طرحواره ها الگوهای ذهنی هستند که از دوران کودکی و نوجوانی در ذهن ما ایجاد شده اند، این طرحواره ها یک سری پیش فرض در ذهن ما به وجود میآورند و به ما میگویند که چطور فکر، رفتار و احساس کنیم. طرحواره رها شدگی یکی از 18 نوع طرحواره ناسازگار است که اثرات منفی بر زندگی ما میگذارد. طرحواره رهاشدگی خود را با عالئمی مانند ترس از دست دادن افراد مهم زندگی و احساس دوست داشتنی نبودن نشان میدهد. در این مقاله قصد داریم شما را با این طرحواره آشنا کنیم، با ما همراه باشید.
طرحواره رهاشدگی یک حالت درونی احساسی است که فرد دچار آن، اغلب اوقات احساس ترک شدن، ناامنی یا طردشدگی و خواستنی نبودن میکند. طرحواره رهاشدگی ردپای خود را در زندگی حرفهای و شغلی، روابط عاطفی و به طور کلی در تمام وجوه زندگی به جای میگذارد؛ حال آنکه ممکن است فرد دچار آن متوجه وجود چنین تلهای در خود نباشد. طرحواره یا تله رهاشدگی همچون دیگر طرحواره ها ریشه در دوران کودکی دارد؛ از جمله دالیل ایجاد آن میتوان به مواردی مانند بی توجهی به نیازهای فرد در کودکی، ارتباط ناکافی یا ناسالم با والدین، فوت والدین، تنش در خانواده و غیره اشاره کرد. این طرحواره دو نوع دارد: .1 رهاشدگی بیثباتی: محیط دوران کودکی فرد از لحاظ هیجانی کامال بیثبات بوده و کودک رنگ امنیت و ثبات را در خانواده ندیده است.
.2 رهاشدگی به دلیل وابستگی افراطی: محیطی که فرد در آن بزرگ شده به قدری حمایتگر بوده که باعث شده او با هیچ چالشی در زندگی روبه رو نشده باشد.
● اکثر اوقات احساس میکنند که دوست داشتنی نیستند. ● افراد دچاره طرحواره رهاشدگی معتقدند هر کسی را که دوست دارند از دست خواهند داد. ● گاهی ممکن است به علت احساس شدید اضطراب از دیگران دوری کنند. ● این افراد نسبت به روابط خود عالئم اضطرابگونه دارند و نگران ترک شدن توسط دیگران هستند. ● چون ترس رها شدن از سمت دیگران دارند به شکل افراطی به آنها میچسبند. ● به علت نگرانی از ترک شدن توسط عزیزان یا اطرافیان، سعی میکنند خود واقعیشان را مخفی کنند. ● نسبت به تغییر احساسات شریک عاطفی خود حساساند وه به دنبال نشانه هایی از تغییر احساسات میگردند. ● دائما به دنبال این هستند که از ماندن افراد در زندگی خود اطمینان پیدا کنند. ● معموال وقتی وارد رابطه عاطفی میشوند، نیازهای خود را نادیده میگیرند تا بتوانند طرف مقابل را راضی نگه دارند. ● برخی از این افراد وقتی میبینند نزدیکانشان با دیگری رابطه برقرار میکنند، احساس حسادت میکنند.
طرحواره ها در دوران کودکی ایجاد میشوند و در بزرگسالی در موقعیت ها و شرایط به خصوصی فعال میشوند. روابط بین فردی یکی از جاهایی است که باعث فعال شدن طرحواره و تداوم آن در ما شود. اگر ما طرحواره رهاشدگی داشته باشیم به سمت افرادی گرایش پیدا میکنیم که طرحواره رهاشدگی را در ما فعال کنند:
● کسانی که ثبات ندارند؛ گاهی هستند و گاهی نیستند، چند روز خوش اخالق هستند و روز بعد بداخالق. همچنین ممکن است درگیر اعتیاد به الکل یا مواد باشند که در واقع اعتیاد سبب بی ثباتیشان شده است. رابطه ما شبیه " یویو" خواهد شد.
● برخی از افرادی که طرحواره رهاشدگی دارند به سمت افراد متاهل یا غیر متعهدی که همزمان وارد چند رابطه میشوند، جذب میشوند. چنین روابطی باعث فعال ماندن طرحواره و تداوم آن میشود.
● ممکن است به افرادی که در شهر یا کشور دیگر و دور از دسترس مستقیم هستند، جذب شویم.
طرحواره رهاشدگی به عنوان یکی از سخت ترین طرحواره ها برای درمان شناخته میشود، چون با طرحواره های دیگری مانند طرحواره ایثار و طرحواره وابستگی ارتباط و همپوشانی دارد. اصلیترین و اساسیترین راه درمان طرحواره رهاشدگی، طرحواره درمانی است. جهت رهایی از این طرحواره، مراحل زیر باید طی شود: تشخیص طرحواره رهاشدگی اولین و مهمترین مرحله، شناخت و تشخیص تله رهاشدگی است. در صورتی که این طرحواره را تشخیص دهید و آن را بپذیرید قدم بزرگی در راه رهایی از آن برداشتهاید. بدین منظور میتوانید از تست طرحواره رهاشدگی در سایت کلینیک طرحواره استفاده کنید. تغییر باورهای اشتباه نقاط قوت، توانایی ها و ویژگی های خوب ظاهری و شخصیتی خود را لیست کنید و به آنها توجه کنید. برای تحسین دیگران لزومی ندارد خود را تخریب کنید. کمتر خود را قضاوت و سرزنش کنید. اینکه دیگران باید کامال در دسترس شما باشند و با شما سازگار باشند، یک انتظار غیر واقعی است، آن را کنار بگذارید. بپذیرید که دیگران حق دارند یک فضای خصوصی برای خود داشته باشند و آنها دارایی شما نیستند تا هروقتی که شما خواستید حاضر باشند. پایان یک رابطه، پایان زندگی شما نیست؛ زندگی سرشار از تغییر است و ادامه دارد. هر دیدگاه اغراق آمیزی که مبنی بر ترک شدن توسط دیگران دارید را به چالش بکشید. تمرین و کنترل روی خود محرک هایی که باعث فعال شدن تله در شما میشود را پیدا کنید و رفتار خود را پس از آنها تحلیل کنید. برای مثال اگر شریک عاطفیتان دیر به پیام شما پاسخ میدهد و شما از این رفتار، خشم بسیاری را تجربه میکنید؛ این خشم را از جهات مختلف بررسی کنید. چه افکاری در ذهن شما میگذرد؟ چه احساس و هیجانی را تجربه میکنید؟ سعی کنید خود را آرام کنید و بدانید که صبور بودن، شرایط را بهتر میکند. اگر در رابطه ناپایداری هستید به سرعت از رابطه دور شوید؛ تحمل تنهایی بهتر از روابط ناپایدار است. نتیجه گیری طرحواره رهاشدگی یک تله ذهنی است که فرد را درگیر ترس از دست دادن عزیزان، ترس از تنهایی، دوست داشتنی نبودن و غیره میکند. ریشه این طرحواره به دوران کودکی و نوجوانی برمیگردد. این تله بر روابط عاطفی تاثیر منفی میگذارد و به طور کلی افراد دارای طرحواره رهاشدگی نمیتوانند روابطی با ثبات و آرامش را تجربه کنند حتی اگر رابطه آنها به پایان نرسد.
