ماها هر روز کلی تصمیم میگیریم. بعضیها ساده هستن اما بعضیهاشون خیلی سختن. اگه تا اسم تصمیم سخت رو میشنوید به ازدواج و تحصیل و... فکر میکنید باید بگم اشتباه میکنید. انتخاب یک صبحونه یا حتی جای پارک هم میتونه چالش زیادی داشته باشه. فرض کنید میخواید صبحونه بخورید کدوم رو انتخاب میکنید: «یک نان جو و یک لیوان شیر» یا «یک کیک شکلاتی».
هر روز که میخواید از بیرون غذا بگیرید درگیر این انتخاب هستید. یه پیتزا یا مرغ سوخاری سفارش بدم یا یه سالاد؟ دوغ بخورم یا نوشابه؟ با دوستم برم بیرون یا بشینم این کار رو تموم کنم؟ و... . آیا اینجا عدد یا رقمی دخیل هست زیاد؟ احتمالا نه. اگر هم باشه اونقدر پر رنگ نیست. پس چیه که اینقدر انتخاب بین حتی دوغ و نوشابه رو سخت میکنه؟
فرض کنید میخواید یه ماشین بخرید یا میخواین شغلتون رو عوض کنید. یه موقعیت شغلی واضحا داره بهتون پول بیشتری رو پیشنهاد میده و یه موقعیت شغلی دیگه داره بهتون همکارهای گردن کلفتی رو پیشنهاد میده. اونقدرها ساده نیست بین اینها انتخاب کردن. گاهی اگه اون موقعیت شغلی با حقوق بیشتر حتی اگه پیشنهادش رو دو برابر کنه هم بازم نمیتونید بگید خب این که بدیهیه میرم اینجا حقوق بیشتر میگیرم. ته دلتون باز هم درگیر انتخاب هستید. حتی اینجا که عدد هست باز هم تصمیم سخته. وقتی تصمیمگیری سخت میشه، در واقع دیگه بحث سر اعداد نیست، بلکه سر چیزهاییه که نمیشه زیادی به اعداد مدلشون کرد. دارم در مورد ارزشها صحبت میکنم. سلامتی یک صبحونه ساده یا مزهی بهشتی یه کیک شکلاتی خوشمزه؟
دو سه سال پیش چند ماهی رو پای تحقیق و یاد گرفتن در مورد تصمیمهای سخت گذاشتم. چندتا کتاب و مقاله خوندم و چندتایی هم ویدئو و مستند دیدم. هر جایی انتخابها داره سخت میشه، احتمالا پای ارزشهای شماست که در میون هستش(نه همیشه. مثلا آینده اندیشی هم میتونه سخت کنه انتخاب رو). انتخابها ممکنه از دید ناظر بیرونی خیلی بدیهی باشه. مثلا دوستتون بگه خب معلومه دیوونه فکر کردن نداره که! برو سر اون کاری که پول بیشتری بهت میدن. ولی شما توی اون کفهی ترازو ارزش یادگیری و شان اجتماعی رو گذاشتین که از بد روزگار نمیشه زیاد با عدد سنجیدش. اینجور موقعیتها زمان خیلی خوبی برای شناختن خودمون و اطرافیانمون هستش. ممکنه یک انتخاب خیلی ساده مثل صبحونه باشه ولی وقتی به سختی میافتیم توی انتخابش در واقع داره پایبندی به ارزشهامون محک میخوره و میتونیم خودمون رو بشناسیم. این روزها باز هم درگیر انتخابهایی هستم که این کفههای ترازوی غیرقابل اندازه گیری مقابل هم قرار گرفتن. اینجا لینک یه سخنرانی تد رو براتون میذارم که پروفسور چانگ از دانشگاه آکسفورد در مورد تصمیمهای سخت و نحوهی برخورد با اونها صحبتهای خوبی رو میکنه. چیز خفنی نیست ولی برای شروع خوبه.
مَهدی آخی
کانال من در تلگرام: https://t.me/lifeAsAService
