اخیرا شاهد چالشهایی در فضای اکوسیستم استارتاپی بودیم و این موضوع فقط محدود به ایران نبوده و این مشکل اساسی استارتاپ ها و سرمایه_گذاران خطرپذیر در سراسر دنیا بوده است.
براساس گزارشات pitchbook اگزیت سرمايه گذاران در چهار ماه قبل، حدود ۹۰ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش داشته که این موضوع در سه دهه گذشته بی سابقه بوده به نحوی که هم سرمایه گذاری ها را کاهش داده و هم مشکل نقدینگی در سرمایه گذاران ایجاد کرده است.
از سوی دیگر ورشکستگی بانک SVB که بسیاری از معادلات را بهم ریخت و این موضوع در کنار نوسانات صرافی‌های رمز ارز، باعث کاهش نقدینگی، ریسک بالای سرمایه گذاری و از بین رفتن اعتماد شده است. هرچند تلاش هایی برای احیای SVB انجام شده اما آینده سیلیکون‌ولی هنوز به شدت تحت تاثیر این اتفاق است.
همچنین بسیاری از سرمایه گذاران، سرمایه خود را از LP هایی دریافت کردند که در وضعیت اقتصادی فعلی جهان به دنبال فعاليت‌هاي زودبازده هستند و از طرفی اعتماد LP ها نسبت به قبل کمتر شده است.
براساس گزارشات بین المللی، شرکتهای سرمایه گذاری در سه ماهه اول سال ۲۰۲۳ حدود ۷۶ میلیارد دلار در سطح جهان سرمایه گذاری کردند که با توجه به میزان ۱۶۲ میلیارد دلار سرمایه گذاری در مدت مشابه سال قبل بسیار ناامید کننده و ترسناک است. این کاهش سرمایه گذاری، با وجود دو سرمایه گذاری بزرگ به میزان ۱۰ میلیارد دلار و ۶.۵ میلیارد دلار در استارتاپ های openAI و Stripe بوده که اگر سرمایه گذاری ماکروسافت در openAI رو از این لیست کم کنیم، سه ماهه نخست سال ۲۰۲۳ بدترین سه ماهه اکوسیستم در پنج سال اخیر به شمار می‌آید.
این شرایط برای استارتاپها به شدت سخت است زیرا عموما تجربه و آمادگی لازم برای مقابله با این طوفان را ندارند.
بسیاری از سرمایه گذاران به پرتفوی خود اعلام کردند به اندازه ۱۸ تا ۲۴ ماه هزینه های خود را کاهش داده و نقدینگی خود را مدیریت کنند تا بتوانند از این طوفان عبور کنند.
از ابتدای سال ۲۰۲۲ تاکنون حدود ۱۵۰۰ شرکت فناور در مجموع حدود ۳۰۰ هزار نفر از نیروهای خود را اخراج کردند.
برخی از افراد مانند Bill Gurley معتقدند فضایی که سه چهار سال گذشته وجود داشته فانتزی و غیرواقعی بوده و باید بپذيريم فضایی که جدیدا به وجود آمده فضای واقعی و دائمی خواهد بود.
از آنجایی که شرایط اقتصادی روز به روز بدتر می‌شود و هزاران استارتاپ نیاز به سرمایه دارند، پیش بینی می‌شود شرکتهای فناور یا با کاهش جدی ارزش‌گذاری روبرو شوند و یا ورشکست میشوند. متاسفانه در اواخر امسال شاهد موجی از شکست استارتاپ ها در سراسر جهان از جمله ایران خواهیم بود.
در این شرایط، سرمایه گذاران ترجیح می‌دهند سرمایه خود را صرف تیمهای پرتفوی خود کنند و یا در کسب و کارهای اثبات شده، کم ریسک و امن سرمایه گذاری کنند.
تمامی مواردی که بیان شد، کم و بیش در اکوسیستم‌های سراسر دنیا از سیلیکون ولی تا ایران وجود دارد و پیشنهاد فعالين این حوزه اين است "تا زمان رسیدن به پایداری اکوسیستم استارتاپی، استارتاپ ها یا میبایست ارزش‌گذاری‌های خود را بشکنند و با ارزش پایین‌تری جذب سرمایه کنند و یا هرینه‌های خود را کاهش دهند و با سختی خودشان را به پایداری برسانند" در غیر این صورت خطر فروپاشی بسیار جدی است.
از سوی دیگر، سرمایه گذاران میبایست به فکر بیزینس مدل‌های جدید و جایگزین باشند تا مشکلات و چالش‌های فعلی را بتوانند مدیریت کنند. باید از پافشاری بر روی بیزینس مدل فعلی دست کشید و نوآوری را از همین مدل‌های سرمایه گذاری آغاز کرد.
