چند روز پیش در نوشته ای با عنوان " کاهش قیمت دلار، کاهش قیمت اجناس مطالبه همه " به این قانون نانوشته در بازار ایران اعتراض کردیم که با کوچکترین افزایش قیمت دلار، کالاها و خدمات افزایش چشمگیری می یابند اما در هنگام کاهش نرخ ارز خبری از کاهش قیمت وجود ندارد. در نوشته پیش نیز با عنوان " قیمت کالاها چرا کاهش نمیابد؟ " به بررسی بیشتر این موضوع پرداختیم و نقش سایت های فروش و فروشگاهها اینترنتی در این مقاومت برای کاهش قیمتها با روشهای فریبکارانه و غیر اخلاقی اشاره کردیم. در اینجا در ادامه مطالب گذشته به بررسی بازار خودروهای خارجی که وابستگی مستقیم به قیمت ارز دارند و مقاومتی که در مقابل کاهش قیمت از خود نشان می دهند می پردازیم
بررسی بازار خودروهای خارجی و رفتار متفاوتی که در مقابل افزایش و کاهش قیمت ارز نشان می دهند از این حیث بسیار مهم است که به روشنی آشکار کننده شرایط اقتصاد ایران در فشار به مصرف کننده می باشد. قیمت خودروهای خارجی کاملا به قیمت ارز وابسته است و تقریبا پارامترهای موثر در قیمت نهایی محصول نیز مشخص است. یعنی ما قیمت جهانی خودرو و تعرفه واردات آن را می دانیم و از مقایسه این قیمت ها با شرایط فعلی خودروها در بازار و واکنش دوگانه ای که بازار به کاهش و افزایش قیمت ارز نشان می دهد همه چیز آشکار می شود. شرایط سایر بازارها نیز کم و بیش به این شکل است.
قیمت خودروهای خارجی در بازار ایران در دو سال اخیر و در پی بی ثباتی بازار و ارز بشدت و بسیار تندتر از افزایش قیمت دلار افزایش یافته است. تصور کنید قیمت خودروهایی که در ابتدای سال 99 با دلار 15000 تومانی زیر یک میلیارد تومان بودند در روزهای اوج قیمت دلار 30000 تومانی از 2 میلیارد تومان نیز گذشتند. به جدول زیر دقت کنید. این جدول قیمت دلاری خودروهای خارجی در بازار ایران با سایر کشورهای غیر تولید کننده را نشان می دهد. قیمت ریالی خودروها در بازار با بیشترین قمیت دلار یعنی 30 هزار تومان به قیمت دلاری تبدیل شده است.
اگر به دلیل تعرفه واردات قیمت خودروهای خارجی در بازار ایران 2 برابر بازارهای جهانی در نظر بگیریم باز مشاهده می کنیم قیمت ها بیش از 3 برابر قیمت در بازارهای جهانیست. این اختلاف در بسیاری از خودروهای جدول بالا حتی به 5 برابر نیز می رسد!!! توجه داشته باشید این قیمتها با ارز 30 هزار تومانی به دست آمده است . این جدول خود به تنهایی عمق شرایط اسفبار در بازار خودروهای خارجی کشور را نشان می دهد.
اینک اما در حالی که دلار در قیمت هایی کم و بیش حوالی 25 هزار تومان با کاهش حدود 20 درصدی نسبت به اوج خود و روندی کاهشی قرار گرفته است شاهد هیچگونه کاهشی در این بازار نبوده ایم. همه فروشندگان خودروهای خارجی با اقدامی احتمالا هماهنگ شده و مشابه قمیتهای خود را ثابت نگه داشته اند و یا افت های اندک در حدود 10 میلیون تومان به ازای هر دو میلیارد داشته اند. به افزایش یکباره قیمت خودروهای خارجی در 21 آبان به صورت هماهنگ نشان دهنده نیت فروشندگان آن می باشد.
شاید این سوال مطرح شود که قیمت خودروهای خارجی که مصرف کننده های آن درصد کمی از جامعه هستند موضوع همه مردم نیست.اما همانگونه که در بالا اشاره کردیم با توجه به روشنی شرایط قیمتگذاری و همچنین وابستگی مستقیم به قیمت دلار، شرایط در بازار خودروهای خارجی نشان دهنده وضعیت سایر بخشهای اقتصاد ایران است. اقتصادی که فارغ از فشارهای خارجی خود بیشترین فشارهای داخلی را به مصرف کنندگان و مردم خود وارد می نماید و عرضه کنندگاه و دلالان در آن از روشهای فریبکارانه و ناعادلانه برای افزایش قیمتها و تثبیت آنها استفاده می کند. اگر روند عادلانه ای در قیمت گذاری این بازار وجود داشت قیمت خودروهای دو میلیاردی اینک باید با کاهش ارز در دو هفته اخیر کاهش 500 میلیون تومانی می یافتند و این خود بازارهای دیگر را نیز تحت تاثیر قرار می داد. اما مافیای قدرتمند عرضه کنندگان و دلالان و عدم توجه مصرف کنندگان و نظارتهای شعاری و بدون توجه به منافع مردم که درگیر کمبود روغن و تخم مرغ شده اند در مقابل کاهش قمیت ها جلوگیری می کنند و این تصویری روشن از تمام بخشهای اقتصاد ایران و فشار مضاعفی است که بر مصرف کنندگان وارد می شود.
اقتصاد ایران با توجه به شرایط به اقتصادی سرمایه داری تبدیل شده است با این تفاوت که حلقه مهم در اقتصادهای سرمایه داری که نظارتهای دقیق ، قوانین محکم ، شفافیت و جلوگیری از انحصار برای حفظ حقوق مصرف کنندگان می باشد در آن وجود ندارد. شرایط اقتصاد ایران را می توان با دوره های اول اقتصادهای سرمایه داری بعد از انقلاب صنعتی مقایسه کرد که اقشار فرودست و مردم برده های سرمایه داران و عرضه کنندگان بزرگ بودند.
آیا نباید کاهش قیمت ها در پی کاهش قیمت دلار به یک مطالبه واقعی و جمعی تمامی مصرف کنندگان تبدیل شود؟
در بخشهای بعدی وضعیت بازارهای دیگر و مقاومت آنها در برابر کاهش قیمتها با روش های ناعادلانه و فریبکارانه را بررسی می کنیم .
نظرات خود را با ما در میان بگذارید.
