مقایسه نزولی، توهمزا نیست؛ بلکه نقاط مثبت و امیدوارکنندۀ زندگی را که زیر سایۀ سیاه مقایسۀ صعودی از دیدهها پنهان شده است، آشکار میکند. مقایسۀ نزولی، از آن دسته آموزهها و کتابهایی نیست که میگوید:"...به خود تلقین کن که وضع خوبی داری و از بهترین زندگیها برخورداری و در بهترین مکانها ساکن هستی و بهترین شغل و همسر را داری و..." ؛ اینها توهم خوشی و موفقیت است.
پیامبر اکرم(ص) میفرمایند: به کسی که پایینتر از شماست، بنگرید و به آن که بالاتر از شماست، نگاه نکنید؛ که این کاربرای آنکه نعمتهای خدا را ناچیز نشمرید، بهتر است.