ویرگول
ورودثبت نام
محمد حمیدی
محمد حمیدیبنیان‌گذار گروه مشاوره و آموزشی چابک شو؛ مربی تحول چابکی و مدرس دوره های آموزشی مدیریت پروژه چابک، مدیریت محصول، اسکرام، کانبان، تحول چابکی و اسکرام مقیاس پذیر
محمد حمیدی
محمد حمیدی
خواندن ۴ دقیقه·۷ ماه پیش

قانون شوهاری (SHU-HA-RI) راهنمایی برای رشد حرفه‌ای و اجرایی


مقدمه

در دنیای پیچیده و دائم‌التغییر کسب‌وکار و پروژه‌های بزرگ، یادگیری موثر، تطبیق سریع و نوآوری مهم‌ترین عوامل موفقیت هستند. یکی از مفاهیم اصیل و راهبردی ژاپنی که استفاده عملی و علمی در حوزه مدیریت و توسعه فردی دارد، قانون شوهاری (SHU-HA-RI) است. این قانون، مسیر گام‌به‌گام رشد مهارت‌ها و دانش فردی و تیم را مشخص می‌کند و می‌تواند ابزاری قوی برای بهبود فرآیندهای مدیریت پروژه و توسعه حرفه‌ای مدیران و اعضای تیم باشد.


۱. مفهوم و منشأ قانون شوهاری (SHU-HA-RI)

قانون شوهاری، که نام آن از سه مرحله «شو» (Shu)، «ها» (Ha)، و «ری» (Ri) تشکیل یافته است، به سنت آموزش ژاپنی و هنرهای رزمی برمی‌گردد. در این فرهنگ، مسیر یادگیری موفق شامل سه فاز است:

  • شو (Shu): پیروی بی‌قید و شرط از دستورالعمل‌ها و آموزش‌های اولیه
  • ها (Ha): درک عمیق‌تر، تجزیه و تحلیل و شروع به اصلاح و تطبیق روش‌ها
  • ری (Ri): نوآوری، تبدیل و تعالی کامل در مهارت‌ها و روش‌ها

این چارچوب آموزشی، بر حفظ ساختار در مراحل اولیه و سپس توسعه استقلال و نوآوری تمرکز دارد، و در حوزه مدیریت، کاربردهای فراوانی یافته است.

۲. مرحلۀ «شو» (Shu): پایه‌ریزی و پیروی

در این مرحله، هدف اصلی تثبیت مهارت‌ها، روش‌ها و روش‌مند بودن است. فرد یا تیم باید استانداردها، فرآیندها، و دستورالعمل‌های مشخص را به دقت یاد بگیرد و اجرا کند، و از آن‌ها پیروی نماید.

کاربرد در مدیریت پروژه:

  • آموزش و مستندسازی: تیم‌های پروژه باید روش‌های استاندارد پروژه، متدولوژی‌های معتبر (مثل Agile، Waterfall، Scrum) و سیاست‌های داخلی را به صورت کامل آموزش ببینند.
  • رعایت دقیق فرآیند: اعضای تیم باید دقیق مطابق راهنمایی‌ها عمل کنند، خط‌مشی‌ها را رعایت و از روش‌های رایج پیروی نمایند.
  • پایداری و اعتمادسازی: اجرای منضبط، سبب می‌شود فرآیندها و نتایج قابل پیش‌بینی، منسجم و متعادل باشند.

در این مرحله، تمرکز کامل بر یادگیری و تمرین است و به خطایابی و اصلاح نیاز دارد.

۳. مرحلۀ «ها» (Ha): درک و اصلاح مسیر

پس از تثبیت مهارت‌ها، وارد مرحله‌ی «ها» می‌شویم، مرحله‌ای که فرد یا تیم شروع به تحلیل و درک عمیق‌تر می‌کند. در این فاز، اصول و روندهای اولیه مهم‌تر از پیروی صرف هستند؛ زیرا فرد به دنبال فهم دلایل و فلسفه پشت روش‌ها است.

کاربرد در مدیریت پروژه:

  • درک عمیق‌تر و تحلیلی: تیم باید بداند چرا هر روش در مرحله خاصی از پروژه به کار می‌رود و چه دلایلی پشت هر فرآیند است.
  • تطبیق و اصلاح: بر اساس شرایط پروژه، می‌توان فرآیندها را بهبود داد و اصلاح کرد، مثلا تغییر در تقویم، منابع یا اولویت‌ها.
  • تمرکز بر مهارت‌های فردی و گروهی: تحلیل مشکلات، شناسایی نقاط ضعف، و تمرین با رویکردهای متنوع، مهم است.

در این مرحله، فرد تیم مهارت نگرش انتقادی، تحلیل و تصمیم‌گیری خود را توسعه می‌دهد که نقش مهمی در مدیریت ریسک و بهبود فرآیندهای پروژه دارد.

۴. مرحلۀ «ری» (Ri): نوآوری و تعالی

در نهایت، پس از درک و اصلاح، فرد یا تیم به مرحله‌ی «ری» می‌رسد، مرحله‌ای که در آن نوآوری، توسعه و تعالی به صورت طبیعی ظاهر می‌شود.

کاربرد در مدیریت پروژه:

  • ایجاد ارزش‌های نوین: تیم می‌تواند فرآیندهای جدید، راهکارهای خلاقانه و فناوری‌های نوین را وارد پروژه کند.
  • پیشگام بودن در حوزه تخصصی: مدیران و اعضا، مستقل، مبتکر و متمایز از دیگران عمل می‌کنند و فرآیندهای بهبود یافته را به کار می‌گیرند.
  • رهبری تغییر و توسعه مدل‌های جدید: می‌توانند به عنوان مدل برای دیگر تیم‌ها و پروژه‌ها عمل کنند و نقش راهبردی در سازمان ایفا کنند.

در این فاز، دیگر عمل کردن صرف بر مبنای اصول قبلی کافی نیست، بلکه توسعه، خلاقیت و اصلاح مستمر در اولویت قرار دارد.

۵. نقش قانون شوهاری در مدیریت پروژه و توسعه تیم

استفاده از قانون شوهاری در مدیریت پروژه، یک رویکرد استراتژیک برای رشد تیم‌ها و مدیران است. این قانون کمک می‌کند:

  • در مرحله اول، بر پایه آموزش و پیروی کامل قابلیت‌ها ساخته شوند.
  • در مرحله دوم، تیم‌ها توان تحلیل، تطبیق و اصلاح را بیاموزند.
  • و در نهایت، در مسیر نوآوری، تعالی و توسعه پایدار قرار گیرند.

این روند، چرخه‌ای است که به شکل مداوم، سازمان‌ها را در مسیر بهبود و پیشرفت نگه می‌دارد و قابلیت پاسخگویی سریع به تغییرات بازار و فناوری را افزایش می‌دهد.

نتیجه‌گیری

قانون شوهاری، فراگیری و توسعه مستمر در مهارت‌ها و فرآیندهای مدیریتی است. با شناخت و تطبیق آن در مدیریت پروژه، می‌توان عملکرد تیم را به سطحی مطلوبتر رساند، فرآیندها را بهبود بخشید و آینده‌نگری را در سازمان تقویت کرد. این رویکرد، به عنوان یک راهکار استراتژیک، کلید موفقیت در پروژه‌های بزرگ و همچنین رشد حرفه‌ای مدیران و تیم‌های کاری است.

پینشهاد یادگیری:

آموزش مبانی چابک (Agile) با استفاده از رویکردهای اسکرام، کانبان و اسکرامبان

https://mktb.me/pw57/


مدیریت پروژهمدیریت پروژه چابکاسکرامتوسعه فردی
۴
۳
محمد حمیدی
محمد حمیدی
بنیان‌گذار گروه مشاوره و آموزشی چابک شو؛ مربی تحول چابکی و مدرس دوره های آموزشی مدیریت پروژه چابک، مدیریت محصول، اسکرام، کانبان، تحول چابکی و اسکرام مقیاس پذیر
شاید از این پست‌ها خوشتان بیاید