنیم که تمرکزمون عالی بشه و بتونیم بدون اینکه در گذشته یا آینده باشیم ذهنمون رو ببینیم؛ یعنی ببینیم که در ذهنمون چی هست و چه افکار وجود داره. به این حالت ناظر بودن می‌گن. وقتی که ناظر بر افکار باشیم یعنی از افکارمون بالاتریم که نشان‌دهندۀ قدرت ماست.

بر هر چیزی مسلط باشیم کم‌کم و رفته‌رفته قدرتش رو از دست می‌ده و دیگه تأثیری روی زندگی ما نداره. به همین دلیل تأکید می‌شه که مراقبه رو در زندگی روزمره تون داشته باشید.

برای اطلاعات بیشتر پیشنهاد می‌کنم دورۀ رایگان مراقبه در زندگی روزمره رو بشنوید.

تفکرات مثبت با تغییر زاویه دید

منظور از تفکرات مثبت این نیست که ما فقط زیبایی‌ها رو ببینیم و زشتی‌ها رو انکار کنیم. در این تمرین ما همه چیز رو می‌بینیم اما با تغییر زاویۀ دید اون موضوع رو مثبت می‌بینیم.

در دورۀ ایمان یاد گرفتیم که باید مدام در اتصال با خداوند باشیم. خداوند خیر مطلق هست و هر چیزی که برای ما در نظر گرفته خوب و عالی هست. با این دیدگاه متوجۀ خیریت اون اتفاق یا موضوع می‌شیم و به راحتی می‌تونیم درس اون اتفاق رو یاد بگیریم و به مرحلۀ بعد بریم.

قرار نیست که همه چیز گل‌وبلبل باشه؛ اما قراره که ما در دل طوفان هم آرامش داشته باشیم چون آگاه هستیم و به خدا توکل و اعتماد داریم. نمی‌ترسیم و نگران نیستیم و اعتقاد داریم که خدا هست و خدا همیشه مراقب ماست.

تنفس عمیق و آگاهانه و تأثیر اون بر ذهن آگاهی

دم از بینی و بازدم از دهان. این نوع تنفس باعث می‌شه تا سیستم ایمنی بدن تقویت بشه و در نتیجه سلامت جسم ما تضمین می‌شه. با تنفس آگاهانه می‌تونیم از لحظه حال بهره ببریم و حضور در لحظه رو متوجه بشیم. وقتی که توجه به زمان حال داریم یعنی متوجه هستیم که چه اتفاقاتی در حال وقوع هست و به همین دلیل می‌تونیم بر ذهنمون آگاه باشیم.

پیاده‌روی آگاهانه

تقریبا همۀ ما هنگام پیاده‌روی بدون آگاهی و از سر عادت قدم برمی‌داریم. شاید مسافت منزل تا چایی که می‌خواهیم بریم و یا برگردیم رو متوجه نشیم. در پیاده‌روی آگاهانه روی قدم‌هایی که برمی‌داریم آگاه هستیم و ذهن آگاهی رو تمرین و تقویت می‌کنیم. دقت می‌کنیم و سعی می‌کنیم که متوجۀ تماس پاهامون با زمین باشیم.

از محیط اطراف و تمام چیزهایی که با حواس پنج‌گانه قابل درک و دریافت هست بشیم. عجله‌ای در کار نیست. به آرامی قدم برمی‌داریم تا بتونیم به محیطمون آگاه بشیم و متوجه باشیم که چه چیزهایی رو به ذهنمون وارد می‌کنیم. به این ترتیب می‌تونیم کم‌کم روی ذهن آگاهی‌مون تسلط پیدا کنیم.

این روش رو می‌تونید برای تمام کارها مثل غذا خوردن، ورزش کردن، کارهایی که مربوط به شغل و درآمدتون هست و هر کاری که در طول روز انجام می‌دید رو به کار ببرید تا بهتر متوجۀ فواید و برکاتش بشید. تمام این تمرین‌ها شاید ساده به نظر بیان اما باعث می‌شن تا کم‌کم ذهن آگاهی رو یاد بگیریم. یادمون باشه که قدرت در سادگی‌ست.

معجزۀ نوشتن

یکی از روش‌های قدرتمند برای خودشناسی نوشتن هست. در این روش ما هر چیزی که در ذهنمون هست رو می‌نویسیم. با این کار متوجۀ درونیات یا ذهنمون می‌شیم. انرژی رو به کاغذ منتقل می‌کنیم. وقتی می‌نویسیم یعنی می‌بینیم بنابراین بهتر می‌تونیم متوجۀ نقاط ضعف و قوتمون بشیم و از حواس پخشی جلوگیری می‌کنیم و متمرکزتر می‌تونیم عمل کنیم.

پادکست حواس پخشی رو با عنوان آیا برای فصل بعدی زندگیت آماده‌ای؟ رو پیشنهاد می‌کنم که بشنوید

سپاس‌گزاری برای آگاهی کامل از ذهن

وقتی که فکر می‌کنیم که چه چیزهایی داریم که باید شکرگزاری کنیم یعنی خودآگاهمون رو کندوکاو می‌کنیم. موفقیت‌های کوچیک و بزرگ رو پیدا می‌کنیم تا بتونیم شکرگزاری کنیم. انرژی ما همونجایی می‌ره که توجه ماست؛ بنابراین کم‌کم داشته‌های بیشتری رو به دست میاریم. داشته‌هایی که با کمک ذهن آگاه به دست میاریم.

توجه به کارهای روزانه

هر فعالیتی انجام می‌دید آگاه باشید. مثل غذا خوردن، قدم زدن، خرید کردن و... آگاه باشید که قاشق رو چجوری به دستتون می‌گیرید و یا غذا رو چند بار می‌جویید. وقتی که قدم می‌زنید آیا تند گام برمی‌دارید یا آهسته؟ به تمام فعالیت‌هایی که می‌کنید آگاه باشید این کار باعث می‌شه تا از ورودی‌هاتون بتونید مراقبت کنید.

می‌دونیم که ورودی‌های ذهن یا همون دیتا به مرور زمان در ضمیر ناخودآگاه ما قرار می‌گیره و زندگی ما رو خلق می‌کنه. با مراقبت از ذهنمون ورودی‌های درست و سازنده می‌دیم و در نتیجه خروجی‌های مثبت و دلخواه رو خواهیم داشت.


ذهن آگاهیذهن
نویسنده، ویراستار
شاید از این پست‌ها خوشتان بیاید