اثر تأخر(Recency Effect) به عنوان یک پدیده روان شناسی توضیح می دهد که چرا افراد اغلب،چیزهایی را به یاد می آورند که در انتهای فهرست آنها قرار دارد و چگونه این یادآوری روی تصمیم گیری آنها تأثیر می گذارند.
(البته ما در این نوشته در مورد اثر تاخر بحث می کنیم اثر موقعیت ترتیبی و تقدم داستان دیگری دارد که در اینجا و اینجا به طور مفصل گفته شده است)
در سازمان های شلوغ که افراد معمولا مکالمات زیادی با دیگران دارند،اغلب افراد به سمت ایده هایی تمایل پیدا می کنند که از آخرین نفر شنیده اند.
فرض کنید مدیری، مدتی است که با گروهش روی پروژه ای کار می کند، اما هنوز تصمیمی کلیدی نگرفته است.او،درست پیش از جلسه ای مهم،مکالمه ای اتفاقی با کسی دارد و پاره ای اطلاعات از او دریافت می کند که روی تصمیم گیری او تأثیر می گذارد.
درصورتی که مدیر تمام مکالمات پیش از این را فراموش کند،می تواند موجب خنثی شدن اثر حضور دیگران در این پروژه بشود.این اطلاعات زیادی و بعضاً نامربوط،می تواند به منحرف شدن پروژه از اهداف اصلیش ختم شود.
اثر تأخر روی ارزیابی های عملکرد نیز تأثیر می گذارد.فعالیت های اخیر یک نفر احتمالا در ذهن مدیر،پر رنگ تر از تلاش افراد ماقبل او خواهد بود.
نمونه هایی از اثر تأخر در دنیای واقعی
یکی از شناخته شده ترین مطالعات در مورد تأثیر تاّخر نشان داد که هیئت منصفه چگونه می توانند تصمیم خود را براساس این پدیده در دادگاه اتخاذ کنند.
دو محقق به نام های میلر و کمپبل گروه های مختلف شرکت کنندگان را
با دو استدلال امتحان کردند :
آنها ترتیب برخی از محاکمات بحث را تغییر دادند وتصمیم گیری شرکت کنندگان را به تأخیر انداختند.
آنها دریافتند که زمانی که بین دو استدلال تاخیر وجود داشته باشد اما بین استدلال دوم و تصمیم تاخیر وجود نداشته باشد، اثر تاخیر رخ می دهد. «هیئت منصفه» احتمال بیشتری داشت که استدلال دوم ارائه شده را به خاطر بسپارد و به آن رأی دهد.( به عنوان مثال، اگر شرکت کننده ابتدا استدلال علیه شاکی را شنید و سپس استدلال برای شاکی را شنید، به احتمال زیاد بلافاصله پس از اتمام استدلال دوم به شاکی رأی می داد) .
زمانی که اطلاعاتی در مورد یک محصول در بازار می شنوید، احتمالاً اثر تأخر ظاهر می شود. قبل از عرضه محصول، ممکن است همه چیز در مورد ویژگی های محصول و چیزهای عالی در مورد آن بشنوید. سپس، محصول به بازار می آید و داستان هایی در مورد عملکرد نادرست و خوب کار نکردن محصول می شنوید. در این صورت کمتر احتمال دارد محصول را بخرید زیرا نظرات تازه در ذهن شما گیر کرده است.
بازاریابان و برندها سعی می کنند با کنترل پیام هایی که قبل از خرید محصول در رسانه های اجتماعی می بینید، این اطلاعات را دستکاری کنند. آنها همچنین به بسته بندی و نمایشگرهای اطراف محصول توجه بیشتری می کنند و قبل از تصمیم گیری، تأثیر "آخرین" پیام را خوبی را به شما می دهند.
آخرین چیزی که کسی در پایان رابطه به شما می گوید احتمالاً بیشتر از چیزهایی که یک هفته پیش یا چند سال بعد از رابطه تان شنیده اید در ذهن شما باقی می ماند. این آخرین پیام یک شخص، خواه مثبت باشد یا منفی، ممکن است به شما بچسبد و بر برداشتی که از او در طول رابطه تان گرفته اید، غلبه کند. اگر آخرین کلمات کسی به شما تعریفی از لباس شما بود، به احتمال زیاد آنها را با دیدی مثبت تر نگاه خواهید کرد، حتی اگر بقیه رابطه شما چندان خوب برجسته نبوده باشد.
https://en.wikipedia.org/wiki/Serial-
https://practicalpie.com/recency-effect-examples/
