📷
بدون شک، برنامه ریزی در زندگی موجب می شود تا فرد موفق تری باشیم و بهتر بتوانیم از زمان خود استفاده کنیم. ولی یاد گیری نحوه ی برقراری تعادل، میان وظایف گوناگون در زندگی، کاری چالش بر انگیز است. گاهی کار، مدرسه و وظایف روزانه روی هم انباشته می شوند و در عین حال، دوستان یا خانواده نیز از ما انتظار دارند که به آن ها کمک کنیم. علاوه بر این کارها، باید زمانی را هم به رسیدگی به خودمان اختصاص دهیم. ولی در صورت داشتن یک برنامه ی روزانه، انجام این وظایف امکان پذیرتر می شود. با برنامه ریزی کردن می توانید میان اهداف خود تعادل برقرار کنید و چیز های مهم در زندگی تان را اولویت بندی کنید. در این مقاله یک برنامه ی کار آمد و مفید را مرور می کنیم.
پیش از آن که بفهمید باید چگونه برنامه ریزی کنیم، باید بدانید که هم اکنون، چگونه امور روزانه تان را مدیریت می کنید. اگر مجبور هستید که در مدرسه یا محل کار بروید، ساعاتی که در مدرسه یا محل کار می گذرانید، قبلا برای شما مدیریت شده است و نمی توانید برای آنها برنامه ریزی کنید. ولی در وقت آزادتان، آزادی عمل بسیار بیشتری دارید.
چند روزی را به بررسی این که چگونه وقتتان را می گذرانید، سپری کنید. یادداشت کنید که هرروز دقیقا چه کارهایی انجام می دهید. با دقت توجه کنید که وقت آزادتان را چگونه می گذرانید. آیا کتاب می خوانید؟ آیا ترجیح می دهید بخوابید؟ آیا خانه را تمیز می کنید؟ آیا در فضای مجازی می چرخید؟ فهرستی از این کارها را تهیه کنید و در آن ذکر کنید که برای انجام هر کار چقدر زمان صرف می کنید.
احتمالا بخش نسبتا زیادی را صرفا برای رفت و آمد به محل کار یا مدرسه یا بیرون رفتن برای انجام کارهای مختلف صرف می کنید. اما این همان زمانی است که برای نظم دادن به روز هایتان و انجام وظایف مهم نیاز دارید. توجه کنید که این رفت و آمدها معمولا چقدر زمان شما را می گیرند و در برنامه ریزی روزانه تان، زمان کافی را به این رفت و آمد ها اختصاص دهید.
برنامه ریزی روزانه را براساس این زمان ها، تنظیم کنید.
انجام برنامه ریزی روزانه تا حد زیادی به فهمیدن این مسئله مربوط می شود که کار هایی که طبق عادت انجام می دهید، چه تاثیری بر زندگی روزانه ی شما می گذارند. گاهی این کارها، عادت های بدی هستند که مانع از لذت بردن از زندگی یا دست یابی به اهدافتان می شوند. در حالیکه بعضی از این کار ها، برای لذت بردن از زندگی یا رسیدن به اهداف لازم و ضروری هستند. وقتی برای خود برنامه ریزی می کنید، به نقشی که عادت هایتان در زندگی شما ایفا می کنند، نیز فکر کنید.
برای مثال، شاید متوجه روندی در زندگی تان شوید که در آن خود را برای انجام کاری که برایتان لذت بخش است ( مثل بازی های ویدیویی یا....) خسته می کنید و پس از انجام آن، تمایل یا انرژی لازم برای انجام هیچ کار دیگری مانند درس خواندن و موفقیت تحصیلی، ندارید از سوی دیگر، ممکن است تمام زمان تان را برای برآورده کردن تقاضاهای اجتماعی، صرف کنید و هیچ زمانی را به رسیدگی به خودتان اختصاص ندهید. همه ی این عادت ها می توانند برای خوشی و سلامتی شما مضر باشند. بنابراین باید به این مسئله توجه کنید که عادت های جاری تان، چه تاثیری بر زندگی شما می گذارند.
پس از یافتن عادتی که مانع از دستیابی شما به اهدافتان یا رویاهایتان می شود، به دنبال راه هایی برای تغییر آن عادت باشید تا بتوانید استفاده ی بهتری از زمان تان ببرید و حس و حال خوبی را تجربه کنید. مثلا می توانید تنها زمانی را به خودتان اجازه ی وب گردی یا بازی های رایانه ای را بدهید که انجام وظایف مهم تر خود را در روز انجام داده اید. شاید لازم باشد که یاد بگیرید وقتی دیگران از شما می خواهند برایشان کاری انجام دهید، وقتی واقعا نمی توانید، به آن ها نه بگویید و وقتی را نیز به خودتان اختصاص دهید.
شاید بعضی اوقات در روز، زمانتان را هدر می دهید. بسیاری از این موارد اجتناب ناپذیر هستند، مانند رفت و آمد های روزانه، در این صورت می توانید در حین رفت و آمد از یک کتابی که برایتان لذت بخش است استفاده کنید و یا از یک پادکست مفید استفاده کنید. در این صورت است که توانسته اید زمانتان را مدیریت کنید.
معمولا بهتر است که از پیش، برای هر روز برنامه ریزی کنید. اگر قبلا هرگز برنامه ریزی نکرده اید، شاید کمی زمان ببرد تا بتوانید در برنامه ریزی تان، تمام ویژگی ها را در نظر بگیرید. انتظار نداشته باشید که همان اوایل همه چیز را متوجه شوید و مو به مو انجام دهید.
برای روز بعد خود، برنامه ای تقریبی بنویسید که در آن تمام کارهایی را که می خواهید انجام دهید و زمانی که می خواهید برای هر یک را اختصاص دهید را فهرست کنید. در تنظیم این برنامه ریزی، کمی انعطاف پذیر باشید، زیرا شما تازه دارید به برنامه ریزی برای زمان تان عادت می کنید. از همان اول نخواسته باشید همه چیز بدون نقص پیش برود.
وقت کافی را بگذارید و تمام کارهایی که هر روز انجام می دهید، و کارهایی را که انجام نمی دهید ولی باید انجام دهید را بنویسید. اگر به یاد آوردن تمام کارها سخت است، همیشه دفترچه یادداشت به همراه داشته باشید و در طول روز، تمام کارهایی که انجام می دهید را یادداشت کنید.
وقتی نوشتن فهرست را شروع می کنید، هیچ کاری را پیش پا افتاده و کم اهمیت در نظر نگیرید. هر کاری را که باید انجام شود، در فهرست خود وارد کنید. وقتی برای اولین بار برنامه ریزی برای کارهای روزانه را انجام می دهید، بهتر است که همه ی موارد را در برنامه ی خود بگنجانید و سپس در صورت نیاز آن را ویرایش کنید. برای نمونه اگر هر روز صبح، برای پیاده روی بیرون می روید، این کار را نیز یادداشت کنید.
برای داشتن تغذیه ی مناسب، چه کارهایی باید انجام دهید؟ برای رفتن به سر کار از قبل چه کارهایی باید انجام دهید؟ برای رساندن فرزندتان به مدرسه یا به خانه چه کارهایی باید انجام دهید؟ احتمالا کارهای کوچک بسیار زیادی وجود دارد که باید برای انجام مسئولیت های بزرگ تر خود، به آن ها توجه داشته باشید. برنامه ریزی روزانه به شما کمک می کند تا بخش هایی را که در آن ها بهره وری بالایی ندارید را شناسایی کنید و برای بهبود در آن بخش ها تلاش کنید.
اگر متوجه شده اید که زمان آزاد اندکی دارید یا هیچ زمان آزادی ندارید، کارهای خود را دوباره بررسی کنید تا متوجه شوید که آیا انجام همه ی آن کارها، واقعا ضروری است یا خیر. احتمالا متوجه خواهید شد که می توان بعضی از کارها را به شکل بهتری انجام داد یا انجام آن ها را در صورت امکان به فرد دیگری واگذار کرد.
پیش بینی دقیق اینکه انجام هر کار به چقدر زمان نیاز دارد، کمی دشوار است. بنابراین در صورت لزوم، برنامه زمانی شما باید به آسانی در یک جهت قابل انعطاف باشد. شما باید زمان های میانی را نیز، برای تاخیرهای غیر منتظره در نظر بگیرید. البته نباید در زمان استراحت خود به عنوان زمان میانی، استفاده کنید. نباید به زمان استراحت به چشم چیز غیر ضروری نگاه کنید. فراموش نکنید که زمان استراحت هم مانند برخی کارهای مهم، اهمیت ویژه ای دارد.
از رنگ های متفاوتی برای حوزه های مختلف کارهای خود استفاده کنید. مثلا می توانید از رنگ زرد برای فعالیت های مربوط به کار، رنگ قرمز برای ورزش، رنگ آبی برای کارهای مدرسه و ... استفاده کنید. به این ترتیب با نگاه کردن به برنامه متوجه می شوید که برنامه ی زمانی تان به چه صورت است. مثلا اگر بسیاری از بخش های آن آبی باشد، متوجه می شوید که تکالیفی که برای مدرسه باید انجام دهید، زیاد است.
مهارت های تفکر انتقادی و خلاقیت، در بیشتر مردم در زمان صبح، نسبت به زمان های دیگر بیشتر است. معمولا این مهارت ها و توانایی ها، با نزدیک شدن به انتهای روز، کاهش می یابد. اگر شما هم چنین هستید، فعالیت هایی مانند نوشتن را که نیاز به قدرت تفکر و خلاقیت زیادی دارند، در زمان صبح انجام دهید. ولی شاید ترجیح می دهید که خلاقانه ترین کارهای خود را، در هنگام شب انجام دهید. تفاوتی ندارد؛ چون در نهایت کارهای شما باید انجام شود و تنها مسئله ی مهم، رسیدن به برنامه ی زمانی موثری است که با شما و نیازهایتان، مطابقت داشته باشد.
اکثر مردم تا بعد از ظهر، انرژی شان تحلیل می رود. در این صورت کارهای غیر ضروری تر و کارهایی که نیاز به فکر کردن ندارند را به بعد از ظهر موکول کنید.
اگر هر روز، کمی در مسیر دستیابی به اهداف تان حرکت کنید، عادت های خوبی را برای ادامه ی مسیر، در خود ایجاد خواهید کرد. عمل کردن طبق این عادت ها،مانند این است که روی خلبان اتوماتیک قرار گرفته باشید و به طور خودکار، کارهای لازم برای دستیابی به اهدافتان را انجام دهید. اساسا هر کاری را که به صورت منظم انجام می دهید ( فارغ از خوب یا بد ) در نهایت به یک عادت تبدیل می شود.
با دیدن برنامه ی زمانی تان چه حسی دارید؟ آیا زمان های مناسبی را برای انجام کارها تعیین کرده اید؟ آیا باید مواردی را اصلاح کنید؟ همه چیز را مو به مو بررسی کنید و هر کدام را که درست به نظر نمی رسد، تغییر دهید. می توانید هر چند روز یک بار، برنامه ی خود را اندکی تغییر دهید تا زمانی که برنامه ی زمانی تان، قابل اجرا باشد و حس خوبی از اجرای آن داشته باشید. شاید لازم باشد که هر ماه، تغییرات کوچک یا بزرگی در آن ایجاد کنید، هرگز تصور نکنید که برنامه ی زمانی شما، قطعی و غیر قابل تغییر است.
