عوامل بسیاری وجود دارد که در فرد ترس و اضطراب پیش از امتحان را به وجود می آورد. که با برطرف نمودن این عوامل می توان دانش آموز را از اضطراب دور نمود. از جمله متداول ترین عوامل ایجاد ترس و استرس در دانش آموزان باید به موارد زیر اشاره کنیم:
1. عدم داشتن آمادگی امتحانات
2. ترس از فراموش کردن مطالبی که پیش از امتحان خوانده شده
3. نامشخص بودن تعداد و موضوع سوالات آزمون
4. سخت گیری بیش از حد معلمان در طول سال تحصیلی
5. عدم خودباوری در دانش آموزان
6. انتظار بیش از حد والدین از دانش آموز
حال که مهمترین عوامل ایجاد ترس و اضطراب در دانش آموزان مشخص شد، باید برای کاهش اضطراب امتحان چه کرد؟ آیا روش های خاصی برای کاهش استرس پیش از امتحان وجود دارد؟ در ادامه با بهترین روش های کاهش استرس امتحانی آشنا خواهیم شد.
روش های مختلفی وجود دارد که هر یک به نوبه خود می تواند استرس و اضطراب را در دانش آموز کاهش دهد. از میان این روش ها باید به موارد زیر اشاره کنیم:
بسیار از دانش آموزان و والدین آنها تصور می کنند که اگر دانش آموز تغذیه کمتر یا بیشتری در دوران امتحان داشته باشد، می تواند به کاهش اضطراب امتحان خود کمک کند. بدون شک افراط و تفریط در میزان تغذیه پیش از آغاز امتحان و در دوران امتحان می تواند تاثیرات نامطلوبی برای فرد به همراه داشته باشد. دانش آموز باید با یک تغذیه مناسب و خواب کافی، علاوه بر تقویت جسم خود، روح خود را نیز برای امتحان آماده کند.
دومین روشی که می تواند استرس و اضطراب قبل از امتحان را در دانش آموزان کاهش دهد، تنظیم استراحت و برنامه خواب است. دانش آموزان بسیاری وجود دارند که تصور می کنند اگر در زمان امتحانات کمتر بخوابند یا اصلا نخوابند، می توانند نتیجه بهتری را به دست آورند.اما باید بگوییم این مسئله نه تنها نتیجه مطلوبی را برای آنها به بار نخواهد آورد، بلکه منجر می شود تا ذهن آنها خسته شده و تمام مطالبی که خوانده اند را نیز به فراموشی بسپارند.
البته باید بگوییم می تواند تا حد متعارفی ساعت خواب را کاهش داد، تا زمان بیشتری برای مطالعه داشت. اما هرگز در کاهش زمان خواب افراط نکنید، که این مسئله به هیچ عنوان مفید نخواهد بود. پس برای کاهش اضطراب امتحان، باید یک برنامه خواب و استراحت مطلوب داشت.
از دیگر روش های کاهش اضطراب امتحان باید به آمادگی کافی برای آغاز امتحانات اشاره کنیم. مسلما دانش آموزان و دانشجویانی که برنامه ریزی دارند و با انواع استراتژی های یادگیری دروس آشنا هستند، می توانند بهتر برای امتحانات آماده شوند. این دسته از افراد روش های صحیح مطالعه نکات درسی را در طول سال تحصیلی فراگرفته اند و از آن ها برای زمان امتحان استفاده می کنند.
بهترین برنامه ریزی برای آمادگی امتحانات، برنامه ای است که طبق آن دانش آموز اقدام به مطالعه تدریجی دروس نماید. بدون شک مطالعه دروس در آخرین دقایق پیش از آغاز آزمون می تواند دانش آموز و دانشجو را دچار مشکلات بسیاری نماید. از این رو بهترین تکنیک برنامه ریزی تدریجی در طول زمان برای خواندن دروس است.
همانطور که پیش از این بیان نمودیم، خانواده نقش بسیار مهمی در کاهش ترس و اضطراب امتحانی ایفا می کند. از این رو اگر خانواده ای نتواند شرایط مطلوب را برای دانش آموز و دانشجو فراهم کند، مسلما فرد قادر نخواهد بود نتیجه مناسب را از امتحان خود به دست آورد. شرایطی که خانواده باید برای دانش آموز و دانشجو پیش از آزمون مهیا کند، عبارت است از:
1. کاهش ساعات تماشای تلویزیون
2. دور از مشاجره و تشنج بودن جو عاطفی حاکم بر خانواده
3. حمایت عاطفی بیشتر از دانش آموزان و اطمینان بخشی بیشتر به آنها در زمان امتحان
4. تعطیل یا محدود کردن رفت و آمدها و مهمانی ها در ایام امتحانات
5. توجه کافی داشتن به استراحت و خواب دانش آموزان
6. خودداری از ایجاد دلهره در دانش آموزان و کاهش اضطراب امتحان
در صورتی که دانش آموزان و دانشجویان با استراتژی های یادگیری و مطالعاتی به خوبی آشنا باشند، می توانند بهترین نتیجه را از امتحان به دست آورند. یکی از معروف ترین و بهترین روش های یادگیری و بهسازی حافظه، روش پس ختام است. در این روش دانش آموزان می توانند با سپری کردن چندین مرحله، به راحتی در آزمون موفق شوند. از جمله مرحله پیش خوانی، مرحله سوال کردن، مرحله خواندن، مرحله تفکر، مرحله از حفظ گرفتن و مرحله مرور کردن.
