محمد مهدی نوری
محمد مهدی نوری
خواندن ۴ دقیقه·۸ روز پیش

افقی یا عمودی؟ انتخاب مسیر رشد کسب‌وکار

تصور کنید یک کارآفرین جوان به نام "سارا" تصمیم دارد برند شکلات دست‌ساز خود را گسترش دهد. کسب‌وکار او با موفقیت زیادی مواجه شده و حالا باید تصمیم بگیرد چگونه رشد کند. او دو مسیر پیش روی خود می‌بیند:

  1. گسترش افقی: تولید شکلات‌های جدید یا ورود به بازارهای دیگر.
  2. گسترش عمودی: کنترل تأمین مواد اولیه یا ایجاد فروشگاه‌های اختصاصی برای عرضه مستقیم محصولات.

اما کدام مسیر بهتر است؟ برای پاسخ به این پرسش، باید داستانی از دنیای واقعی کسب‌وکار را بررسی کنیم.

کدام مسیر مناسب کسب و کار ما است؟
کدام مسیر مناسب کسب و کار ما است؟

فصل اول: گسترش افقی؛ تسلط بر بازار

سارا ابتدا به گزینه گسترش افقی فکر می‌کند. او می‌خواهد سهم بیشتری از بازار شکلات را تصاحب کند و مشتریان جدیدی جذب کند.

داستان واقعی: کوکاکولا

در دهه ۱۹۸۰، کوکاکولا تصمیم گرفت به جای تغییر زنجیره تأمین یا توزیع، محصول جدیدی به نام "کوکاکولای رژیمی" معرفی کند. این حرکت یک نمونه کلاسیک از گسترش افقی بود؛ محصولی جدید که در همان بازار اصلی عرضه شد. این تصمیم باعث شد کوکاکولا مشتریانی را که به محصولات بدون شکر علاقه‌مند بودند، جذب کند و سهم بازار خود را افزایش دهد.

چالش‌های سارا در گسترش افقی:

  • او باید تحقیقات بازار گسترده‌ای انجام دهد تا مطمئن شود شکلات‌های جدیدش مخاطب دارند.
  • ورود به بازارهای جدید نیازمند سرمایه‌گذاری در بازاریابی، تبلیغات و توزیع است.

مزایای گسترش افقی برای سارا:

  • افزایش تنوع محصولات و جذب مشتریان جدید.
  • کاهش ریسک از دست دادن سهم بازار به دلیل رقابت.
  • امکان استفاده از شهرت برند موجود برای فروش محصولات جدید.
گسترش افقی: تولید محصولات جدید یا ورود به بازارهای دیگر
گسترش افقی: تولید محصولات جدید یا ورود به بازارهای دیگر

فصل دوم: گسترش عمودی؛ کنترل زنجیره ارزش

سارا همچنین به گسترش عمودی فکر می‌کند. او می‌خواهد کنترل بیشتری بر کیفیت مواد اولیه داشته باشد و به همین دلیل، به تأسیس یک مزرعه کاکائو یا فروشگاه‌های زنجیره‌ای فکر می‌کند.

داستان واقعی: آمازون

آمازون، بزرگ‌ترین خرده‌فروشی آنلاین جهان، نمونه‌ای از گسترش عمودی موفق است. این شرکت با ایجاد سیستم توزیع اختصاصی، مانند Amazon Prime و Amazon Logistics، کنترل بیشتری بر تجربه مشتری به دست آورد. همچنین، با تولید محصولات اختصاصی (Amazon Basics)، هزینه‌های تأمین کالا را کاهش داد و سهم بیشتری از سود را از آن خود کرد.

چالش‌های سارا در گسترش عمودی:

  • نیاز به سرمایه‌گذاری کلان برای تأسیس مزرعه یا فروشگاه‌های جدید.
  • مدیریت بخش‌های جدیدی از زنجیره تأمین که ممکن است پیچیده‌تر از تولید شکلات باشد.

مزایای گسترش عمودی برای سارا:

  • کنترل کامل بر کیفیت محصولات.
  • کاهش هزینه‌ها از طریق حذف واسطه‌ها.
  • افزایش قدرت چانه‌زنی در بازار مواد اولیه.
گسترش عمودی: کنترل تأمین مواد اولیه یا ایجاد فروشگاه‌های اختصاصی برای عرضه مستقیم محصولات.
گسترش عمودی: کنترل تأمین مواد اولیه یا ایجاد فروشگاه‌های اختصاصی برای عرضه مستقیم محصولات.

فصل سوم: تحلیل و تصمیم‌گیری

سارا حالا باید تصمیم بگیرد کدام مسیر را انتخاب کند. برای این کار، او با تیم مشاوره‌ای خود مشورت می‌کند و پرسش‌های کلیدی زیر را مطرح می‌کند:

  1. هدف اصلی چیست؟
    اگر هدف او افزایش سهم بازار است، گسترش افقی گزینه بهتری است. اما اگر تمرکز بر کاهش هزینه‌ها و افزایش کیفیت است، گسترش عمودی مناسب‌تر خواهد بود.
  2. منابع مالی چقدر است؟
    گسترش عمودی معمولاً سرمایه‌گذاری بیشتری نیاز دارد.
  3. ریسک‌پذیری تا چه حد است؟
    گسترش افقی با ریسک‌های کمتر و بازده سریع‌تر همراه است، در حالی که گسترش عمودی ممکن است بازده بلندمدت داشته باشد.
  4. بازار چه می‌گوید؟
    تحقیقات بازار نشان می‌دهد که مشتریان سارا علاقه‌مند به تجربه‌های جدید هستند، اما کیفیت مواد اولیه نیز برای آن‌ها اهمیت زیادی دارد.
بازار و مشتری چه می‌گوید؟
بازار و مشتری چه می‌گوید؟

فصل چهارم: اجرای استراتژی و نتیجه‌گیری

در نهایت، سارا تصمیم می‌گیرد ابتدا از گسترش افقی شروع کند. او خط تولید جدیدی برای شکلات‌های گیاهی راه‌اندازی می‌کند تا مشتریان جدیدی جذب کند. در همین حین، برای تأسیس مزرعه کاکائو سرمایه‌گذاری می‌کند تا به تدریج وارد گسترش عمودی شود.

چگونه می‌توان مسیر درست را انتخاب کرد؟

تصمیم‌گیری بین گسترش افقی و عمودی نیازمند بررسی دقیق اهداف، منابع و وضعیت بازار است. این فرآیند نه تنها به دانش عمیق از استراتژی‌های رشد نیاز دارد، بلکه نیازمند تحلیل داده‌ها، شناخت بازار هدف و درک زنجیره ارزش کسب‌وکار نیز هست.

اگر در حال تصمیم‌گیری برای انتخاب مسیر رشد کسب‌وکارتان هستید یا به دنبال طراحی استراتژی مناسب برای توسعه هستید، من می‌توانم به شما کمک کنم. به عنوان یک مشاور توسعه کسب‌وکار با تجربه در تحلیل بازار، طراحی استراتژی‌های رشد و بهینه‌سازی فرآیندهای کسب‌وکار، در کنارتان خواهم بود تا بهترین تصمیم‌ها را بگیرید و موفقیت کسب‌وکارتان را تضمین کنید.

برای مشاوره و شروع همکاری، همین امروز با من در ارتباط باشید.
با هم، آینده کسب‌وکار شما را خواهیم ساخت.

بهترین تصمیم‌ها را بگیرید و موفقیت کسب‌وکارتان را تضمین کنید.
بهترین تصمیم‌ها را بگیرید و موفقیت کسب‌وکارتان را تضمین کنید.

نتیجه‌گیری کلی

انتخاب بین گسترش افقی و عمودی به اهداف، منابع و شرایط بازار بستگی دارد.

  • گسترش افقی: برای افزایش سهم بازار و تنوع محصولات ایده‌آل است.
  • گسترش عمودی: برای کنترل کیفیت و کاهش هزینه‌های زنجیره تأمین مناسب است.

سارا نشان می‌دهد که با تحلیل دقیق و تصمیم‌گیری هوشمندانه می‌توان از هر دو استراتژی بهره برد و در نهایت، مسیر رشد پایدار را برای کسب‌وکار رقم زد.

شما کدام مسیر را برای کسب‌وکارتان انتخاب می‌کنید؟

با تشکر
محمدمهدی نوری
IdeamaTeam@gmail.com

استراتژیکسب و کارتوسعه کسب و کارکارآفرینی
توسعه دهنده کسب‌وکار | استراتژیست دیجیتال
شاید از این پست‌ها خوشتان بیاید