تو قسمت قبل براتون از مهارت‌های نرم و سوالاتی نوشتم که توی فرآیند مصاحبه مدیریت محصول ازتون پرسیده میشه. تو این مقاله، میخوایم به جواب اون سوالات بپردازیم، پس بدون اضافه گویی، سوالات مصاحبه مدیریت محصول رو لیست میکنم و به جواب تک تکشون میرسیم.
ازتون میپرسن که: مدیر محصول چیکار میکنه؟ تعریف این شغل چیه؟
متاسفانه یا خوشبختانه، مدیریت محصول تو ایران از دیدهای متفاوتی بهش نگاه میشه و یه تعریف ثابت نداره، ولی بهترین تعریفی که هم استاندارد باشه و هم با اکوسیستم ایران تطابق داشته باشه اینه:
مدیر محصول، وظیفه مدیریت فرآیندهای تولید یک محصول، ساخت اون به بهترین شکل و ارائه اون محصول به مخاطب درست رو به بهترین نحو و در بهترین زمان بر عهده داره.
در واقع، مدیر محصول پدر یه محصوله و باید مطمئن شه بچه‌اش به بهترین شکل آماده ورود به اجتماع میشه.
توی مصاحبه ازتون سوال میپرسن که: زمان خلق یه فیچر، روند مدیر محصول برای پیاده سازیش چیه؟
زمانی که یه فیچر جدید میخواد به محصول اضافه بشه، باید بر اساس یه یوزر استوری یا داستان کاربر تهیه شده باشه. به زبون ساده، یوزر استوری همون نیاز کاربر هست که میگه چرا باید این فیچر تولید شه، به چه شکل تولید شه و .. . در نتیجه، اون یوزر استوری حتما باید وجود داشته باشه. مطابق یوزر استوری یک فیچر، اولویتش و سختی‌های زمانی و فنی که برای تیم فنی میبره، باید بهش یوزر استوری پوینت داده شه. مطابق یوزر استوری پوینت، باید توی اسپرینتی که براش مناسب هست جا داده شه و در نهایت پیاده سازی شه. در حین، قبل و بعد از پیاده سازی، باید توسط تیم دیزاین تست‌های کاربردپذیری مناسبی روش انجام شه که به بهترین جواب برسیم.
روندی که براتون گفتم، روندی هست که امتحان خودش رو پس داده و و شما هم می‌تونید در پاسخ به سوال «روند پیاده سازی فیچر» توی مصاحبه به عنوان مدیر محصول این جواب رو بدید. ولی ممکنه اتفاقات دیگه‌ای هم بیفته، مثلا یه فیچر وسط یه اسپرینت از تیم توسعه و سهامدارها میرسه و اصرار بر این وجود داره که تو همون اسپرینت قرار بگیره و توسعه پیدا کنه. تو این مواقع راه حل چیه؟ جلوتر بهش میرسیم.
ازتون میپرسن که: روند خلق یوزر استوری‌ها و اپیک‌ها از دید شما به عنوان مدیر محصول چیه؟
هر محصولی برای توسعه، یه نقشه راه داره. در کنار اون نقشه راه که بهش Product roadmap میگیم، یه سند آینده و چشم انداز محصول هم وجود داره که بر اساس نظرات سهامداران محصول تهیه شده که بهش product vision میگیم.
این دو تا سند، قراره تعریف کامل محصول رو به ما بگن و به مدیر محصول بفهمونن که مدیر چه محصولیه! با دیتایی که این دوتا سند به ما میدن، ما میتونیم متوجه بشیم مشکلاتی که محصول قراره برای کاربر حل کنه چیه و یوزر استوری‌ها رو تدوین کنیم. برای راستی آزمایی یوزر استوری‌ها، میتونیم با مشتری‌ها مصاحبه کنیم و از دیتایی که به هر شکلی وجود داره استفاده کنیم؛ اعم از فیدبک‌ها و .. . در نهایت هم، یوزر استوری‌ها رو بر اساس یوزر استوری پوینت در اپیک‌ها جا میدیم و تمام!
ازتون میپرسن که: با چه شیوه‌ای اسپرینت رو اولویت بندی میکنین؟
در حقیقت برای این سوال، جواب مشخص و جامعی وجود نداره. تو اولویت بندی سه فاکتور هست که شما به عنوان مدیر محصول باید بهشون توجه کنین (و البته توی مصاحبه هم این‌ها رو بیان کنین):
جنس محصول و اینکه b2b ، b2c یا b2g باشه خیلی تو جواب این سوال تاثیر داره. در واقع، برای اولویت بندی، شما باید همیشه به هر سه تا فاکتور توجه کنین. حالا ممکنه با توجه به شرایط، وزن توجه شما هم کم و زیاد شه. ولی همیشه و در هر شرایطی، هر سه این‌ها مهم هستن و باید بهشون توجه شه.
ازتون میپرسن که: تجربه‌تون رو در استفاده از کانبان یا اسکرام بگین.
راجع‌به نیچه یه حکایتی وجود داره؛ یه روزی نیچه طی یه جریانی شروع میکنه به داد زدن و میگه: خدا مرده! ما خدا رو کشتیم! حالا ما کاری نداریم که چرا این اتفاق افتاده و چجوری به این نتیجه رسیده، ولی بیاین با خودمون صادق باشیم. کانبان مرده! ما کانبان رو کشتیم!
من برای نگارش این مقاله، تعداد زیادی مصاحبه با چندین شرکت به عنوان مدیر محصول انجام دادم و یک درصد از اون شرکت‌ها، معتقد به استفاده از کانبان بودن و بقیه روی اسکرام سوار بودن.
با همه این تفاسیر، میشه نتیجه گرفت که تمرکز رو اسکرام نتایج خیلی بهتری رو نسبت به تمرکز روی کانبان داره. این مقاله راه رو به شما نشون نمیده، ولی اگر شما هم عقیدتون مثل منه، تجربه استفاده خودتون از اسکرام رو بگین و اطلاعاتی که راجع‌به کانبان دارین رو تو پاسخ به این سوال ذکر کنین که به عنوان یه مدیر محصول، ترجیح میدین تحت چه متدی کار کنین.
ازتون سوال میپرسن که: چجوری داده‌ها رو تحلیل میکنین؟
چه بخوایم و چه نخوایم، این روزها تحلیل داده ، یکی از اصلی ترین مهارت‌های مدیر محصوله. خیلی از شرکت‌ها به این مورد اهمیتی نمیدن و اصلا ممکنه توی جلسه مصاحبه این سوال رو ازتون نپرسن. دلایل زیادی هم برای این کار ممکنه وجود داشته باشه؛ ممکنه که تیم دیتا داشته باشن و نیازی به این مهارت برای یه مدیر محصول نداشته باشن. یا ممکنه اصلا تحلیل دیتا براشون مهم نباشه و نخوان براش هزینه‌ای بکنن. اینا رو گفتم که بگم مهارت تحلیل دیتا بایدی نیست، ولی اگر میخواین تو این شغل پیشرفت کنین، باید این مهارتو یاد بگیرین.
حالا سوال اینه که دیتا رو چجوری تحلیل میکنیم؟
ابزارهای زیادی برای تحلیل دیتا و ویژوال کردنش وجود داره، از معروف‌ترین‌ها میشه به PowerBI اشاره کرد که تو خیلی از شرکت‌های ایرانی استفاده میشه. به طور خلاصه، فرآیند تحلیل دیتا یعنی اینکه رفتار کاربران در محصول track شه و بر اساس اون رفتار، محصول بهتری براش تولید شه. طبیعیه که ذهنتون بره سمت تجربه کاربری، ولی من دارم درباره دیتای فراتری صحبت میکنم که ممکنه توی هر محصولی پارامترهای خودش رو داشته باشه. در واقع به عنوان یه مدیر محصول بالقوه، جواب درست برای این توی مصاحبه اینه که: محصول باید شناخته شه، پارامترها و سنجه‌های مهم محصول از دید سهامدار و مطابق با پروداکت ویژن تهیه شه و رفتار کاربران در اون پارامترها، جمع آوری و با ابزارهای متفاوتی که وجود داره، تحلیل و بررسی شه.
ازتون میپرسن که: اگه شما مدیر محصول ما بشین، ویژن محصول رو چجوری تعریف میکنین؟
بالاتر راجع‌به ویژن محصول باهاتون صحبت کردم، در اکثر شرکت‌ها ویژن محصول ندارن و یا یه نسخه خیلی ابتدایی ازش توی شرکت وجود داره. در نتیجه، یکی از وظایف شما به عنوان مدیر محصول میتونه بهبود و یا تدوین این سند باشه. این سند در واقع یه بازتاب نوشتاری از توصیف سهامداران محصول، واقعیات بازار محصول و هرگونه فیدبکیه که توسط کاربران داده میشه. در واقع شما تو این سند، باید بگین که پروداکتی که به عنوان مدیر محصول روش کار میکنین چیه، چه مشکلی رو حل میکنه و مهم تر از همه، قراره به چی تکامل پیدا کنه! جواب این سوال توی جلسه مصاحبه هم همینه!
برای تدوین این سند، شما باید مصاحبه‌های زیادی با افراد ذینفع داشته باشید. از سهامداران و مدیران ارشد محصول گرفته تا کاربران نهایی. در نهایت و با دیتایی که به دست میارین، میتونین به سوالات بالا جواب بدین و ویژن محصول رو تعریف کنین.
ازتون میپرسن که: چقدر با متدهای تولید محصول آشنایی دارین؟ ازتون میخوان که حداقل دو متد رو توضیح بدین.
این سوال، سوالیه که بیشتر تو مصاحبه‌های عنوان شغلی Technical product manager پرسیده میشه و نباید از یه product manager صرف انتظار جواب به این سوال رو داشت.
ولی در کل، ما متدهای مختلفی برای تولید فنی یک محصول داریم. از ابتدایی‌ترین روش که روش آبشاری هست گرفته تا روش rup و ..
توصیه من برای جواب دادن به این سوال اینه که راجع‌به انواع این فرآیندها بخونین! بخونین و یاد بگیرین و یه حداقل آشنایی نسبت بهشون داشته باشید تا بتونید با یه جواب کامل، شایستگی خودتون به عنوان یه مدیر محصول ایده‌آل رو توی همون جلسه چند دقیقه‌ای مصاحبه نشون بدین.
ازتون میپرسن که: مدیر محصول چجوری به یوزراستوری‌‌ها، استوری پوینت میده؟
میرسیم به سوال آخر از بخش سوالات فنی، جواب این سوال رو توی سوالات قبلی دادم و برای مرور یه بار دیگه میگم. شما باید به چند تا فاکتور برای پوینت دادن توجه کنید؛ نوع محصول، وضعیت فعلی محصول، ددلاین‌ها و منابع. با توجه به این فاکتورها، پوینتی بدید که به اصطلاح نه سیخ بسوزه نه کباب!
این مقاله هم نسبت به مقاله قبلی، خیلی طولانی‌تر شد! در نتیجه، جواب سوالات مهارت‌های نرم و تجربی رو میذارم برای مقاله/مقاله‌های بعدی.
تو مقاله قبلی، خیلی‌ها لطف داشتن و برام کامنت گذاشتن، تو این مقاله هم همین درخواست رو ازتون دارم و میخوام که نظرتون رو بهم بگین. قطعا شما هم توی جلسات مصاحبه مدیر محصول به این سوال‌ها جواب دادین، دوس دارم بدونم جواب شما چی بوده و با جواب‌هاتون، این مقاله رو بهتر کنم.
شما میتونین قسمت قبلی رو از اینجا بخونین و بعد به جواب سوالات توی این مقاله برسین.
