? سه رکن همزیستی
یک ھمزیستی پایدار و صالحانه بر سه رکن استوار است : نیاز ، اعتقاد ، عاطفه .
نیازھا قلمرو انجام وظیفه اند و بمیزانی که ھر فردی وظیفه اش را در قبال طرف مقابل انجام می دھد خود نیز در نیازھایش ارضاء می شود و به ارضائی باعزت می رسد و بی نیاز می گردد . این یک قانون ذاتی است . کسی که در قبال نیازھایش که از جانب دیگران بر آورده می شود احساس وظیفه نمی کند در ارضای نیازھایش دچار احساس قحطی و حقارت می گردد ھر چند که بر حسب ظاھر نیازھایش بر آورده گردد .
انجام وظیفه بر اساس نیازھای متقابل موجب رضایت و آرامش و صلح در رابطه می شود و امکان ھمفکری و ھمدلی و رابطه بالاتنه ای را پدید می آورد در غیر اینصورت حتّی اعتقادات و عواطف مشترکی ھم که قبلاً وجود داشته مختل می شود . این امر از قانونی عادلانه در رابطه پیروی می کند و ربطی به اراده فردی ندارد .
حتّی اگر فردی در رابطه بطور یک جانبه انجام وظیفه کند و توقع ھیچ وظیفه ای ھم ازطرف مقابل نداشته باشد باز ھم روابط معنوی و عاطفی مسئله دار و مخدوش می گردد و رابطه دچاربحران می شود . این مسئله علّت العلل فروپاشی خانواده است . روابط عاطفی محصول روابط فکری واعتقادات مشترک است و روابط اعتقادی و ھمفکری ھم محصول انجام وظیفه متقابل و عدالت و انصاف درارضای نیازھای متقابل می باشد .
بنابراین رکن پایه ای مثلث ھر رابطه ای ھمانا شناخت وظایف در انجام صادقانه وظیفه در قبال دیگران است . انجام وظیفه را حقارت دانستن و از زیر بارش فرار کردن و یا آن را منّت ساختن و تبدیل به ایثار نمودن علت العلل فساد ھر رابطه ای است . کسی که وظایف خود را نمی شناسد نیازھایش را نمی شناسد و لذا نمی تواند دارای ھیچ اعتقاد و عاطفه ای پایدار باشد و از ھیچ اعتبار و ارزش انسانی برخوردار نیست .
✓ برگرفته از کتاب دائرةالمعارف عرفانی _ جلد اول _ فصل اول _ فلسفه آدم و حوا
« اثر استاد علی اکبر خانجانی »
