محمد مهدی نوری
محمد مهدی نوری
خواندن ۳۵ دقیقه·۷ ماه پیش

کامل‌ترین نکات قرارداد بین‌ استارتاپ و سرمایه‌گذار

هیجان قبل از طوفان
هیجان قبل از طوفان

چگونه درصد سهام یا سود از فروش یک محصول با شخص حقیقی یا حقوقی دیگری شریک شویم؟

یک قرارداد حقوقی دقیق و جامع برای هرگونه معامله تجاری، از جمله انتقال سهام و تقسیم سود از فروش محصولات نرم‌افزاری و ... ضروری است تا حقوق و تعهدات هر دو طرف را به طور واضح تعریف کند و از بروز سوءتفاهم‌ها و اختلافات آینده جلوگیری کند.

در نگاه اول هیچ هیجانی بیشتر از موافقت با درخواست جذب سرمایه برای یک کارآفرین، انرژی بخش نیست، چرا که شخصا همیشه فکر می‌کردم، حضور سرمایه‌گذار می‌تواند باعث رشد و اسکیل کسب‌وکار و همچنین درآمد بیشتر شود. اما پشت این هیجان، سایه‌ای از اشتباهات و بایوس‌های غلط وجود دارد که می‌تواند تمام رویاهای شما، بعنوان یک استارتاپ یا فاندر را تحت تاثیر قرار دهد. بخش زیادی از این اشتباهات مربوط به کمبود تجربه کافی و همچنین عدم دقت در مکتوب کردن توافقاتی‌ست که بعدها شما را با چالش‌های بسیار، مطالبات گسترده و حتی ضررهای مالی روبه‌رو خواهد کرد.

این نوشتار شاید در نگاه اول خیلی طولانی بنظر بیاید، اما باور کنید ماحصل سال‌ها تجربه و پنجه‌افکنی یک کارآفرین در مسیر توسعه کسب‌وکار در مذاکره با سرمایه‌گذار، جلسات حقوقی، چالش‌های تیم توسعه و ... بوده است. در ادامه سعی کردم تمامی چالش‌ها و نکات لازم که هر سرمایه‌گذار و تیم استارتاپی ممکن است با آن دست‌وپنجه نرم کنند را به قلم بیاورم در «نگاهی حقوقی و مدیریتی به مسئله شروع یک شراکت استراتژیک به ازای درصدی از سهام و درآمد ...»

این مقاله به عنوان یک راهنمای کلی برای تنظیم قرارداد شما عمل کرده و می‌بایست با توجه به نیازهای خاص پروژه و قوانین جزیی‌تر تطبیق داده شود. مشورت با یک وکیل متخصص در زمینه حقوق تجارت و مالکیت معنوی برای تضمین اینکه تمام جوانب پوشش داده شده‌اند و قرارداد به درستی تنظیم شود، میتواند به عنوان یک نقطه شروع برای بحث‌های بیشتر با وکیل شما عمل کند.


فرضیات مورد نیاز قبل از عقد هرگونه قرارداد
فرضیات مورد نیاز قبل از عقد هرگونه قرارداد

فرضیات یک قرارداد سرمایه‌گذاری یا شراکت استراتژیک

تنظیم یک قرارداد تجاری دقیق و جامع که از حقوق و منافع هر دو طرف محافظت کند، برای معاملاتی مانند «انتقال سهام» و «تقسیم سود از فروش محصول» جزو ضروریات هر همکاری است. فرضیات زیر را بخش‌های مختلف قرارداد که شفافیت و درک متقابل را تضمین می‌کند درنظر بگیریم:

  1. حقوقی و قراردادی
  2. دودلیجنس (Due Diligence)
  3. مالکیت معنوی
  4. هزینه‌های توسعه و لایسنس
  5. نحوه استفاده از منابع انسانی
  6. گزارش‌دهی و نظارت
  7. توسعه، پشتیبانی و نگهداری

این لیست به عنوان یک تضمین برای پوشش اکثر جوانب مهم در قرارداد عمل کرده و به طرفین کمک می‌کند تا از یک توافق برد-برد اطمینان حاصل کنند. حال به بررسی عمیق‌تر هرکدام از این بخش‌ها خواهیم پرداخت:


بخش حقوقی و قراردادی

بخش "حقوقی و قراردادی" یک توافقنامه، موارد مختلفی که به جنبه‌های قانونی و تعهدات طرفین مربوط می‌شوند را مورد بررسی قرار می‌دهد. این بخش به عنوان بنیادی برای تمامی تعاملات و تراکنش‌هایی که طی قرارداد انجام میشوند، عمل کرده و شامل موارد زیر است:

  • تعریف دقیق محصول: توضیح کامل و جامع در مورد محصول؛ از جمله ویژگی‌ها، فناوری‌های به کار رفته و مراحل توسعه‌ای که تا به حال طی شده است.
  • سهم و میزان مالکیت: تعیین دقیق درصد سهامی که به شرکت واگذار می‌شود و نحوه ارزیابی ارزش سهام.
  • شرایط انتقال سهام: جزئیات کامل در مورد فرآیند انتقال سهام، از جمله زمانبندی و شرایط خاص مانند حقوق رأی و سایر مزایای مرتبط با سهام.
  • تقسیم سود: فرمول دقیق برای محاسبه سود و نحوه و زمانبندی پرداخت سود به تیم توسعهدهنده.
  • مدت زمان قرارداد: تعیین دوره زمانی که قرارداد فعال است و شرایط تمدید قرارداد.
  • شرایط فسخ: شرایطی که طرفین میتوانند قرارداد را فسخ کنند، از جمله نقض قرارداد و عدم انجام تعهدات.
  • حل اختلاف: روشهای حل اختلاف و داوری در صورت بروز مشکل بین طرفین.

حال کمی عمیق‌تر وارد جزییات شده و به بررسی موارد لازم می‌پردازیم.


محصول یا خدمت ما چیست و چگونه کار می‌کند؟
محصول یا خدمت ما چیست و چگونه کار می‌کند؟

تعریف دقیق محصول:

در بخش حقوقی و قراردادی یک توافقنامه، "تعریف دقیق محصول" یکی از اساسی‌ترین جزئیات است که باید به دقت تنظیم شود. این بخش شامل موارد زیر است:

  • شناسایی محصول: ارائه نام، مدل، و نسخه محصول نرم افزاری که موضوع قرارداد است.
  • توضیح ویژگی‌ها: فهرست کاملی از ویژگی‌های کلیدی محصول، مانند عملکردها، قابلیت‌ها، و مزایای رقابتی.
  • فناوری‌های به کار رفته: توضیح فناوری‌ها و ابزارهایی که در توسعه محصول استفاده شده‌اند، از جمله زبان‌های برنامه‌نویسی، کتابخانه‌ها و پلتفرم‌ها.
  • مراحل توسعه: توضیح مراحل توسعه‌ای که محصول تا به حال طی کرده است، از جمله فازهای طراحی، توسعه، تست و عرضه.
  • استانداردها و مقررات: اشاره به هرگونه استانداردهای صنعتی یا مقررات قانونی که محصول باید رعایت کند.
  • مستندات و راهنما: ارائه یا اشاره به مستندات فنی، راهنمای کاربر، و سایر منابع اطلاعاتی که محصول را توضیح میدهند.
این توضیحات باید به گونه‌ای باشند که هر دو طرف قرارداد دقیقاً بدانند که محصول چیست و چه کاربردها و محدودیت‌هایی دارد. این شفافیت به جلوگیری از سوءتفاهم‌ها و اختلافات آتی کمک می‌کند و اطمینان می‌دهد که هر دو طرف از تعهدات خود، آگاه هستند. همچنین، این بخش می‌تواند به عنوان مرجعی برای ارزیابی عملکرد محصول و تطابق آن با شرایط قرارداد استفاده شود.


چطور با سهامدار خود دوست شویم؟
چطور با سهامدار خود دوست شویم؟

سهم و میزان مالکیت:

در بخش حقوقی و قراردادی یک توافقنامه تجاری، "سهم و میزان مالکیت" به تعیین دقیق درصد سهامی که به طرفین واگذار می‌شود و نحوه ارزیابی ارزش آن سهام اشاره دارد. این بخش شامل جزئیات زیر است:

  • درصد سهام: تعیین می‌کند که چه مقدار از سهام شرکت به طرف دیگر قرارداد منتقل میشود. این میتواند به صورت یک عدد ثابت یا فرمولی باشد که بر اساس شرایط خاصی تغییر میکند.
  • ارزیابی ارزش سهام: توضیح می‌دهد که چگونه ارزش سهام تعیین می‌شود. این می‌تواند شامل روش‌های مختلفی مانند ارزیابی بر اساس دفاتر مالی، ارزیابی بازار، یا فرمول‌های مبتنی بر عملکرد شرکت باشد.
  • شرایط واگذاری: جزئیات مربوط به چگونگی انتقال سهام، از جمله زمانبندی و شرایط خاص مانند حقوق رأی و سایر مزایای مرتبط با سهام.
  • تعدیلات: شرایطی که ممکن است منجر به تغییر در درصد سهام واگذار شده یا ارزش آنها شود، مانند تغییرات در ساختار سرمایه یا عملکرد مالی شرکت.
این بخش بسیار مهم است زیرا تعیین می‌کند که چه مقدار از کنترل و منافع شرکت به طرف دیگر منتقل می‌شود و باید به گونه‌ای تنظیم شود که هر دو طرف از تعهدات و حقوق خود آگاه باشند. این اطلاعات به طرفین کمک میکند تا تصمیمات آگاهانه‌ای در مورد معامله بگیرند و از ارزش واقعی سهم خود مطلع باشند. همچنین، این بخش میتواند در تعیین استراتژی‌های مالی و سرمایه‌گذاری آینده نقش داشته باشد.


چه جزییاتی در انتقال سهام اهمیت دارد؟
چه جزییاتی در انتقال سهام اهمیت دارد؟

شرایط انتقال سهام:

در بخش حقوقی و قراردادی یک توافقنامه، "شرایط انتقال سهام" به جزئیات و نحوه انتقال مالکیت سهام از یک طرف به طرف دیگر می‌پردازد. این بخش شامل موارد زیر است:

  • زمانبندی انتقال: تعیین دقیق تاریخ‌ها و مهلت‌هایی که در آنها انتقال سهام باید انجام شود. این می‌تواند شامل یک برنامه‌زمانی مشخص یا مراحل مختلفی باشد که بر اساس دستیابی به اهداف خاصی فعال می‌شوند.
  • روش انتقال: توضیح فرآیند فنی و حقوقی انتقال سهام، مانند ثبت در دفاتر شرکت، انتقال گواهی‌های سهام، و هرگونه اقدامات قانونی مورد نیاز.
  • حقوق رأی: تعیین اینکه آیا سهام جدید حق رأی دارند یا خیر و در صورت داشتن، چگونگی اعمال این حقوق در تصمیم‌گیری‌های شرکت.
  • سایر مزایای مرتبط با سهام: توضیح هرگونه مزایای اضافی مانند سود سهام، حقوق اولویت در خرید سهام جدید و سایر مزایای مالی یا غیرمالی که به دارندگان سهام تعلق میگیرد.
  • شرایط خاص: بررسی هرگونه شرایط خاصی که ممکن است بر انتقال سهام تأثیر بگذارد، مانند شرایط مربوط به عملکرد شرکت یا بازار.
این بخش باید به گون‌های نوشته شود که اطمینان حاصل کند انتقال سهام به صورت شفاف و بدون ابهام انجام می‌شود و هر دو طرف از حقوق و تعهدات خود آگاه هستند. این اطلاعات به جلوگیری از اختلافات آتی کمک می‌کند و اطمینان می‌دهد که انتقال سهام به نحوی انجام می‌شود که منافع هر دو طرف را تأمین کند.


چطور کیک سهام را تقسیم کنیم
چطور کیک سهام را تقسیم کنیم

تقسیم سود:

در بخش حقوقی و قراردادی یک توافقنامه، "تقسیم سود" به نحوه توزیع سود حاصل از فروش محصولات یا خدمات بین طرفین قرارداد میپردازد. این بخش شامل موارد زیر است:

  • فرمول محاسبه سود: تعیین یک فرمول دقیق و قابل فهم برای محاسبه سودی که باید بین طرفین تقسیم شود. این فرمول میتواند شامل درصدهای مشخص، مبالغ ثابت یا متغیرهایی باشد که بر اساس عملکرد مالی شرکت تغییر می‌کنند. به عنوان مثال، فرمول می‌تواند به صورت زیر باشد:
  • {سود قابل تقسیم} = ({درآمد کل} - {هزینه‌های عملیاتی}) * {درصد توافق شده}
  • نحوه پرداخت سود: توضیح چگونگی انجام پرداختها، از جمله روشهای پرداخت (مانند انتقال بانکی، چک و غیره) و هرگونه شرایط خاص مرتبط با پرداخت.
  • زمانبندی پرداخت سود: تعیین زمانهای دقیق یا دورههایی که در آنها پرداختها باید انجام شوند. این میتواند به صورت دورهای (مانند ماهانه، سه ماهه، یا سالانه) یا بر اساس رسیدن به مراحل خاصی در پروژه تعیین شود.
این بخش از قرارداد بسیار مهم است زیرا تضمین می‌کند که تیم توسعه‌دهنده بر اساس توافق از سود حاصل از فروش محصول بهره‌مند می‌شود و شرایط مالی قرارداد به صورت شفاف و عادلانه اجرا می‌شود. همچنین، این بخش به جلوگیری از اختلافات آتی کمک می‌کند و اطمینان می‌دهد که هر دو طرف از نحوه تقسیم سود مطلع هستند و می‌توانند برنامه‌ریزی مالی خود را بر اساس آن انجام دهند.


نقشه راه تقسیم سود چگونه خواهد بود؟
نقشه راه تقسیم سود چگونه خواهد بود؟

مدت زمان قرارداد:

در بخش حقوقی و قراردادی یک توافقنامه، "مدت زمان قرارداد" به دوره‌ای اشاره دارد که طی آن قرارداد به طور رسمی فعال و معتبر است. این بخش شامل موارد زیر است:

  • دوره اعتبار: تعیین دقیق تاریخ شروع و پایان قرارداد. این میتواند به صورت یک دوره زمانی مشخص (مثلاً یک سال، پنج سال و غیره) یا بر اساس رسیدن به یک رویداد خاص (مانند اتمام یک پروژه) باشد.
  • شرایط تمدید: توضیح نحوه و شرایطی که تحت آنها قرارداد می‌تواند تمدید شود. این شامل تعیین این است که آیا تمدید به صورت خودکار انجام می‌شود یا نیاز به توافق جدیدی دارد و چه فرآیندهایی باید برای تمدید دنبال شوند.
  • اطلاع‌رسانی: تعیین زمان‌های مورد نیاز برای اطلاع‌رسانی به طرف دیگر در مورد قصد تمدید یا عدم تمدید قرارداد.
  • تغییر شرایط: بررسی اینکه آیا شرایط قرارداد در زمان تمدید قابل تغییر هستند و چگونگی اعمال این تغییرات.
این بخش از قرارداد به طرفین اجازه می‌دهد تا برنامه‌ریزی‌های لازم را برای مدت زمان همکاری خود انجام دهند و اطمینان حاصل کنند که تعهدات و حقوق آنها در طول دوره قرارداد محفوظ می‌ماند. همچنین، این بخش به طرفین کمک میکند تا در صورت نیاز به تمدید همکاری، فرآیند مشخصی را دنبال کنند.


اگر همکاری طبق انتظارات پیش نرفت چه باید کرد؟
اگر همکاری طبق انتظارات پیش نرفت چه باید کرد؟

شرایط فسخ:

در بخش "حقوقی و قراردادی" یک توافقنامه، "شرایط فسخ" به مجموعه‌ای از قوانینی اشاره دارد که تعیین می‌کنند چه زمانی و چگونه یک طرف یا هر دو طرف می‌توانند قرارداد را قبل از پایان مدت آن به صورت قانونی پایان دهند. این شرایط معمولاً شامل موارد زیر است:

نقض قرارداد: اگر یکی از طرفین به تعهدات خود عمل نکند یا از شرایط قرارداد تخطی کند، طرف دیگر ممکن است حق فسخ قرارداد را داشته باشد.

عدم انجام تعهدات: اگر یکی از طرفین نتواند تعهدات مشخص شده در قرارداد را انجام دهد، این می‌تواند زمینه‌ساز فسخ قرارداد باشد.

تغییر شرایط: در صورت تغییر شرایط اساسی که بر اساس آنها قرارداد منعقد شده است، ممکن است فسخ قرارداد مطرح شود.

توافق طرفین: طرفین ممکن است به صورت توافقی و بدون وجود نقض یا عدم انجام تعهدات، تصمیم به فسخ قرارداد بگیرند.

شرایط قانونی: گاهی اوقات، تغییرات در قوانین یا مقررات میتواند باعث شود که ادامه قرارداد غیرقانونی یا غیرممکن شود.

اطلاع‌رسانی: معمولاً قراردادها شرایطی را برای اطلاع‌رسانی قبل از فسخ تعیین می‌کنند، مانند ارسال اطلاعیه فسخ در یک دوره زمانی مشخص قبل از فسخ واقعی.

این بخش برای هر دو طرف قرارداد اهمیت دارد زیرا به آن‌ها امکان می‌دهد تا در صورت بروز مشکلات یا تغییر شرایط، با دانستن حقوق و تعهدات خود، به صورت منصفانه و قانونی از قرارداد خارج شوند. همچنین، این شرایط به جلوگیری از اختلافات طولانی و پرهزینه کمک می‌کند و اطمینان می‌دهد که فسخ قرارداد به نحوی انجام می‌شود که حقوق هر دو طرف محترم شمرده می‌شود.


چگونه اختلافات خود را کنار بگذاریم و برای یک ارزش مشترک تلاش کنیم؟
چگونه اختلافات خود را کنار بگذاریم و برای یک ارزش مشترک تلاش کنیم؟

حل اختلاف:

در بخش "حقوقی و قراردادی" یک توافقنامه، "حل اختلاف" به مجموع های از روش ها و فرآیندهایی اشاره دارد که طرفین قرارداد در صورت بروز اختلاف یا مناقشه بر سر مفاد قرارداد یا اجرای آن، باید از آن‌ها پیروی کنند. این بخش معمولاً شامل موارد زیر است:

روش های حل اختلاف: تعیین روش‌های مختلفی که طرفین می‌توانند برای حل اختلافات خود استفاده کنند، مانند مذاکره مستقیم، میانجیگری و داوری.

انتخاب داور: توضیح نحوه انتخاب داور یا داوران در صورت نیاز به داوری، از جمله تعیین صلاحیت‌ها و تجربیات مورد نیاز برای داور.

مکانیزم‌های حل اختلاف: تعیین فرآیندهای دقیقی که باید در جریان حل اختلاف دنبال شوند، مانند تشکیل جلسات داوری، ارائه مدارک و شواهد و روش‌های اعلام نتیجه.

محل داوری: تعیین مکانی که داوری باید در آن انجام شود، که میتواند بر اساس توافق طرفین یا قوانین مربوطه باشد.

قوانین حاکم: اشاره به مجموعه قوانین یا مقرراتی که بر فرآیند داوری حاکم هستند، مانند قوانین داوری ملی یا بین‌المللی.

تصمیم‌های داوری: توضیح اینکه تصمیم‌های صادر شده توسط داور یا داوران چگونه باید اجرا شوند و آیا این تصمیم‌ها قطعی و لازم‌الاجرا هستند یا خیر.

این بخش برای جلوگیری از طولانی شدن و پیچیده شدن اختلافات و منازعات حقوقی اهمیت دارد و به طرفین کمک میکند تا به روشی سازمان‌یافته و موثر به حل اختلافات خود بپردازند. همچنین، این بخش از قرارداد به اطمینان از
اینکه هر دو طرف میتوانند به تصمیم‌های عادلانه و منصفانه دست یابند، کمک می‌کند.


ارزیابی موشکافانه چگونه انجام می‌شود؟
ارزیابی موشکافانه چگونه انجام می‌شود؟

ارزیابی موشکافانه یا دودلیجنس (Due Diligence)

در بخش "ارزیابی موشکافانه" (Due Diligence) یک توافقنامه، به فرآیند جامع و دقیق بررسی و ارزیابی شرکت یا محصولی که قرار است مورد معامله قرار گیرد، اشاره می‌شود. این فرآیند شامل موارد زیر است:

  • بررسی مالی: تحلیل دقیق وضعیت مالی شرکت، از جمله بررسی صورتهای مالی، بدهیها، داراییها و پیشبینیهای مالی آینده.
  • ارزیابی حقوقی: بررسی مسائل حقوقی مرتبط با شرکت، مانند قراردادها، تعهدات، دعاوی حقوقی جاری و پتانسیل ریسک‌های حقوقی.
  • تحقیقات فنی: ارزیابی فناوری‌ها، محصولات، پتانسیل نوآوری و وضعیت توسعه محصولات شرکت.
  • بررسی بازار: تجزیه و تحلیل بازارهای هدف، رقبا، موقعیت رقابتی شرکت و استراتژی‌های بازاریابی.
  • ارزیابی مدیریت و سازمان: بررسی تیم مدیریتی، ساختار سازمانی، فرهنگ شرکت و منابع انسانی.
  • مالکیت معنوی: ارزیابی دارایی‌های معنوی شرکت، از جمله حقوق مالکیت فکری، اختراعات، علائم تجاری و حقوق نشر.
دودلیجنس به خریداران اطمینان میدهد که آنها از تمام جوانب مرتبط با معامله آگاه هستند و می‌توانند تصمیمات مبتنی بر اطلاعات دقیق بگیرند. این فرآیند همچنین به کاهش ریسک‌های معامله کمک می‌کند و می‌تواند در تعیین قیمت خرید و شرایط قرارداد نقش مهمی داشته باشد.

در ادامه بصورت عمیق‌تر مباحث مربوط به دودلیجنس یا ارزیابی موشکافانه را با یکدیگر مرور می‌کنیم.


چگونه تحلیل مالی یه سرمایه‌گذار ارائه دهیم؟
چگونه تحلیل مالی یه سرمایه‌گذار ارائه دهیم؟

بررسی مالی:

در فرآیند ارزیابی موشکافانه (Due Diligence)، "بررسی مالی" یکی از مهمترین جنبه‌ها است که به تحلیل و ارزیابی دقیق وضعیت مالی شرکت-محصول مورد نظر برای معامله می‌پردازد. این بررسی شامل موارد زیر است:

صورت‌های مالی: بررسی صورت‌های مالی شرکت(استارتاپ)، از جمله ترازنامه، صورت سود و زیان و گردش وجوه نقد.

بدهی‌ها و تعهدات: تجزیه و تحلیل بدهی‌های جاری و بلندمدت شرکت(تیم)، همچنین بررسی تعهدات مالی مانند اجاره‌ها و قراردادهای خدماتی.

دارایی‌ها: ارزیابی دارایی‌های شرکت(تیم)، شامل دارایی‌های ثابت و جاری و همچنین دارایی‌های نامشهود مانند حقوق مالکیت فکری.

پیشبینی‌های مالی: تحلیل پیشبینی‌های مالی شرکت(استارتاپ) برای آینده، شامل برنامه‌های رشد و توسعه.

نقدینگی و جریان نقدی: بررسی توانایی شرکت(تیم) در تولید نقدینگی و مدیریت جریان‌های نقدی.

ارزیابی ریسک: شناسایی ریسک‌های مالی که ممکن است بر عملکرد مالی شرکت(تیم-محصول) تأثیر بگذارند.

این بررسی به سرمایه‌گذار کمک می‌کند تا از توانایی‌های مالی شرکت(استارتاپ) برای انجام تعهداتش آگاه شوند و اطمینان حاصل کنند که ایشان می‌تواند در آینده پایدار بماند و رشد کند. همچنین، این بررسی مالی به شناسایی هرگونه مسئله مالی که ممکن است نیاز به رسیدگی داشته باشد یا بر شرایط معامله تأثیر بگذارد، کمک میکند.


جنبه‌های مختلف حقوقی یک استارتاپ
جنبه‌های مختلف حقوقی یک استارتاپ

ارزیابی حقوقی:

در فرآیند ارزیابی موشکافانه (Due Diligence)، "ارزیابی حقوقی" به بررسی دقیق و جامع تمام جنبه‌های حقوقی مرتبط با یک شرکت، استارتاپ یا معامله می‌پردازد. این بررسی شامل موارد زیر است:

  • قراردادها: بررسی تمام قراردادهای فعلی تیم (استارتاپ)، از جمله قرارداد با کارکنان، تامین‌کنندگان، مشتریان و شرکای تجاری.
  • تعهدات: تحلیل تعهدات قانونی شرکت (تیم)، از جمله تعهدات مالی، عملیاتی و تعهدات ناشی از قراردادها.
  • دعاوی حقوقی جاری: بررسی هرگونه دعوای حقوقی که شرکت (تیم) درگیر آن است، از جمله شکایات، دادخواست‌ها و حکم‌های صادر شده.
  • ریسک‌های حقوقی: شناسایی و ارزیابی پتانسیل ریسک‌های حقوقی که ممکن است در آینده برای شرکت (تیم) پیش آید، مانند تغییرات در قوانین و مقررات و ... .
  • مالکیت معنوی: بررسی وضعیت حقوق مالکیت فکری طرفین، از جمله ثبت اختراعات، علائم تجاری و حقوق نشر.
  • مجوزها و پروانه‌ها: اطمینان از اینکه تیم یا محصول دارای تمام مجوزها و پروانه‌های لازم برای فعالیت‌های خود است.
ارزیابی حقوقی به سرمایه‌گذار کمک می‌کند تا از وضعیت حقوقی شرکت(تیم-محصول) آگاه شده و اطمینان حاصل کنند که هیچ مسئله حقوقی پنهانی وجود ندارد که ممکن است بر ارزش معامله یا توانایی انجام تعهدات تأثیر بگذارد. این فرآیند همچنین به کاهش ریسک‌های معامله کمک می‌کند و می‌تواند در تعیین شرایط قرارداد نقش مهمی داشته باشد.


تکنیکال دریسرچ را چگونه نشان دهیم؟
تکنیکال دریسرچ را چگونه نشان دهیم؟

تحقیقات فنی:

در فرآیند ارزیابی موشکافانه (Due Diligence)، بخش "تحقیقات فنی" به ارزیابی دقیق فناوری‌ها، محصولات، پتانسیل نوآوری و وضعیت توسعه محصولات تیم مورد نظر برای معامله می‌پردازد. این بررسی شامل موارد زیر است:

  • فناوری‌های بکار رفته: بررسی فناوری‌هایی که در محصول(ات) تیم استفاده شده‌اند. (از جمله زبان‌های برنامه‌نویسی، پلتفرم‌ها و ابزارهای توسعه در فناوری اطلاعات)
  • کیفیت محصولات: ارزیابی کیفیت و عملکرد محصولات فعلی تیم و مقایسه آن‌ها با استانداردهای صنعتی و رقبا.
  • پتانسیل نوآوری: تحلیل توانایی تیم در نوآوری و توسعه محصولات جدید، از جمله بررسی پروژه‌های تحقیق و توسعه جاری.
  • وضعیت توسعه: بررسی مراحل توسعه‌ای که محصول(ات) تیم طی کرده‌اند و برنامه‌های آتی برای به‌روزرسانی یا ارتقاء آنها.
  • استانداردها و مقررات: اطمینان از اینکه محصول(ات) تیم با استانداردهای صنعتی و مقررات قانونی مرتبط مطابقت دارند.
  • امنیت و حفاظت: تحلیل سیستم‌های امنیتی محصول(ات) و روش‌های حفاظت از داده‌ها و اطلاعات کاربران.
تحقیقات فنی به سرمایه‌گذار کمک میکند تا از وضعیت فنی و تکنولوژیکی محصول آگاه شده و اطمینان حاصل کنند که تیم دارای پایه‌های فنی محکم و پتانسیل رشد در آینده است. این بررسی همچنین به شناسایی فرصت‌ها و چالش‌های فنی که ممکن است بر ارزش محصول و توانایی آن برای انجام تعهدات تأثیر بگذارند، کمک می‌کند.


تحلیل بازار را چگونه مدیریت کنیم؟
تحلیل بازار را چگونه مدیریت کنیم؟

بررسی بازار:

در فرآیند ارزیابی موشکافانه (Due Diligence)، "بررسی بازار" به تحلیل دقیق بازارهایی که شرکت-محصول در آن فعال است و بررسی موقعیت رقابتی آن در میان رقبا می‌پردازد. این بررسی شامل موارد زیر است:

  • بازارهای هدف: شناسایی و تحلیل بازارهایی که محصول به دنبال جذب مشتری در آنها است، از جمله جمعیت‌شناسی، نیازها و رفتار مصرف‌کنندگان.
  • رقبا: تجزیه و تحلیل رقبای کلیدی محصول، محصولات و خدمات رقابتی مشابه و استراتژی‌های بازاریابی و فروش‌شان.
  • موقعیت رقابتی: ارزیابی موقعیت محصول در مقایسه با رقبا، از جمله سهم بازار، نقاط قوت و ضعف و فرصت‌ها و تهدیدهای موجود.
  • استراتژی‌های بازاریابی: بررسی استراتژی‌های بازاریابی و تبلیغاتی شرکت، از جمله کمپین‌ها، کانال‌های تبلیغاتی و پیام‌های برند.
  • تحلیل SWOT: انجام یک تحلیل SWOT (نقاط قوت، ضعف‌ها، فرصت‌ها، تهدیدها) برای درک بهتر موقعیت شرکت در بازار.


بررسی بازار به خریداران کمک میکند تا درک بهتری از پتانسیل رشد و سودآوری شرکت داشته باشند و اطمینان حاصل کنند که استراتژی‌های بازاریابی محصول با اهداف و انتظارات آنها هم‌خوانی دارد. این بررسی همچنین به شناسایی فرصت‌های جدید بازار و تهدیدهای احتمالی که ممکن است بر عملکرد محصول تأثیر بگذارند، کمک میکند.


ساختار سازمانی استارتاپ ما چگونه است؟
ساختار سازمانی استارتاپ ما چگونه است؟

ارزیابی مدیریت و سازمان:

در فرآیند ارزیابی موشکافانه (Due Diligence)، "ارزیابی مدیریت و سازمان" به بررسی جامع تیم مدیریتی، ساختار سازمانی، فرهنگ شرکت و منابع انسانی میپردازد. این بررسی شامل موارد زیر است:

  • تیم مدیریتی: ارزیابی تجربه، صلاحیت‌ها و سوابق تیم مدیریتی شرکت، از جمله مدیران ارشد و اعضای هیئت مدیره.
  • ساختار سازمانی: تحلیل ساختار سازمانی شرکت و نحوه توزیع قدرت و مسئولیت‌ها در سطوح مختلف.
  • فرهنگ شرکت: بررسی فرهنگ و ارزش‌های موجود در شرکت و تأثیر آنها بر عملکرد و رضایت کارکنان.
  • منابع انسانی: ارزیابی سیاست‌ها و رویه‌های مربوط به منابع انسانی، از جمله استخدام، آموزش، توسعه و نگهداری نیروی کار.
ارزیابی مدیریت و سازمان به سرمایه‌گذار کمک می‌کند تا درک بهتری از توانایی‌های رهبری و مدیریتی شرکت-تیم داشته باشند و اطمینان حاصل کنند که شرکت دارای یک تیم مدیریتی قوی و یک سازمان منسجم است. این بررسی همچنین به شناسایی فرصت‌ها و چالش‌های مرتبط با منابع‌انسانی و فرهنگ‌سازمانی که ممکن است بر عملکرد شرکت تأثیر بگذارند، کمک می‌کند.


ایده‌های حین توسعه‌ کسب‌وکار را چگونه ذیل مالکیت معنوی ارائه کنیم؟
ایده‌های حین توسعه‌ کسب‌وکار را چگونه ذیل مالکیت معنوی ارائه کنیم؟

مالکیت معنوی

مالکیت معنوی به حقوقی اطلاق می‌شود که به افراد برای ابداعات و اختراع‌های حاصل از ذهن خود اعطا می‌شود. این نوع مالکیت شامل حقوق مادی و معنوی است و به افراد امکان می‌دهد تا از آثار ادبی، هنری، علمی و صنعتی خود حمایت کنند. مالکیت معنوی شامل دو بخش عمده است: حقوق مالکیت ادبی و هنری و حقوق مالکیت صنعتی. حقوق مالکیت صنعتی شامل اختراعات، طرح‌های صنعتی و علايم تجاری (برند) است و به مخترعان و صاحبان این ابداعات اجازه می‌دهد تا از تولید، فروش و استفاده تجاری بدون مجوز از اختراعات و طرح‌های خود جلوگیری کنند.

در ایران، قانون‌گذار از مالکیت معنوی حمایت کرده و حقوق مادی و معنوی دارنده آن را به رسمیت شناخته است.

دانلود قانون ثبت اختراعات

"مالکیت معنوی" به بررسی و ارزیابی دارایی‌های معنوی شرکت-تیم مورد نظر برای سرمایه‌گذاری می‌پردازد. این بررسی شامل موارد زیر است:

  • حقوق مالکیت فکری: تحلیل حقوق مالکیت فکری شرکت، از جمله پتنت‌ها، کپیرایت‌ها و علائم تجاری که می‌توانند نشاندهنده نوآوری و مزیت رقابتی باشند.
  • اختراعات: بررسی اختراعات ثبت شده و در دست اقدام شرکت و تعیین اینکه آیا این اختراعات حفاظت قانونی دارند و چگونه می‌توانند به ارزش شرکت کمک کنند.
  • توافقنامه‌های محرمانگی: تنظیم توافقنامه‌های محرمانگی برای حفاظت از اطلاعات محرمانه و دانش فنی.
  • علائم تجاری: ارزیابی علائم تجاری شرکت و اینکه چگونه این علائم در بازار شناخته شده و محافظت میشوند.
  • حقوق نشر: بررسی مواردی که شرکت دارای حقوق نشر است، مانند نرمافزارها، محتوای دیجیتال و مطبوعات.
  • ریسک‌های مرتبط: شناسایی هرگونه ریسک مرتبط با مالکیت معنوی، مانند انقضای پتانتها یا احتمال نقض حقوق توسط دیگران.


ارزیابی مالکیت معنوی به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا از ارزش واقعی دارایی‌های معنوی شرکت-تیم آگاه شده و اطمینان حاصل کنند که این دارایی‌ها به درستی حفاظت و مدیریت می‌شوند. این بررسی همچنین به شناسایی فرصت‌ها و چالش‌های مرتبط با مالکیت معنوی که ممکن است بر ارزش شرکت و توانایی آن برای انجام تعهدات تأثیر بگذارند، کمک میکند.


نیازمندی‌های تیم‌های مختلف به خرید لایسنس‌های مختلف احتمالا چگونه خواهد بود؟
نیازمندی‌های تیم‌های مختلف به خرید لایسنس‌های مختلف احتمالا چگونه خواهد بود؟

هزینه های توسعه و لایسنس

در تنظیم بخش هزینه‌های توسعه و لایسنس یک توافقنامه، بصورت شفاف درباره برنامه مالی لایسنس‌ها، نوسانات نرخ ارز موارد دیگری از جمله موارد زیر را باید به دقت بررسی و در نظر گرفت:

  • تامین مالی توسعه: تعیین منابع مالی برای پوشش هزینه‌های توسعه محصول، از جمله دستمزد تیم توسعه، هزینه‌های تحقیق و توسعه و هزینه‌های مربوط به تست و ارزیابی محصول.
  • تقسیم هزینه‌ها: توافق بر سر چگونگی تقسیم هزینههای جاری و آتی توسعه بین طرفین قرارداد. این شامل تعیین نسبتهای دقیق و شرایط پرداخت است.
  • لایسنس‌های ثالث: بررسی و توافق بر سر هزینههای لایسنسهای مورد نیاز از طرفین ثالث، مانند لایسنسهای نرمافزاری، پایگاه دادهها، و سایر ابزارهای توسعه که ممکن است در پروژه استفاده شوند.
  • انتخاب لایسنس مناسب: انتخاب لایسنسهایی که به نیازهای خاص پروژه و بودجه موجود پاسخ میدهند. این شامل بررسی انواع لایسنسها، از جمله لایسنسهای تجاری و منبع باز، و تعیین شرایط استفاده از نرمافزار
این موارد باید به صورت شفاف و دقیق در قرارداد ذکر شوند تا طرفین از تعهدات و حقوق خود آگاه باشند. همچنین، باید توجه داشت که تغییرات احتمالی در قوانین مرتبط با لایسنس‌ها و هزینه‌های توسعه ممکن است بر شرایط قرارداد تأثیر بگذارد و باید در قرارداد گنجانده شود. در ادامه به بررسی عمیق‌تر هرکدام از این موارد پرداخته می‌شود:


چگونه تامین مالی مطمئنی ارائه کنیم؟
چگونه تامین مالی مطمئنی ارائه کنیم؟

تامین مالی توسعه:

در بخش «هزینه‌های توسعه و لایسنس»، قسمت «تامین مالی توسعه» شامل شناسایی و تخصیص منابع مالی لازم برای پوشش دادن کلیه هزینه‌های مرتبط با توسعه محصول است. منابع مالی میتوانند شامل سرمایه‌گذاری خصوصی، وام‌های بانکی، یارانه‌های دولتی یا سایر منابع تأمین مالی باشند.

  • دستمزد تیم توسعه: این بخش به هزینه‌های مربوط به استخدام و پرداخت حقوق به توسعه‌دهندگان، مهندسان، طراحان و سایر اعضای تیم توسعه می‌پردازد.
  • هزینه‌های تحقیق و توسعه (R&D): این هزینه‌ها شامل تمامی مخارج مرتبط با تحقیقات بازار، طراحی محصول، توسعه نمونه‌های اولیه و آزمایش‌های فنی هستند.
  • هزینه‌های تست و ارزیابی محصول: این شامل هزینه‌های مربوط به تست‌های کیفیت، امنیت، عملکرد و سازگاری محصول با استانداردهای صنعتی و قانونی است.
  • لایسنس‌ها: تعیین شرایط و هزینه‌های مربوط به تهیه لایسنس‌های نرم‌افزاری، پایگاه داده‌ها، کتابخانه‌ها و سایر ابزارهای مورد نیاز برای توسعه و عرضه محصول.


این بخش از قرارداد باید به صورت دقیق و شفاف تنظیم شود تا از بروز سوءتفاهم‌ها و اختلافات مالی در آینده جلوگیری شود. همچنین، باید در نظر داشت که هزینه‌های توسعه و لایسنس ممکن است با پیشرفت پروژه و تغییرات در بازار و فناوری تغییر کنند، بنابراین باید انعطافپذیری لازم برای پوشش دادن این تغییرات در قرارداد گنجانده شود.


هزینه‌های طرفین چگونه تقسیم می‌شوند؟
هزینه‌های طرفین چگونه تقسیم می‌شوند؟

تقسیم هزینه‌ها:

در بخش «هزینه‌های توسعه و لایسنس»، قسمت «تقسیم هزینه‌ها» به توافق طرفین بر سر نحوه تقسیم هزینه‌های مرتبط با توسعه محصول پرداخته می‌شود. این بخش شامل موارد زیر است:

  • تعیین نسبت‌های دقیق: توافق بر سر درصد هزینه‌هایی که هر طرف باید پرداخت کند. به عنوان مثال، ممکن است توافق شود که توسعه‌دهنده ۷۰٪ و سرمایه‌گذار ۳۰٪ از هزینه‌های توسعه را بپردازند.
  • شرایط پرداخت: تعیین زمانبندی و شیوه‌های پرداخت هزینه‌ها. این می‌تواند شامل پرداخت‌های ماهانه، سه‌ماهه یا پرداخت‌های مبتنی بر مراحل توسعه محصول باشد.
  • هزینه‌های جاری و آتی: توافق بر سر نحوه مدیریت هزینه‌هایی که در طول دوره توسعه پیشبینی شده و همچنین هزینه‌های احتمالی آینده که ممکن است در نتیجه تغییرات در بازار یا فناوری به وجود آیند.
  • مدیریت تغییرات: تعیین روش‌هایی برای مدیریت تغییرات در هزینه‌های توسعه، مانند افزایش قیمت تجهیزات و نیاز‌مندی‌های اولیه یا تغییر در نرخ ارز.
  • پوشش دادن هزینه‌های غیرمترقبه: توافق بر سر چگونگی پوشش دادن هزینه‌های غیرمترقبه که ممکن است در طول پروژه رخ دهند.
  • هزینه‌های مربوط به تحریم‌ها: در نظر گرفتن محدودیت‌ها و هزینه‌های اضافی ناشی از تحریم‌های بین‌المللی


این بخش از قرارداد باید به دقت تنظیم شود تا از تعادل مالی بین طرفین حفاظت کند و اطمینان حاصل شود که هر دو طرف به تعهدات مالی خود عمل می‌کنند. همچنین، باید انعطافپذیری کافی برای مقابله با تغییرات احتمالی در هزینه‌ها در نظر گرفته شود.


برای تدبیری برای هزینه‌های پیش‌بینی نشده بیندیشیم؟
برای تدبیری برای هزینه‌های پیش‌بینی نشده بیندیشیم؟

لایسنس‌های ثالث:

در بخش «هزینه‌های توسعه و لایسنس»، قسمت «لایسنس‌های ثالث» به موضوع مهم تهیه و استفاده از نرم‌افزارها، پایگاه داده‌ها و ابزارهای توسعه‌ای که توسط شرکت‌ها یا افراد ثالث ارائه میشوند، پرداخته می‌شود.

این بخش شامل موارد زیر است:

  • بررسی لایسنس‌های مورد نیاز: شناسایی تمام نرم‌افزارها و ابزارهایی که برای توسعه و عملیاتی کردن محصول نیاز است و تعیین نوع لایسنس مورد نیاز برای هر یک.
  • توافق بر سر هزینه‌ها: مذاکره و توافق بر سر هزینه‌های لایسنس‌ها با ارائه‌دهندگان ثالث و تعیین چگونگی پرداخت این هزینه‌ها توسط طرفین قرارداد.
  • لایسنس‌های نرم‌افزاری: تهیه لایسنس‌های قانونی برای نرم‌افزارهایی که در توسعه محصول استفاده می‌شوند، مانند سیستم‌های عامل، محیط‌های توسعه، کتابخانه‌ها و فریمورک‌ها.
  • پایگاه داده‌ها: تهیه لایسنس‌های لازم برای استفاده از پایگاه دادهه‌ای تجاری یا منبع باز که برای ذخیره‌سازی و مدیریت داده‌های محصول نیاز است.
  • ابزارهای توسعه: تهیه لایسنس‌های مورد نیاز برای ابزارهای توسعه‌ای مانند سیستم‌های کنترل نسخه، ابزارهای تست خودکار، مدیریت پروژه و سایر ابزارهایی که در فرآیند توسعه مورد استفاده قرار می‌گیرند.


این بخش از قرارداد باید به دقت تنظیم شود تا از حقوق مالکیت فکری طرفین حفاظت کند و اطمینان حاصل شود که تمام نرم‌افزارها و ابزارهای مورد استفاده به صورت قانونی و با رعایت تمامی شرایط لایسنس استفاده می‌شوند. همچنین، باید توجه داشت که تغییرات احتمالی در قوانین مرتبط با لایسنس‌ها و هزینه‌های توسعه ممکن است بر شرایط قرارداد تأثیر بگذارد و باید در قرارداد گنجانده شود.


چطور لایسنس مناسب را انتخاب کنیم؟
چطور لایسنس مناسب را انتخاب کنیم؟

انتخاب لایسنس مناسب:

در بخش «هزینه‌های توسعه و لایسنس»، قسمت «انتخاب لایسنس مناسب» به اهمیت انتخاب نوع لایسنسی می‌پردازد که با نیازهای پروژه و بودجه موجود هم‌خوانی دارد. این بخش شامل موارد زیر است:

  • بررسی نیازهای پروژه: تعیین نیازهای فنی و کسبوکار پروژه برای انتخاب لایسنسهایی که این نیازها را برآورده میکنند.
  • لایسنس‌های تجاری: این لایسنس‌ها معمولاً هزینه‌بر هستند و از حقوق مالکیت فکری سازنده نرم‌افزار حمایت می‌کنند.
  • لایسنس‌های منبع باز: این لایسنس‌ها اجازه می‌دهند که کد نرم‌افزار به صورت رایگان مورد استفاده و تغییر قرار گیرد، با شرایط خاصی که به حفظ ماهیت منبع باز کمک می‌کنند.
  • تعیین بودجه موجود: بررسی بودجه‌ای که برای خرید یا تهیه لایسنس‌ها در نظر گرفته شده است.
  • تعیین شرایط استفاده: توافق بر سر شرایط و محدودیت‌های استفاده از نرم‌افزار بر اساس لایسنس انتخابی.
  • مذاکره با ارائه‌دهندگان: در صورت نیاز، مذاکره با ارائه‌دهندگان لایسنس برای به دست آوردن شرایط بهتر یا تخفیف‌های مرتبط با خرید حجمی یا بلندمدت.
انتخاب لایسنس مناسب می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر هزینه‌های کلی پروژه و همچنین بر حقوق و مسئولیت‌های قانونی طرفین داشته باشد. بنابراین، این انتخاب باید با دقت و توجه به تمام جوانب انجام شود.


سایر موارد که اهمیت آن در تصمیم‌گیری می‌تواند برای هر تیم سلیقه‌ای باشد:

چالش‌های منابع‌انسانی در استارتاپ
چالش‌های منابع‌انسانی در استارتاپ

نحوه استفاده از منابع انسانی

بخش نحوه استفاده از منابع انسانی در قراردادها به مدیریت و توافق بر سر استفاده از کارکنان و تیمهایی که در پروژه‌های توسعه نرمافزاری دخیل هستند، میپردازد. این بخش شامل موارد زیر است:

  • تعیین نقش‌ها و مسئولیت‌ها: توافق بر سر نقش‌های دقیق و مسئولیت‌هایی که هر عضو تیم باید بر عهده بگیرد.
  • تعهدات استخدامی: توافق بر سر شرایط استخدام، از جمله مدت زمان قراردادهای کاری، شرایط تمدید و شرایط پایان همکاری.
  • حفظ کارکنان کلیدی: توافق بر سر استراتژی‌هایی برای حفظ کارکنان کلیدی در طول دوره پروژه، مانند برنامه‌های انگیزشی، پاداش‌ها، سهام از فروش و فرصت‌های رشد حرفه‌ای.
  • آموزش و توسعه: توافق بر سر برنامه‌های آموزشی برای ارتقاء مهارت‌های تیم توسعه و حفظ استانداردهای فنی پروژه.
  • مدیریت منابع: توافق بر سر چگونگی تخصیص منابع انسانی برای مواجهه با نیازهای مختلف پروژه، از جمله تغییرات در حجم کاری یا تغییرات در اولویت‌های پروژه.
این بخش از قرارداد باید به دقت تنظیم شود تا از هماهنگی و کارایی تیم توسعه اطمینان حاصل شود و تضمین کند که تیم قادر به دستیابی به اهداف پروژه در چارچوب زمانی و بودجه تعیین شده است. همچنین، باید توجه داشت که تغییرات احتمالی در نیازهای پروژه ممکن است بر نیازهای منابع انسانی تأثیر بگذارد و باید در قرارداد گنجانده شود. در ادامه کمی عمیق‌تر به این مسئله نگاه می‌کنیم:


تعیین نقش‌ها و مسئولیت‌ها چگونه خواهد بود؟
تعیین نقش‌ها و مسئولیت‌ها چگونه خواهد بود؟

تعیین نقش‌ها و مسئولیت‌ها:

در بخش «نحوه استفاده از منابع انسانی»، بخش «تعیین نقش‌ها و مسئولیت‌ها» به توافق بر سر وظایف و مسئولیت‌هایی است که هر عضو تیم باید انجام دهد پرداخته می‌شود که این فرآیند شامل چندین مرحله است:

  • شناسایی نیازهای تیم: قبل از تعیین نقش‌ها، باید نیازهای تیم و پروژه را درک کنید. این شامل تحلیل وظایف، مهارت‌های لازم و منابع مورد نیاز است.
  • توصیف نقش‌ها: برای هر نقش، یک توصیف دقیق از وظایف، مسئولیت‌ها و انتظارات ایجاد کنید. این کمک میکند تا هر عضو تیم بداند که چه انتظاراتی از او وجود دارد.
  • تطابق مهارت‌ها با نقش‌ها: افراد را بر اساس مهارت‌ها، تجربیات و توانایی‌هایشان با نقش‌های مرتبط جفت کنید. این اطمینان حاصل می‌کند که هر فرد در جایگاهی قرار می‌گیرد که بیشترین تأثیر را دارد.
  • توافق و تعهد: اطمینان حاصل کنید که هر عضو تیم با نقش و مسئولیت‌های خود موافق است و تعهد لازم برای انجام آنها را دارد.
  • ارزیابی و بازخورد: به طور مداوم عملکرد افراد را در نقش‌های خود ارزیابی کنید و بازخورد سازنده ارائه دهید تا به بهبود و توسعه مداوم کمک کنید.


این رویکرد به ایجاد یک تیم هماهنگ و کارآمد کمک میکند که در آن هر فرد میداند چه کاری باید انجام دهد و چگونه میتواند به اهداف کلی تیم کمک کند. همچنین علاوه بر افزایش رضایت شغلی و کارایی کلی کمک می‌کند طرفین قرارداد چشم‌انداز مشابهی در مسئله داشته باشند.


آگاهی از تعهدات استخدامی
آگاهی از تعهدات استخدامی

تعهدات استخدامی:

در بخش «نحوه استفاده از منابع انسانی»، بخش «تعهدات استخدامی» به مجموعه‌ای از شرایط و قوانینی اشاره دارد که در زمان استخدام یک فرد توسط سازمان تعیین می‌شود. این شرایط می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

  • مدت زمان قرارداد: تعیین مدت زمانی که فرد بر اساس قرارداد کار میکند. این میتواند به صورت قراردادهای موقت، دائم، پروژهای یا قراردادهای کاری با مدت معین باشد.
  • شرایط تمدید: تعیین شرایطی که بر اساس آن قرارداد کاری میتواند تمدید شود. این شامل بررسی عملکرد کارمند و نیازهای سازمان است.
  • شرایط پایان همکاری: تعیین شرایطی که در آن همکاری با کارمند به پایان میرسد. این میتواند شامل استعفا، بازنشستگی، اخراج یا پایان قرارداد باشد.
این تعهدات باید به صورت شفاف و دقیق در قرارداد کاری ذکر شوند تا هم کارمند و هم کارفرما از حقوق و مسئولیت‌های خود آگاه باشند. همچنین، این شرایط باید به گونه‌ای باشد که از حقوق کارمندان محافظت کند و در عین حال به سازمان اجازه دهد تا به صورت مؤثر از منابع انسانی خود استفاده کند. این تعهدات میتوانند به عنوان بخشی از فرآیند مدیریت منابع انسانی، در قرارداد بین شرکت-تیم و سرمایه‌گذار ذکر شود.


چگونه درک مشترکی با افراد کلیدی بسازیم؟
چگونه درک مشترکی با افراد کلیدی بسازیم؟

حفظ کارکنان کلیدی

در بخش «نحوه استفاده از منابع انسانی»، بخش «حفظ کارکنان کلیدی» درک مشترک طرفین از اهمیت حفظ کارکنان کلیدی بسیار حائز اهمیت است. سرمایه‌گذار اصولا برخی هزینه‌‌ها را نامربوط دانسته و پس از مدتی که شرکت-تیم توسعه‌دهنده نیاز به دادن امتیازهایی به افراد کلیدی سازمان خود پیدا می‌کند، پشت ایشان را خالی می‌کنند یا به قول‌های مکتوب نشده عمل نمی‌کنند، که همین امر می‌تواند تیم توسعه‌ را تحت تاثیر قرار دهد. در نتیجه, توضیحاتی در مورد استراتژی‌های مختلف برای حفظ کارکنان کلیدی که می‌تواند حین اخذ قرارداد با سرمایه‌گذار ذکر شود را باهم مرور می‌کنیم:

  • برنامه‌های انگیزشی: برنامه‌هایی که به کارکنان انگیزه می‌دهد تا عملکرد بهتری داشته باشند. این می‌تواند شامل اهداف قابل دستیابی، بازخورد مثبت و تشویق‌های مرتبط با عملکرد باشد.
  • پاداش‌ها: ارائه پاداش‌های مالی یا غیرمالی برای تشویق کارکنان به ادامه کار و تلاش بیشتر. این می‌تواند شامل بونوس‌ها، افزایش حقوق یا مزایای دیگر باشد.
  • سهم از فروش: ارائه سهام شرکت یا سهمی از سود به کارکنان به عنوان بخشی از پاداش آنها. این استراتژی می‌تواند احساس مالکیت و تعهد نسبت به موفقیت شرکت را در کارکنان افزایش دهد.
  • فرصت‌های رشد حرفه‌ای: فراهم کردن فرصت‌هایی برای پیشرفت و توسعه حرفه‌ای کارکنان که می‌تواند شامل آموزش‌های تخصصی، کنفرانس‌ها و فرصت‌های ارتقاء شغلی باشد.


این استراتژی ها باید به گونه‌ای طراحی شوند که با فرهنگ سازمانی و اهداف کلی پروژه هماهنگ باشند. همچنین، باید به صورت مداوم ارزیابی شوند تا اطمینان حاصل شود که به طور مؤثر در حفظ کارکنان کلیدی موفق هستند. این امر میتواند به کاهش هزینه‌های جذب و آموزش کارکنان جدید کمک کند و در عین حال به افزایش رضایت شغلی و تعهد کارکنان و در نتیجه رضایت سرمایه‌گذار منجر شود.


اهمیت آموزش و توسعه مهارت‌های تیمی
اهمیت آموزش و توسعه مهارت‌های تیمی

آموزش و توسعه

در بخش «نحوه استفاده از منابع انسانی»، بخش «آموزش و توسعه» تمرکز بر روی ارتقاء مهارت‌های تیم توسعه و حفظ استانداردهای فنی پروژه است. این بخش شامل موارد زیر میباشد:

  • برنامه‌ریزی آموزشی: تدوین برنامه‌های آموزشی که به صورت منظم برگزار می‌شوند و به کارکنان کمک می‌کنند تا دانش و مهارت‌های خود را به‌روز نگه دارند و با جدیدترین تکنولوژی‌ها و روش‌های کاری آشنا شوند.
  • توسعه مهارت‌ها: ارائه فرصت‌هایی برای یادگیری و توسعه مهارت‌های فنی و غیرفنی، مانند مدیریت پروژه، کار تیمی و مهارتهای ارتباطی.
  • حفظ استانداردها: اطمینان از اینکه تمامی کارکنان با استانداردهای فنی و کیفیت مورد نیاز پروژه آشنا هستند و می‌توانند به آن‌ها عمل کنند.
  • ارزیابی و بازخورد: اجرای ارزیابی‌های دورهای برای سنجش اثربخشی برنامه‌های آموزشی و ارائه بازخورد به کارکنان برای بهبود مستمر.
  • تعهد سازمانی: تضمین تعهد سازمان به توسعه مداوم کارکنان و فراهم کردن منابع لازم برای اجرای برنامه‌های آموزشی.


این بخش از قرارداد باید به دقت طراحی شود تا اطمینان حاصل شود که تیم توسعه میتواند با سرعت تغییرات تکنولوژیکی و نیازهای پروژه همگام شود و در عین حال، کیفیت و استانداردهای مورد نظر را حفظ کند. این امر به افزایش کارایی و رقابتپذیری شرکت-تیم در بازار کمک می‌کند.


تخصیص بهینه منابع متغیر پروژه
تخصیص بهینه منابع متغیر پروژه

مدیریت منابع:

در بخش «نحوه استفاده از منابع انسانی»، بخش «مدیریت منابع»، تمرکز بر روی تخصیص بهینه و انعطاف‌پذیر منابع انسانی برای پاسخگویی به نیازهای متغیر پروژه است. این بخش شامل موارد زیر میباشد:

  • برنامه‌ریزی منابع: تدوین یک برنامه منابع انسانی که نیازهای کنونی و آتی پروژه را پوشش دهد و انعطاف لازم برای تغییرات را داشته باشد.
  • تخصیص منابع: تعیین چگونگی توزیع کارکنان بر اساس مهارت‌ها، تجربیات و نیازهای پروژه. این شامل تنظیم تیم‌ها برای مواجهه با حجم کاری متغیر و تغییرات در اولویت‌ها است.
  • انعطاف‌پذیری: اطمینان از اینکه سازمان قادر به تطبیق سریع با تغییرات است، از جمله جذب نیروهای جدید یا تغییر نقش‌های کارکنان موجود.
  • ارزیابی مداوم: بررسی شاخص‌های منابع انسانی برای اطمینان از اینکه بهترین استفاده از آنها صورت می‌گیرد و تغییرات لازم به موقع اعمال می‌شوند.
  • توسعه مهارت‌ها: فراهم کردن فرصت‌هایی برای توسعه مهارت‌های کارکنان به منظور افزایش انعطافپذیری و توانایی آنها در پذیرش نقش‌های مختلف.


این بخش از قرارداد باید به گونه‌ای طراحی شود که به سازمان اجازه دهد تا به طور مؤثر با تغییرات پروژه همگام شود و در عین حال، از کارکنان خود به نحو احسن استفاده کند. این امر به افزایش کارایی و انعطافپذیری تیم کمک میکند و اطمینان میدهد که پروژه میتواند به طور موثر به پیشرفت خود ادامه دهد.


ایجاد یک سیستم شفاف و کارآمد برای ارزیابی روند
ایجاد یک سیستم شفاف و کارآمد برای ارزیابی روند

گزارش‌دهی و نظارت

در بخش گزارش‌دهی و نظارت، تمرکز بر روی ایجاد یک سیستم شفاف و کارآمد برای پیگیری و ارزیابی پیشرفت پروژه است. این بخش شامل موارد زیر میباشد:

  • فرکانس گزارش‌دهی: تعیین تناوب زمانی برای ارائه گزارش‌ها، مانند هفتگی، ماهانه یا سه ماهه، بسته به نیازهای پروژه.
  • شاخص‌های کلیدی عملکرد (KPIs): تعیین معیارهای مشخصی برای سنجش عملکرد پروژه. این شاخص‌ها می‌توانند شامل مواردی مانند ترافیک مشتری، نرخ‌های تبدیل، معیارهای تعامل، تولید سرنخ، معیارهای عملکرد تولید محتوا، تضمین کیفیت، معیارهای توزیع، مدیریت زنجیره تامین، معیارهای مالی و بودجه‌، خدمات مشتری، عملکرد کارکنان و همچنین شاخهص‌های پایداری و توسعه محصول باشند.
  • سیستم‌های گزارش‌دهی: استفاده از نرم‌افزارها یا ابزارهای مدیریت پروژه برای جمع‌آوری داده‌ها و تهیه گزارش‌های قابل فهم و دقیق.
  • نظارت مداوم: ایجاد یک فرآیند برای نظارت دائمی بر پروژه، تا اطمینان حاصل شود که هرگونه انحراف از برنامه به سرعت شناسایی و رفع می‌شود.
  • جلسات بازخورد: برگزاری جلسات منظم با تیم محصول و ذینفعان برای بحث در مورد گزارش‌ها، بازبینی‌ها و بازنگری‌ها.
  • اقدامات اصلاحی: تعیین روش‌هایی برای انجام اقدامات اصلاحی در صورت بروز مشکلات یا تأخیرها در پروژه.
این بخش از قرارداد باید به گونه‌ای طراحی شود که اطمینان حاصل شود تمامی اعضای تیم و ذینفعان از پیشرفت پروژه مطلع هستند و می‌توانند به طور مؤثر در تصمیم‌گیری‌ها و اقدامات اصلاحی مشارکت کنند. این امر به افزایش شفافیت و موفقیت کلی پروژه کمک می‌کند.


مسئولیت‌ها و تعهدات مربوط به بهبود و پشتیبانی محصول
مسئولیت‌ها و تعهدات مربوط به بهبود و پشتیبانی محصول

توافقات توسعه، پشتیبانی و نگهداری محصول

در بخش توسعه، پشتیبانی و نگهداری، تمرکز بر روی تعیین مسئولیت‌ها و تعهدات مربوط به حمایت مداوم و بهبود محصول پس از تحویل آن است. این بخش شامل موارد زیر میباشد:

  • برنامه‌ریزی توسعه: تعیین چگونگی ادامه توسعه محصول برای افزودن ویژگی‌های جدید یا بهبود عملکرد موجود.
  • پشتیبانی فنی: ایجاد یک سیستم پشتیبانی برای رسیدگی به مشکلات فنی یا سوالات کاربران در مورد محصول.
  • بروزرسانی‌ها: تعیین فرآیند و زمانبندی برای ارائه بروزرسانی‌های منظم به منظور رفع اشکالات و بهبود امنیت و عملکرد محصول.
  • نگهداری: تضمین اینکه محصول به طور مداوم بررسی و به‌روز شود تا با استانداردهای صنعت و فناوری‌های جدید همگام باشد.
  • مسئولیت‌های قانونی: اطمینان از اینکه تمامی فعالیت‌های توسعه، پشتیبانی و نگهداری در چارچوب قوانین و مقررات مربوطه انجام می‌شوند.
  • تعهدات مالی: تعیین بودجه لازم برای انجام فعالیت‌های توسعه، پشتیبانی و نگهداری و تعهدات مالی مربوط به آنها.
این بخش از قرارداد باید به گونه‌ای طراحی شود که اطمینان حاصل شود محصول پس از تحویل به مشتری، همچنان پشتیبانی شده و به‌روز نگه داشته می‌شود. این امر به افزایش اعتماد مشتریان و اطمینان از رضایت آنها در طولانی مدت کمک میکند. همچنین، این بخش باید به گونه‌ای باشد که انعطافپذیری لازم برای پاسخگویی به تغییرات آتی در فناوری و نیازهای بازار را فراهم کند.


با دید بازتر به توسعه‌ کسب‌وکار نگاه کنیم
با دید بازتر به توسعه‌ کسب‌وکار نگاه کنیم

بنظر میاد همه مواردی که باید رو نوشتم و بهشون پرداختم. امیدوارم در این مقاله و قالب زیر قدمی ناچیز در راستای توسعه کسب‌وکار شما و افزایش دارایی‌ سرمایه‌گذاران برداشته باشم.

با سپاس قبلی از پیشنهادات سازنده آتی شما. هر سوالی داشتین میتونین زیر همین مقاله مطرح کنین که باهم در ارتباط باشیم.

محمدمهدی نوری - توسعه‌دهنده کسب و کار

IdeamaTeam@gmail.com


قالب قرارداد تجاری استارتاپ (تیم توسعه‌دهنده محصول) و سرمایه‌گذار

لیستی از مهمترین عناوینی که باید در قرارداد سرمایه‌گذار و استارتاپ (تیم توسعه‌دهنده) درنظر بگیریم:

۱. مقدمه و تعاریف

  • تعریف طرفین قرارداد
  • تعریف محصول و مراحل توسعه

۲. موضوع قرارداد

  • توضیح دقیق موضوع قرارداد و هدف از انعقاد آن

۳. انتقال سهام

  • شرایط و میزان انتقال سهام
  • روش ارزیابی ارزش سهام

۴. تقسیم سود

  • فرمول محاسبه سود
  • نحوه و زمانبندی پرداخت سود

۵. مدت زمان قرارداد

  • تعیین دوره اعتبار قرارداد
  • شرایط تمدید قرارداد

۶. تعهدات طرفین

  • تعهدات تیم توسعه‌دهنده
  • تعهدات شرکت/فرد خریدار یا سرمایه‌گذار

۷. حقوق مالکیت معنوی

• حفاظت از حقوق مالکیت معنوی

• توافقنامه‌های محرمانگی و لایسنس

۸. هزینه‌ها و تامین مالی

• تقسیم هزینه‌های توسعه

• بودجه و منابع مالی

۹. منابع انسانی و تیم توسعه

• استخدام و حفظ کارکنان

• تعهدات مربوط به تیم توسعه

۱۰. گزارش‌دهی و نظارت

• فرکانس و شاخص‌های گزارش‌دهی

• نظارت و ارزیابی پیشرفت

‌‌۱۱. بازاریابی و فروش

• استراتژی‌های بازاریابی و فروش

• تعیین قیمت و کانال‌های توزیع

۱۲. نگهداری و پشتیبانی

• تعهدات مربوط به نگهداری و پشتیبانی محصول

• بروزرسانی‌ها و ارتقاء محصول

۱۳. شرایط فسخ قرارداد

• شرایط و نحوه فسخ قرارداد

• تبعات نقض قرارداد

۱۴. حل اختلاف

• مکانیزم‌های حل اختلاف و داوری

• انتخاب داور و محل داوری

۱۵. متفرقه

• شرایط خاص و توافقات جانبی

• امضاها و تاریخ انعقاد قرارداد

مالکیت معنویقراردادتوسعه محصولسرمایه گذاراستارتاپ
توسعه دهنده کسب‌وکار | استراتژیست دیجیتال
شاید از این پست‌ها خوشتان بیاید