لکههای پوستی زمانی رخ میدهد که در برخی از نواحی پوست، تغییر رنگی غیر معمول مشاهده شود. این رخداد، معضلی رایج است که دلایل مختلف زیادی دارد. برخی از رایجترین دلایل بروز لکههای پوستی عبارت است از هرگونه بیماری، آسیبدیدگی و مشکلات التهابی.
عواملی که باعث بروز لکههای پوستی میشود:
عوامل زیادی در بروز لکههای پوستی نقش دارند. فهرستی از این مشکلات احتمالی به شرح ذیل است:
پرتو درمانی
فقط در میان افرادی که تحت پرتو درمانی قرار دارند بروز میدهد.
تاول، خشکی، خارش و پوست پوست شدن پوست
ریزش مو در قسمتی که دچار لکه پوستی شده
آفتاب زدگی (سوختن پوست بر اثر تابش نور آفتاب)
سوختگی سطحی بیرونیترین لایه پوست
قرمزی پوست، درد و ورمکردگی
پوست پوست شدن و خشک شدن پوست
با در معرض آفتاب قرار گرفتنهای مکرر، ممکن است تاولهای ناشی از سوختگی بیشتر و شدیدتری روی پوست ایجاد شود.
سوختگی بر اثر تابش نور خورشید و یا از هر نوع دیگر میتواند به پوست آسیب برساند و زمانی که سوختگی درمان شود، ممکن است بافتی زخمی باقی بماند که با رنگ طبیعی پوست تفاوت دارد. لکههای پوستی همچنین در صورت استفاده نکردن از کرم ضد آفتاب نیز میتواند گسترش پیدا کند و پوستی آفتاب سوخته و همراه با لکههای پوستی را باقی بگذارد. مصرف برخی داروهای خاص نیز میتواند پوست را نسبت به نور آفتاب حساستر کند و در نتیجه احتمال قرمز شدن رنگ پوست را افزایش دهد.
عفونت
عفونتهای بسیاری میتوانند به تغییر رنگ موضعی پوست منجر شوند. با ورود باکتری به زخم و خراشیدگی، فرد دچار عفونت پوستی میشود. چنین رخدادی منجر به بروز تغییراتی در بافت پوست میشود و اطراف آن را قرمز و یا سفید رنگ میکند. عفونتهای قارچی همچون کرمک، تینهآ ورسیکالر و کاندیدا نیز میتوانند منجر به شکلگیری لکههای پوستی در هر نقطهای از بدن شوند.
بیماری خود ایمنی و انواع حساسیتها
سیستم ایمنی معمولا با مبارزه با عواملی که منجر به بروز عفونتها و بیماریها میشوند، در پی حفظ سلامت بدن عمل میکند. اما در افرادی که به بیماری خود ایمنی و انواع حساسیتها دچار هستند، سیستم ایمنی بدن در تشخیص سلولهای سالم و عوال بیماریزا دچار مشکل میشود و در جهت نابودی سلولهای سالم عمل میکند. چنین رخدادی منجر به بروز انواع التهابات در سراسر بدن و شکلگیری علائم بسیاری، از جمله ورمکردگی و قرمز شدن پوست میشود. انواع حساسیت نسبت به غذا، گیاهان و یا محرکها نیز میتواند منجر به بروز لکههای پوستی در نقاط مختلف بدن شود. این تغییرات میتوانند خود را در قالب جوش و یا برآمدگیهایی که با خارش و سوزش همراه هستند، نشان دهند. حساسیت رایجی که میتواند منجر به تغییر رنگ پوست شود، اگزما نام دارد. اگزما سیستم ایمنی بدن را به حمله به پوست وا میدارد.
تغییرات هورمونی
تغییرات هورمونی خصوصا در دوران بارداری، میتواند منجر به تغییر رنگ پوست شود. چنین تغییراتی اغلب بواسطه افزایش میزان هورمون زنانه استروژن و پروژسترون شکل میگیرد.
لکههای مادرزادی
لکههای مادرزادی در زمان تولد و یا پس از تولد به وجود میآیند. برخی از رایجترین انواع این لکهها عبارتند از:
خال. نقطههای سیاه یا قهوهای رنگی که در زمان تولد روی پوست ظاهر میشوند. اکثر خالها بیخطرند و جایی برای نگرانی ندارند اما تغییر اندازه یا شکل آنها میتواند نشان از وجود مشکل باشد و بایستی توسط پزشک بررسی شود.
مونگولین اسپات. لکههایی مایل به آبی هستند که روی کمر نوزادان و یا کودکان ظاهر میشوند.
خال توت فرنگی. لکهای قرمز رنگ است که در میان کودکان و نوزادان رایج است. این لکه معمولاً تا سن ۱۰ سالگی از بین میرود.
سرطان پوست
سرطان میتواند رنگ یا بافت پوست را تغییر دهد. سرطان پوست زمانی رخ میدهد که مواد ژنتیکی داخل سلولهای پوستی بر اثر تابش نور آفتاب و یا در معرض مواد شیمیایی قرار گرفتن، آسیب ببیند. این آسیبدیدگی میتواند به رشد غیرقابل کنترل سلولها و شکلگیری تودهای از سلولهای سرطانی منجر شود. اگرچه بسیاری از لکههای پوستی، نتیجه سرطان پوست نیستند اما بهتر است از پزشک خود بخواهید هرگونه خال بدقواره و یا هرگونه زخمی که منجر به تغییر حالت پوست میشود را بررسی کند.
لکههای پوستی چگونه بررسی میشوند؟
در صورت مشاهده موارد زیر بایستی به پزشک مراجعه شود:
هرگونه تغییر ماندگاری در رنگ پوست
مشاهده خال و یا برآمدگی جدیدی روی پوست
مشاهده هرگونه تغییر در ظاهر و یا اندازه خال یا برآمدگی که پیشتر روی پوستتان وجود داشته
پزشک به بررسی فیزیکی شما میپردازد و لکه پوستی شما را رسیدگی میکند. همچنین ممکن است سوالاتی در رابطه با تغییرات پوستیتان پرسیده شود. مواردی همچون:
اینکه آیا تغییر رنگ پوست به تدریج شکل گرفته یا اینکه ناگهانی و سریع بوده
اینکه آیا لکه پوستی در حال تغییر یا وخیمتر شدن است یا نه
وجود هرگونه علائم دیگری همراه با بروز لکه پوستی
لکههای پوستی چگونه مداوا میشوند؟
چگونگی درمان لکه پوستی به دلیل بروز آن بستگی دارد. چنانچه پزشک شما عارضه پزشکی خاصر را تشخیص دهد، ابتدا درصدد رفع آن عارضه برمیآید. لکههای پوستی با استفاده از روشهای پزشکی، خانگی و یا ترکیبی از هر دو درمان میشوند.
روش درمان پزشکی
لیزر درمانی
کرمهای موضعی
ماسکهای شیمیایی
روش درمان خانگی
کرمهایی که نیازی به نسخه پزشک ندارند: کرمهای ویتامین A و ویتامین E لکههای پوستی را کاهش میدهند و سلامت عمومی پوست را بهبود میبخشند.
آبِ لیمو: با قرار دادن آب لیمو بر روی پوست تیره به مدت دو مرتبه در روز، میتوان تیرگی آن را کاهش داد. آب لیمو همچنین طی ۶ تا ۸ هفته، لکههای پوستی را کاهش میدهد.
روغن کرچک: دو بار در روز روی لکههای پوستی روغن کرچک بمالید و یا شب هنگام خواب، لکه پوستی را با بانداژی که در روغن کرچک غوطهور شده، ببندید. چنین عملی پوست را لطیف میکند و لکههای سیاه پوست را از بین میبرد.
ویتامین C: غذاهایی که سرشار از ویتامین C هستند مصرف کنید. ویتامین C ویتامینی حیاتی برای سلامت پوست است. میوههایی همچون طالبی، پرتقال و آناناس سرشار از ویتامین C هستند.
چای: مصرف چای گیاه بابا آدم، چای شبدر قرمز و یا چای شیرتیغک میتواند لکههای پوستی را کاهش دهد.