روث کوران که از حادثهی تصادف رانندگی وحشتناک ۱۰ سال پیش، با وجود آسیب مغزی حاد و سپری نمودن ۱۸ ماه دوره نقاهت، به علم کاوش در مغز، خاصیت انعطافپذیری آن و یادگیری مهارتهای جدید پرداخت.
من روث را میشناسم، مجذوب داستانش و برخی از نکاتی که او در کتابش (Being Brain Healthy) آورده است، شدهام. روث مجبور بود تا بسیاری از تواناییهای اساسی ذهنش را بازسازی کند و در این اثنا دریافت چگونه ابهام ذهنی را در علائم نامشخصی که در درمانهای سنتی به آن پرداخته نشدهاست، پاک کند.
او مجموعهای از کارها که در طول ۱۸ ماه تکرار مینمود را کشف کرد که به ذهنش در باهوشتر شدن کمک کرد. کارشناسان میگویند این ترفندهای کوچک و سریع در زندگی روزمرهی شما نه تنها میتواند به درمان آسیب ذهنی کمک کند بلکه به شما کمک میکند تا در هر سنی که هستند ذهن سالمی داشته باشند.
کارهای بسیاری برای تحریک و تقویت ذهن میتوان انجام داد تا ذهنتان همواره آماده باشد؛ فقط کافیست تجربیات حسی خود را چند بار در هفته مرور کنید که یک شروع عالی محسوب میشود. سه مورد را مد نظر بگیرید:
پیادهروی برای اکثر مردم فعالیتی جهانی و روزمره قلمداد میشود. کفشهای تنیستان را میپوشید و در پارک و یا خیابان پیادهروی میکنید. مطمئنا از حس پیادهروی، درست قدم زدن و انتظاراتی که از آن دارید، آگاهید. کفشهای تنیس تهگرد خود را یکبار در هفته تغییر دهید و هنگام پیادهروی و ورزش آنها را با صندلهای خود تعویض کنید.
قطعا هرگز در حین ورزش کفش پاشنه بلند نمیپوشید. یک جفت از آنها را بردارید و در خانه قدم بزنید. بالا و پایین رفتن از پلهها با کفشهایی که به آن عادت ندارید شما را مجبور میکند تا بیشتر هماهنگ شوید، به تعادل خود توجه نمائید همین عامل موجب میشود تا سیناپسها تحریک شوند.
دارا شوارتز، روانشناس بالینی در بیمارستان شارپ مسا ویستا میگوید، از یک الگوی خوب بهره ببرید، این برای مغز مفید است.
هرگز مجبور شدهاید با دستی مخالف که به آن عادت ندارید موهای خود را ببندید یا شانه کنید؟ آیا ناامید شدید؟ خب. شوارتز میگوید: هر آنچه که باعث شود کار ذهن سختتر یا خستهکنندهتر شود، خوب است. هر از گاهی حین استفاده از مسواک، شانه، سشوار یا دستگاه فرکنندهی مو، دستتان را تغییر دهید.
مغز به مرور به فعالیتهای روزمره مقید میشود و استفاده از دست مخالف باعث میشود سیناپسهای جدیدی برای تشخیص مسیرهای جدید برانگیخته شود. کوران میگوید: استفاده از دست مخالف برای انجام یک کار دستی به شیوهی جدید به پاک کردن ابهامات ذهنی کمک شایانی میکند.
بسیاری از گونههای فاقد بینایی طعمه خود را از طریق صدا و یا بو تشخیص میدهند. در طول روز، اغلب بارها و بارها برای انجام کارهای معمول به شدت بر حس مشابهی اعتماد میکنید. با چشم بسته خود را امتحان کنید، به عنوان مثال غذاها را فقط از بوهایشان تشخیص دهید. استفاده از تکنیک محرومسازی حسی، بخشهایی از مغز را مجبور میکند تا سختتر فعالیت کند.
به لباس پوشیدن با چشم بسته فکر کنید: آیا میتوانید بر اساس تصور خود از لباسهایتان لباس بپوشید؟ آیا ژاکت مورد علاقهی شما بافتی منحصر بهفرد دارد که میتواند به شما در تشخیص آن بدون آنکه آن را ببینید کمک کند؟
براساس گفتهی شوارتز، نقاط مختلف در مغز به حسی خاص تعلق دارد. هنگامی که ذهنتان را به سوی حسی دیگر تغییر میدهید معمولا در ابتدا با آن شیوه سازگار نیستید، پس مجبور میشوید به روشی چالش برانگیز کارهایتان را انجام دهید و همکاریهای جدیدی را بسازید.