سعید سوزانی
سعید سوزانی
خواندن ۷ دقیقه·۱۶ روز پیش

راهنمای جامع برای انجام تحقیقات میدانی: اصول، روش‌ها و ابزارها


چکیده: تحقیقات میدانی در محیط واقعی کاربران انجام می‌شود. با بیرون رفتن از دفتر و مشاهده افراد در محیط‌های روزمره‌شان، می‌توانید به بینش‌های غیرمنتظره‌ای دست یابید.
پژوهشگران UX مسئولند که درباره کاربران، اهداف، چالش‌ها و فعالیت‌های آن‌ها اطلاعات کسب کنند و این آگاهی را به سازمان منتقل کنند. اگر متوجه شکاف‌هایی در دانش خود شدید و می‌خواهید رفتار واقعی کاربران را در زندگی روزمره درک کنید، شاید زمان آن رسیده که دفتر را ترک کرده و یک مطالعه میدانی انجام دهید.

مطالعه میدانی چیست؟

مطالعه میدانی نوعی پژوهش زمینه‌ای است که در محیط طبیعی کاربر (که گاهی به آن in situ به معنای «در محل» گفته می‌شود) انجام می‌شود، برخلاف آزمایشگاه یا محیط‌های کنترل‌شده.

روش‌های پژوهشی دیگری مانند مصاحبه کاربری (user interviews)،مطالعه خاطرات(Diary studies)،تست های کاربردپذیری بدون نظارت (Unmoderated Usability Testing) اغلب محبوب هستند؛ چرا که راه‌اندازی آن‌ها آسان‌تر بوده یا منابع کمتری مصرف می‌کنند (یا هر دو). با این حال، مطالعات میدانی می‌توانند شکاف‌هایی را که این روش‌ها باقی می‌گذارند، پُر کنند.

مشاهده کاربران در موقعیت‌های واقعی، داده‌های دقیقی را ارائه می‌دهد که مستقیماً با مخاطبان شما مرتبط است. مطالعات میدانی که بر روی وظایف خاصی تمرکز دارند، به پژوهشگران کمک می‌کنند تا یاد بگیرند چگونه می‌توانند به بهترین نحو از این وظایف پشتیبانی کنند. برای مثال، آیا افراد تمایل دارند از محصول یا خدمت در خودرو استفاده کنند؟ هنگام ورود به یک مکان خاص؟ مطالعات میدانی می‌توانند نشان دهند که طراحی تا چه حد از موارد کاربرد واقعی پشتیبانی می‌کند (یا نمی‌کند).

زمینه‌ای(Context) که افراد در آن وظایف خود را انجام می‌دهند می‌تواند مسائلی را آشکار کند که شاید انتظار آن‌ها را نداشته باشید، مانند مشکلاتی که هنگام معرفی ابزارها یا فرآیندهای جدید در شیوه‌های کاری موجود به وجود می‌آیند. این نوع مطالعه همچنین به شما امکان می‌دهد بفهمید سیستم‌ها در محیط‌های عادی استفاده چقدر خوب کار می‌کنند: مثلاً وقتی افراد حواس‌پرت، در محیط‌های شلوغ یا در تعامل با دیگران هستند.

انواع مطالعات میدانی

دامنه مطالعات میدانی ممکن است بسیار گسترده باشد. مطالعات میدانی می‌توانند کاملاً عمیق و آزادانه باشند یا کمتر غرق‌شونده و بیشتر هدایت‌شده، که شامل استفاده از نمونه‌های اولیه یا سیستم‌های موجود خاص است.

  1. مشاهده مستقیم
    مشاهده مستقیم یک مطالعه کاملاً مشاهداتی است که در آن پژوهشگر مانند یک "مگس روی دیوار" عمل می‌کند؛ به این معنی که در فعالیت‌های شرکت‌کنندگان دخالت نمی‌کند و هیچ سؤالی نمی‌پرسد. این روش برای انجام پژوهش در مورد فرآیندهای کاربران مفید است.
    به‌عنوان‌مثال، برای کمک به ایجاد جریان‌های طبیعی وظایف. این روش همچنین برای یادگیری واژگان و مدل‌های ذهنی کاربران، درک تعاملات کسب‌وکارها با مشتریان و کشف راه‌حل‌های معمولی مفید است. مثلاً با گوش دادن به تماس‌های پشتیبانی، مشاهده حرکت افراد در پارک‌های تفریحی یا مشاهده کارکنان فروشگاه و مشتریان در فروشگاه‌ها.

  2. پرس‌وجوی زمینه‌ای
    پرس‌وجوی زمینه‌ای شامل ترکیبی از مشاهده عمیق و مصاحبه با نمونه کوچکی از کاربران است تا درک کاملی از شیوه‌ها و رفتارهای کاری به دست آید. اکثر تست های کیفی کاربرد پذیری در محیط واقعی در این دسته قرار می‌گیرند.

  3. بازدید از محل مشتری
    بازدید از محل مشتری ترکیبی از مشاهدات مستقیم و مصاحبه با مشتریان است که معمولاً به رهبری مشتری یا کارفرما انجام می‌شود. برای مثال، ممکن است با مشتری از یک مجموعه بازدید کرده یا سیستم را همراه با آن‌ها مرور کنید. این بازدیدها می‌توانند به شما کمک کنند تا مشکلات کاربردپذیری را که در صنایع یا زمینه‌های خاص کسب‌وکار یا در مقیاس‌های خاصی به وجود می‌آیند، درک کنید.

  4. قوم‌نگاری (Ethnography)
    قوم‌نگاری نیازمند غرق‌شدگی کامل در محیط طبیعی یک فرد یا گروه برای یک دوره طولانی است و در برخی موارد به معنای زندگی به‌عنوان یکی از اعضای آن گروه است. این روش به شما امکان می‌دهد به مدل‌های ذهنی و موقعیت‌های اجتماعی دست یابید که می‌توانند به محصولات و خدمات کمک کنند تا با زندگی افراد هماهنگ شوند. این نوع تحقیق به‌ویژه زمانی مفید است که مخاطب هدف شما در فرهنگ یا محیطی متفاوت از شما زندگی کند.

چه زمانی بهترین زمان برای انجام مطالعه میدانی است؟

مطالعات میدانی را می‌توان در هر زمانی انجام داد، اما اغلب منطقی است که قبل از شروع طراحی (یا بازطراحی) انجام شوند، زیرا چنین پژوهشی می‌تواند به تغییرات اساسی در درک کاربران منجر شود و آنچه را که برای آن‌ها طراحی می‌کنید، دگرگون کند. به‌ویژه، منطقی است که از این مطالعات در مرحله کشف استفاده کنید، زمانی که هنوز در حال درک فضای مسئله هستید.

مطالعات میدانی همچنین می‌توانند در مراحل بعدی طراحی یا توسعه به‌عنوان یک تکنیک تحقیقاتی ارزیابانه استفاده شوند. گاهی به این کار "آزمون میدانی" یا "آزمون بتا" گفته می‌شود. آزمون میدانی نوعی از تحقیقات میدانی است که در آن یک نمونه اولیه موجود در محیط معمول خود استفاده می‌شود.


چه زمانی باید به روش‌های دیگر فکر کنید؟

اگر هزینه مطرح نبود، احتمالاً همه ما تحقیقات میدانی بیشتری انجام می‌دادیم. متأسفانه، روش‌های میدانی به اندازه سایر روش‌های کاربردپذیری ارزان نشده‌اند و اجرای آن‌ها می‌تواند دشوار باشد. علاوه بر محدودیت منابع، ممکن است در برخی موارد دیگر نیز تصمیم بگیرید که از ورود به میدان خودداری کنید.

تحقیقات میدانی از راه دور

تحقیقات از راه دور با نظارت به کمک ابزارهای دیجیتال و جلسات آنلاین، امکان مطالعه کاربران در محیط دلخواه خودشان را فراهم می‌کند و ارزان‌تر و سریع‌تر از مطالعات حضوری است. این روش زمانی مناسب است که شرکت‌کنندگان پراکنده باشند یا نیاز به پاسخ‌های سریع و کم‌هزینه باشد. با این حال، مشاهده کامل محیط کاربر در این روش محدودیت‌هایی دارد، زیرا نمی‌توان تمام زمینه‌های خارجی را دید.

نکات مهم برای برنامه‌ریزی مطالعات میدانی

هنگام برنامه‌ریزی مطالعه میدانی خود، گام‌هایی وجود دارند که می‌توانید برای بهینه‌سازی زمان صرف‌شده در مشاهده کاربران در محیط آن‌ها بردارید. اطمینان حاصل کنید که برنامه تحقیقاتی شما موارد زیر را در نظر می‌گیرد:

سوالات تحقیقاتی شما چیست؟
با دقت بررسی کنید که تیم شما می‌خواهد چه چیزی یاد بگیرد و چگونه این موضوع (و عوامل زمینه‌ای دیگر) ممکن است در تنظیم مطالعه میدانی تاثیرگذار باشد.

  1. شرکت‌کنندگان: کاربران هدف شما چه کسانی هستند؟
    بسته به روش تحقیقاتی که استفاده می‌کنید، ممکن است به یک جذب‌کننده حرفه‌ای یا یکی از اعضای تیم نیاز داشته باشید تا به شما در انتخاب و زمان‌بندی افراد کمک کند.

  2. محیط: به جایی بروید که کاربران بالقوه شما احتمالاً در حال انجام وظایفی هستند که می‌خواهید مشاهده کنید: محیط‌های کاری، مدارس، مراکز خرید، فرودگاه‌ها و غیره. آیا محیط یا سناریوی خاصی وجود دارد که برای کاربران هدف شما واقعی‌تر باشد؟ آیا مسائل سفر برای شما و شرکت‌کنندگان وجود دارد؟ آیا اتاق خصوصی برای مشاوره با محققان و ناظران دیگر دارید؟

  3. زمان بندی: این فعالیت‌ها معمولاً در چه ساعتی از روز اتفاق می‌افتند؟ (یا به‌طور معکوس، در کدام مرحله از سفر مشتری؟) آیا نیاز دارید این جلسات را خارج از ساعات کاری معمول خود هماهنگ کنید تا با برنامه شرکت‌کنندگان هماهنگ شود؟

  4. روش: شرکت‌کنندگان شما چقدر (یا چقدر کم) درباره جریان کاری خود افشا می‌کنند؟ آیا پرسش‌های دقیق به‌طور قابل توجهی جریان کار کاربران شما را مختل می‌کند؟ آیا باید سوالات پیگیری برای بعد از بخش مشاهده آماده کنید تا اختلالات در فرآیند طبیعی کاربران محدود شود؟ یا این سوالات بهتر است به‌طور زمینه‌ای، در لحظه پرسیده شوند؟

چه کسی شما را در طول مطالعه میدانی همراهی می‌کند؟

اگرچه در برخی موارد ممکن است یک پژوهشگر به تنهایی تحقیق میدانی را انجام دهد، اما بسیار رایج‌تر است که فرد توسط دیگران همراهی شود، چه این افراد محققان دیگر (که یا یادداشت‌برداری می‌کنند یا جلسات را به‌طور همزمان برگزار می‌کنند) یا ناظران باشند.

محققان همراه
در طول یک مطالعه میدانی، صحبت‌های جانبی نه تنها می‌تواند حواس‌پرتی ایجاد کند، بلکه ممکن است نتایج مطالعه شما را دچار تعصب کند. به‌طور مشابه، نبود هم‌راستایی در خصوص سوالات تحقیقاتی و هدف از مطالعه وظایف می‌تواند باعث شود که محققان چیزهای نادرستی را مشاهده کنند یا جزئیات کلیدی را از دست بدهند. برای کاهش حواس‌پرتی و افزایش هم‌راستایی با دیگران، در نظر داشته باشید که یک برنامه تحقیقاتی و راهنمای تسهیل‌کننده در دسترس باشد، که در آن سوالات تحقیقاتی به‌وضوح مشخص شده باشد. بدین ترتیب، محققان می‌توانند نه تنها به‌طور آرام و مطمئن پیروی کنند، بلکه می‌توانند جلسات را به‌طور منسجم و بدون تعصب اجرا کنند.


نتیجه‌گیری

زمانی که با مشکلات یا رفتارهایی مواجه می‌شوید که در مورد محصولات یا خدمات موجود آن‌ها را درک نمی‌کنید، مطالعات میدانی می‌توانند به شما کمک کنند تا یک قدم به عقب بردارید و از دیدگاه جدیدی نگاه کنید، بر اساس رفتار واقعی کاربران در زمینه‌های واقعی.

انجام تحقیق در جایی که مردم هستند نیز می‌تواند برای درک این‌که آیا محصولات و خدمات جدید به افراد مورد نظر شما کمک می‌کنند، مانع ایجاد می‌کنند یا بی‌تأثیر خواهند بود، ضروری باشد. فرضیات خود را کنار بگذارید و اجازه دهید که بینش‌ها آنچه را که می‌سازید و نحوه تأثیر آن بر تجربیات افرادی که برای آن‌ها طراحی می‌کنید، بازتعریف کنند.

تحقیقات میدانیمطالعات میدانیتحقیقات کاربریکسب و کارطراحی محصول
طراح محصول | طراح رابط کاربری و تجربه ی کاربری
شاید از این پست‌ها خوشتان بیاید