در این نوشتار قصد داریم تا بیماران را با روشها و متدها و یا مدولاتیه های مختلف درمان دیسک کمر و گردن و یا بطور کل بیماریهای ستون فقرات آشنا کنیم. و از مزایا و معایب روشهای مختلف صحبت کنیم. البته بیمار بایستی با مشاوره با پزشک مورد اعتماد خود راه درمان را انتخاب نماید. چرا که درمان دیسک کمر و سیاتیک در حوزه تخصص پزشکان و کارشناسان مربوطه است .
این تکنیک با استفاده از سرد کردن و یا گرم کردن بدن انجام می شود و منظور از آن فعال کردن بدن برای درمان خود و التیام درد است. یعنی اینکه فیزیوتراپ کمر بیمار را سرد و یا گرم می کند تا این بخش از بدن بتواند خود را ترمیم کند و کمر درد کم شود. به طور کلی ترموتراپی به دو بخش گرما درمانی وسرما درمانی تقسیم می شود.
فیزیوتراپ ها معقدند افزایش گردش خون در بخشی از کمر و یا گردن که درد می کند ، باعث بهبود و درمان می شود. بنابراین با استفاده از روشهای زیر سعی در ایجاد گرما و کمک به درمان کمردرد و گردن درد و دردهای اسکلتی عضلانی می کنند:
به نظر می رسد که این روش ویژگی درمانی چندانی برای مشکلات دیسک کمر و گردن بیمار ندارد و اگر هم دارد برای بافت نرم بدن است و عمیق نیست. البته افرادی که دارای بیماری های قلبی و عروقی، بیماری های پوستی و دیابت هستند نباید از این روش استفاده کنند.
سرما درمانی و یا کرایوتراپی به کمک روشهای زیر ایجاد و انجام می شود:
می توان گفت اولتراسوند از جمله روشهای گرمادرمانی است چرا که فیزیوتراپ سعی میکند به کمک دستگاه اولتراسوند گرما را به بخشی از بدن که دچار التهاب است برساند. فرض کنید که بیمار دچار کمردرد شده است، در این حالت فیزیوتراپ پراب ( یک لایه نازک دایره ای شکل) را روی کمر بیمار که از قبل ژل زده است قرار می دهد. سپس با تعیین مدت زمان و شدت امواج، آن ناحیه از بدن را که پراب ها قرار دارند به مدت چند دقیقه گرم میک ند و امیدواراست که این کار به درمان کمک کند. هرچند این روش ممکن است برای بافت نرم کمی مفید باشد اما برای درمان بیماریهای دیسک کمر و گردن تاثیر چندانی ندارد. گاهی این روش مشکلاتی نظیر بورسیت، التهاب تاندون ها، کشیدگی و پارگی عضلات و ایجاد صدمه در رباط ها را به دنبال دارد.
لیزر درمانی نیز یکی دیگر از روشهایی است که برای درمان بیماریهای دیسک کمر و گردن استفاده می شود. میتوان گفت لیزر درمانی به دو بخش عمده لیزر پر توان و لیزر کم توان تتقسیم می شود.
اگر فیزیوتراپ با شدت تابش نور در محدوده پایین یعنی حداکثر تا ۸۰۰ نانومتر، و با توان کمتر از ۲۵۰میلی وات برای درمان از امواج لیزر استفاده کند، میگوییم که لیزر کم توان استفاده شده است. فیزیوتراپها امیدوارند که این روش برای بهبود متابولیسم سلولی مناسب یاشد و با بافت نرم بدن وارد کنش شوند و برای بهبود و درمان مناسب باشند. بیماران پس از دریافت این درمان حس خوبی دارند که البته پایدار نیست و پس از گذشت زمان کمی از بین می رود.
اگر پزشک و یا فیزیوتراپ از امواجی با توان بالاتر از ۵۰۰ میلی وات برای درمان بیمار استفاده کند می توان گفت که از لیزر پرتوان را به کار گرفته است. تراپیستها معتقدند که استفاده از این روش درمانی دارای عوارض جانبی کمی است و بهبودی پایدارتری برای بیمار ایجاد میکند.
اگر بیماری تصمیم گرفت که با این روش دیسک کمر و گردن خود را درمان کند، بهتر است به پزشک مراجعه کند چرا که عوارض و مشکلاتی که این روش دارد برای پزشکان شناخته شده تر است و پزشکان سعی می کنند آنها را به کمترین مقدار برسانند. البته در نظر داشته باشید عوارضی نظیر مشکلات پوستی، تشدید مشکلات قلبی و عروقی را به دنبال دارد. هرچند آثار درمانی آن از لیزر کم توان پایدارتر است اما در کل، پس از مدتی بیماری که هزینه زیادی برای انجام لیزر پرتوان کرده است با بازگشت درد مواجه می شود.
نکته ای که بایستی بیماران در نظر داشته باشند این است که برخی از پزشکان از این روش به عنوان ” جراحی دیسک کمر با لیزر” نام می برند . در صورتی که اینگونه نیست و برخی پزشکان برای اینکه به بیمار القاء کنند که این یک روش جراحی است اما در مقایسه با عمل جراحی بسیار کم عارضه تر است از این عبارت استفاده می نمایند. تا بیمار را برای دریافت این روش درمانی متقاعد کنند.
در علم پزشکی برای درمان دیسک کمر و گردن، سیاتیک و تنگی کانال نخاعی هیچ نوع عمل جراحی بسته، عمل جراحی دیسک با لیزر و عباراتی شبیه این وجود ندارد و برای اغوای بیماران و کم خطر جلوه دادن این کار درمقایسه با عمل جراحی استفاده می شود. هرچند امروزه عمل جراحی در کشورهای پیشرو در علم پزشکی منسوخ شده است و قیاس روش درمانی با عمل جراحی صحیح نیست.
به این روش درمان مغناطیس تراپی هم گفته می شود. در این روش تراپیست از پالس های کوچک و آرام برای تحریک سلول ها و بازیافت آنها استفاده میکند. استفاده از این روش برای درمان بیماری های دیسک ستون فقرات به ندرت استفاده می شود و ممکن است برای درمان مشکلات عضله کمر و گردن به کار گرفته شود. جلسات درمانی بایستی در هفته یکی دو بار و به مدت چند ماه انجام شود.
میتوان روشهایی نظیر تحریک الکتریکی عصبها از راه پوست یا همان تنس، اولتراسوند، مگنت تراپی و حتی لیزر درمانی را به نوعی زیرمجموعه این روش دانست. اما به طور عام وقتی صحبت از روش الکتروتراپی می شود باید همان تنس ( Tens) را در نظر گرفت. در روش الکتروتراپی با دستگاه تنس (Tens) پدهای نازکی روی ناحیه ای که لازم است قرار می دهند و سپس یک جریان ضعیف الکتریکی کنترل شده را به کمک این پدها به بدن منتقل می کنند. طبعی است که این روش دارای عارضه کمتری است البته تاثیر درمانی چندانی ندارد و بیمار در زمان کوتاهی حس درمان و بهبود را از دست می دهد و به وضع سابق برمی گردد.
امروزه در ممالک پیشرفته علم پزشکی برای درمان دیسک کمر و گردن، سیاتیک و مشکلات اسکلتی عضلانی به شیوه هایی روی آورده اند که ریشه در تاریخ دارد و به همین خاطر در کشوری مانند کانادا، در رشته کایروپرکتیک به تربیت متخصص می پردازند. روشهای درمانی در این بخش بدون استفاده از دارو و به صورت کم عارضه و یا بی عارضه تعریف می شوند. قدمت این تخصص دانشگاهی در کشورهای دیگر حدد ۸۰-۹۰ سال و در کشور ایران به حدود ۲۰ سال پیش باز میگ ردد. عمده متخصصین کایروپراکتیک از کشورهایی نظیر امریکا و کانادا فارغ التحصیل شده اند. میتوان این روش درمانی را به صورت زیر تفکیک نمود.
: برای درمان گرفتگی عضلات در ناحیه کمر و گردن مناسب است.
برای کاهش و رفع گرفتگی عضلات و آزاد سازی انها استفاده می شود. این کار ممکن است با دست و یا لوازم و تجهیزاتی انجام شود.
برای کاهش درد و التهابات در نواحی اطراف مفاصل می شود.
برای درمان بیماریهای دیسک کمر و گردن، سیاتیک، تنگی کانال نخاعی، برخی از انواع سردرد و درد دستان و بازو و کتف ناشی از دیسک گردن استفاده می شود. این عمل ممکن است با دستگاه ها و یا تخت ترکشن در مطب توسط پزشک و یا به کمک دستگاه تراکشن خانگی در منزل و توسط بیمار انجام شود.
اگر بیمار باردار باشد، دارای پروتز یا به اصطلاح پلاتین در ناحیه ستون فقرات باشد، پوکی استخوان داشته باشد و ارتریت التهابی و تومور داشته باشد بهتر است از این روشها استفاده نکند. نتایج این روش در مقایسه با سایر روشها، پایدارتر و سریع تر هستند.
از جمله روشهای درمانی بسیار قدیمی است که در کشورهای شرقی همچون چین و کره دارای جایگاه خاصی است. گرچه گاهی از اصطلاح سوزن خشک یا Dry needling نیز برای این روش استفاده می شود اما تمام اشکال مختلف آن ریشه در طب سنتی چین دارد.
مکانیسم کار بدین شکل است که با ورود سوزن به منطقه مورد نظر، تحریک مکانیکی ایجاد می شود و نقاط ماشه ای غیرفعال می شوند. نقاط ماشه ای یا تریگر پوینت، نوعی از سفتی عضلانی است که در یک منطقه ایجاد شده است. این روش برای درمان گرفتگی عضلات در ناحیه کمر و گردن با انجام برخی تمرینات کششی مناسب است و البته هزینه چندانی ندارد. عارضه جانبی این روش تا حدود زیادی به تبحر و تسلط فیزیوتراپ بستگی دارد. بهداشت سوزن های مورد استفاده، تبحر درمانگر، شناسایی نقاط ماشه، التهابات و ایجاد کبودی در محل سوزنها و عفونت را بایستی برای انجام این روش در نظر داشت.
