پروتئینهای سرمی شیر (Whey Proteins)
شیر دارای دو نوع پروتئین اصلی است: کازئین (80%، پروتئین دیرهضم) و پروتئینهای سرمی یا آب پنیری (20%، پروتئین زود هضم).
پروتئینهای آب‌پنیری، محصول فرعی و جانبی (By Products) تولید پنیر و لخته شدن شیر بوده و سرشار از آمینواسیدهای شاخه‌دار (BCAA) می‌باشند.
مصرف whey protein، روشی مناسب برای افزودن پروتئین بیشتر به رژیم روزانه است. کمک به رشد و افزایش توده‌ی عضلانی، تسریع ریکاوری، حفظ و جلوگیری از تحلیل عضلات و بهبود عملکرد ورزشی، برخی از مزیت‌های استفاده از این پروتئین‌ها می‌باشند.
مصرف این پروتئین، سبب عضله‌سازی و چربی سوزی شده و همانند سایر منابع پروتئینی، می‌بایست به مقدار کل پروتئین مورد نیاز بدن در طول روز توجه و سپس در وعده‌های اصلی و میان وعده‌ها به مقدار مناسبی، گنجانده شود .
دوز مصرف پیشنهادی 1 تا 2 اسکوپ (25 تا 50 گرم) در طول روز می‌باشد. Whey Protein، به سه شکل Concentrate (WPC)، Isolate (WPI) وHydrolysate (WPH) وجود داشته که در محتوای پروتئینی، مزه، قیمت و قابلیت هضم (روش پروسس و تولید) با یکدیگر متفاوت می‌باشند.
زمان هضم Whey Protein کوتاه و حدود یک ساعت و نیم است، این زمان برای پروتئین کازئین به 7 ساعت می‌رسد.
میزان جذب وی‌پروتئین در روده‌ی کوچک حدود 10- 8 گرم در ساعت بوده، در حالی که این عدد برای کازئین 5 می باشد.
بیشترین عارضه‌ی جانبی که در خصوص مصرف وی پروتئین عنوان می‌شود، مرتبط با توانایی فرد در هضم و تحمل لاکتوز می‌باشد. برخی از افراد که دستگاه گوارش آن‌ها به لحاظ تولید آنزیم‌های خاص، ضعیف‌تر است و دارای عدم تحمل لاکتوز هستند و یا بیشتر از آنچه پیشنهاد می‌شود از این پروتئین استفاده می‌کنند، می‌توانند علائمی چون نفخ، دردهای شکمی و اسهال را تجربه نمایند.
1) Whey Protein Concentrates
رایج‌ترین نوع پروتئین وی بوده، دارای حدود 70 الی 80% پروتئین است، با مقدار محدودی لاکتوز و چربی (20%). دارای مزه‌ی مناسبی بوده و در طعم‌های مختلف نیز موجود می‌باشد. ارزانترین شکل پروتئین وی بوده، زیرا کمترین میزان فرآیند بر روی آن انجام شده است.
2) Whey Protein Isolate:
در این نوع، بیشتر چربی و لاکتوز خارج شده و میزان پروتئین در حدود 90% و یا حتی بیشتر می‌باشد. برای افرادی که دارای مشکل در تحمل لاکتوز و یا هضم شیر هستند،گزینه‌ی مناسب‌تری است. از WPCگرانتر بوده و اگر طعم‌دار نشود، بی‌مزه است.
3) Whey Protein Hydrolysate:
شکل پیش- هضم شده (Pre-digested) از پروتئینهای آب پنیری می‌باشد. به دلیل پپتیدهای زنجیره کوتاهی که در اثر هیدرولیز نسبی (Partial Hydrolysis) تشکیل شده‌اند، دارای مزه‌ی تلخی است، هر چند توسط کمپانی‌های بزرگ در طعم‌های مختلف ارائه می‌شود. جذب سریعتری از دو نوع دیگر داشته و گرانترین است. دارای میزان ناچیزی لاکتوز و چربی است. دلیل اصلی تولید این نوع محصول، جلوگیری از ایجاد آلرژی برای افرادی است که نسبت به این نوع پروتئین، حساسیت دارند. مشابه این محصول، پروتئینهای حاوی آنزیم است. آنزیم‌های پروتئاز و لاکتاز به منظور کمک به هضم آسان‌تر مصرف کننده به این محصولات با مقدار مشخصی افزوده می‌شود.
