محسن جوادیان
محسن جوادیان
خواندن ۵ دقیقه·۱ ماه پیش

اصول برنامه ریزی در اسکرام

هفت اصل زیر به ما کمک می کند تا برنامه ریزی توسعه محصول را به شیوه اقتصادی تر انجام دهیم .

1- نمیتوان در ابتدا طرح هایی درست و کامل تهیه کرد.

در رویکرد سنتی برنامه ریزی مبتنی بر پیش بینی ( predictive ) است و قبل از شروع توسعه طرح تفصیلی تهیه میشود.

اما در رویکرد اسکرام بخش عمده ای از برنامه ریزی به جای آنکه زودهنگام و در ابتدا ( Up-front ) انجام شود ، به موقع ( Just in time ) و در زمان مناسب انجام میشود.

اما رویکرد اسکرام به برنامه ریزی با اصول تجربی بازرسی و تطبیق ( inspection and adaptation ) کاملا تطبیق دارد.

2- برنامه ریزی زود هنگام اگر بدون افراط باشد میتواند مفید باشد.

برای مثال اسکی بازان حرفه ای وقتی بالای کوه هستند تمام مسیر حرکت را برنامه ریزی نمیکنند . در واقع نقطه ای در پایین کوه را انتخاب میکنند و اولین هدفشان اسکی کردن به آنجاست البته مسیر دو یا سه گردش ابتدایی را برنامه ریزی میکنند و برنامه ریزی بیش از حد را غیر ممکن و خطرناک میدانند. این به این خاطر است که پستی و بلندی های کوه با آنچه از بالا دیده میشود متفاوتند یا عواملی مثل زاویه تابش نور و درختانی که در دید قرار نداشته اند ممکن است آنها را به اشتباه انداخته و خود را به کشتن دهند.

همچنین برنامه ریزی برای نقطه نامعلومی که تصمیم گیری درباره آن ، دشوار و پرهزینه است عاقلانه نیست.

و چقدر این کار به برنامه ریزی توسعه نرم افزار شبیه است. هرگز نمیتوان با اطمینان زیادی پیش بینی و برنامه ریزی کرد.

3- انتخاب های برنامه ریزی را تا آخرین لحظه مسئولیت پذیری باز نگه دارید.

برای برقرای تعادل بین برنامه ریزی زودهنگام و برنامه ریزی به موقع از اصل «بازنگه داشتن انتخاب های مهم تا آخرین لحظه مسئولیت پذیری » استفاده کنید.

چرا باید بر اساس اطلاعات ناچیز و ناکافی تصمیم عجولانه ای در برنامه ریزی گرفته شود؟

تصمیمات زودهنگام علاوه بر هزینه بر بود ممکن است خطر آفرین باشند.

4- به تطبیق و برنامه ریزی مجدد بیش از پای بندی به طرح توجه کنید.

تاکید بیش از اندازه به طرح اولیه و کم توجهی به برنامه ریزی مستمر یکی از مسائل رایج است.

اگر مانند اسکرام باور داشته باشیم که در ابتدا نمیتوان طرح ها را به درستی و کامل تهیه کرد، آنگاه برای واکنش به تغییرات و برنامه ریزی مجدد نسبت به اجرای طرح اولیه ارزش بیش تری قائل خواهیم شد.

در دهه 80 میلادی وقت زیادی برای تهیه طرح های حجیم صرف میشد. نمودار های بزرگ گانت که گاها 6 هفته زمان صرف میشد تا طرح هایی با درجه پیش بینی بالا تهیه شود. و به نقشه پروژه تبدیل میشدند.

نمای یک نمودار گانت ، نمونه ای از برنامه ریزی زودهنگام
نمای یک نمودار گانت ، نمونه ای از برنامه ریزی زودهنگام

عبارتی برگرفته از کتاب « راهنمای نجات نیروهای ویژه هوایی » وجود دارد که خیلی دقیق است:

اگر در جنگلی گم شدید و نقشه شما با منطقه مطابقت نداشت ، در همه موارد فقط به منطقه اعتماد کنید نه به نقشه.

When the map and the terrain don’t agree, believe the terrain.
When the map and the terrain don’t agree, believe the terrain.


5- برنامه ریزی موجودی را درست مدیریت کنید.

در نمودارهای بزرگ گانت ،اگر حین توسعه و حین ارزیابی فرضیات اولیه با کسب دانش جدید به این نتیجه برسیم که طرح اولیه ما اشتباه بوده است .این کار باعث بروز سه نوع اتلاف میشود:

  • کار بیهوده ای که صرف تهیه طرحی شده است که باید دور ریخته شود.
  • کار قابل توجهی که صرف به روز رسانی طرح شده است.
  • فرصت های از دست رفته ای که میتوانست صرف فعالیت های ارزشمندتری مانند تحویل نرم افزار با رزش و قابل استفاده شود.

در نتیجه پرسش هایی نظیر چه موقع کار تمام خواهد شد و به چند نفر برای توسعه نیاز داریم صحیح نیستند .

بهتر است بپرسیم محصول چه زمانی برای عرضه آماده میشود. و در مدت تعیین شده کدام یک از ویژگی ها را میتوانیم در محصول پیاده سازی کنیم؟

6- طرفدار انتشارهای کوچک تر و زود به زود باشید.

این شیوه باعث میشود بازخورد ها سریع تر دریافت شود و بازگشت سرمایه ( ROI ) محصول نیز بهبود یابد.

با رویکرد توسعه تدریجی و انتشار های متعدد میتوان چرخه عمر( Lifecycle Profit ) محصول را افزایش داد.

در نمودار های پایین تفاوت های بازگشت سرمایه( Payback ) و بازپرداخت سرمایه ( Recoup ) را در دو حالت انتشار تک مرحله ای ( Single-release) , و انتشار چند مرحله ای میتوانید مشاهده و مقایسه نمایید.

جنبه های اقتصادی انتشارهای چند مرحله ای در مقایسه با انتشار تک مرحله ای
جنبه های اقتصادی انتشارهای چند مرحله ای در مقایسه با انتشار تک مرحله ای


زمانی که مجموع هزینه ها با کل درآمد برابر شود ، نقطه سربه سر ( Break-even point ) رسیده ایم. و ازین به بعد بالاخره محصول به سود دهی می رسد.

نمونه ای از مدل بازگشت سرمایه  (ROI)
نمونه ای از مدل بازگشت سرمایه (ROI)
در انتشار یکباره بازگشت سرمایه پس  از 12 ماه تنها 9.1% است. اما با دوانتشار شش ماهه ، بازگشت سرمایه به 15.7% افزایش می یابد.این عدد با انتشار سه ماهه به 19.5% خواهد رسید.
در انتشار یکباره بازگشت سرمایه پس از 12 ماه تنها 9.1% است. اما با دوانتشار شش ماهه ، بازگشت سرمایه به 15.7% افزایش می یابد.این عدد با انتشار سه ماهه به 19.5% خواهد رسید.


7- با هدف یادگیری سریع ، برنامه ریزی کنید و در صورت لزوم ، مسیر را تغییر دهید.

کاری انجام می دهیم ، به سرعت یاد می گیریم. و در صورت نیاز ، مسیر خود را تغییر می دهیم . هیچ حدس و گمان یا پیش بینی زودهنگامی نمی تواند جایگزین این شیوه شود. منظور از تغییر مسیر این است که بر اساس آموخته ها واقع نگر باشیم و جهت حرکت خود را اصلاح کنیم.

جمع بندی

اصول زیر به ما کمک می کند تا برنامه ریزی را به شیوه اقتصادی تر انجام دهیم . برای انجام این کار ابتدا بخشی از برنامه ریزی زودهنگام را که مفید است انجام می دهیم و سپس بین برنامه ریزی تفصیلی و برنامه ریزی به موقع تعادل برقرار می کنیم.

1- نمیتوان در ابتدا طرح هایی درست و کامل تهیه کرد.
2- برنامه ریزی زود هنگام اگر بدون افراط باشد میتواند مفید باشد.
3- انتخاب های برنامه ریزی را تا آخرین لحظه مسئولیت پذیری باز نگه دارید.
4- به تطبیق و برنامه ریزی مجدد بیش از پای بندی به طرح توجه کنید.
5- برنامه ریزی موجودی را درست مدیریت کنید.
6- طرفدار انتشارهای کوچک تر و زود به زود باشید.
7- با هدف یادگیری سریع ، برنامه ریزی کنید و در صورت لزوم ، مسیر را تغییر دهید.

منبع : کتاب Essential Scrum


توسعه محصولبرنامه ریزیاسکرامroi
شاید از این پست‌ها خوشتان بیاید