در بخش اول بحثی را در خصوص طراحی پرسونا برای فروشگاه های بزرگ و زنجیره ای آغاز کردیم
در ادامه در این بحث به دو موضوع زیر خواهیم پرداخت:
فرض کنید صاحب یک فروشگاه بزرگ پوشاک هستید و می خواهید مشتریان خود را دسته بندی کنید. در ساده ترین حالت ممکن است آنها را از نظر جنسیت به زنانه و مردانه و یا از نظر سنی به بچه گانه و بزرگسال تقسیم بندی کنید. دسته بندی ذکر شده برای بسیاری از ما آشناست و احتمالا عناوین این نوع دسته بندی را در غرفه بندی فروشگاه ها دیده باشیم. در یک طراحی ابتدایی این عناوین می توانند نمایندگانی از مشتریان این فروشگاه باشند اما آیا عنوان این نمایندگان به درستی انتخاب شده است و این نحوه دسته بندی می تواند به شما کمک کند تا تجزیه و تحلیل دقیقی روی کسب و کار خود داشته باشید.
آیا می توانید به سوالاتی مشابه با سوالات زیر در خصوص این فروشگاه پاسخ دهید؟
آیا تمامی مردان رفتارهای مشابه در خرید دارند؟
بیشترین سود شما از کدام ناحیه از مشتریانتان است؟
روی توسعه و خرید چه نوع محصولاتی بیشتر بایستی تمرکز کنید؟
کدامیک از خریداران انگیزه خرید یک کالای خاص مثلا کت و شلوار را دارند؟
آیا همه زنان در خرید چانه زنی می کنند؟
و بسیاری از سوالات دیگر....
برای اینکه بتوانید برای انواع سوالات کلیدی در خصوص مشتریانتان، پاسخ مناسبی داشته باشید نیاز است که تحلیل و فهم دقیق و درستی از خریداران و مراجعه کنندگان به فروشگاه داشته باشید و انواع آنها را به درستی طبقه بندی کرده و به فهم دقیقی از آنها برسید. بایستی بتوانید داده های لازم را از نمایندگانی از هر طبقه از مشتریان کسب کرده و نتایج و تحلیل های لازم را استخراج کنید
در واقع هدف از طراحی پرسونا استخراج صحیح چندین طبقه بندی و دسته هایی از مشتریان است که احتمالا رفتارها و شرایط خرید و شباهت های زیادی دارند و مجموعه این دسته ها طیف وسیعی از مشتریان ما را پوشش می دهند
برای طراحی صحیح پرسونا در قدم اول می بایست بر اساس مواردی مثل علایق خریداران، ویژگی های مشترک آنها، ویژگی مشترک کالاها، و تجربیات خودمان که از بررسی داده های موجود حاصل شده، به دسته بندی مشتریان و یا مراجعه کنندگان بپردازیم.
حال به این مثال از نحوه دسته بندی خریداران در یک فروشگاه پوشاک مردانه توجه کنید :
1- ورزشی بخرها: منظور همه خریدارانی که صرفا اقدام به خرید پوشاک ورزشی می کنند
2- مجلسی بخرها: منظور همه خریدارانی است که صرفا اقدام به خرید پوشاک مجلسی می کنند
3- اسپرت بخرها: منظور همه خریدارانی که صرفا اقدام به خرید پوشاک اسپرت می کنند
حال با این پیش فرض که سه عنوان فوق، نماینده سه دسته از مشتریان کلیدی فروشگاه شما هستند و با بکارگیری چارچوب "هفت او" که در بخش اول مطلب به آن اشاره کردیم، اقدام به تحلیل داده های مربوط به این طبقات از مشتریان در یک بازه زمانی مشخص کنید.
فرض کنید که در انتهای بازه زمانی پس از تحلیل داده ها به نتایج زیر دست می یابید :
اگر نتایج تحلیل ذکر شده را با هم مورد جمع بندی قرار دهیم می بینیم که در این مثال این سه دسته 85% مشتریان ما را شامل می شوند و 95% سود فروشگاه از این سه دسته حاصل می شود پس می توانند نمایندگان اولیه خوبی برای پرسونا باشند. البته ممکن است شما به این نتیجه برسید که برخی از این دسته ها را به دلیل بزرگی آنها و با هدف انجام تحلیل دقیق تر به زیردسته های دیگری بشکنید مثلا ممکن است تصمیم بگیرید که دسته "اسپرت بخرها" را به دو دسته زیر تقسیم کنید:
در صورتیکه چنین تفکیکی را انجام دهید، شما به چهار کاندید کلیدی زیر برای انواع پرسونا در این فروشگاه می رسید
حال می توانید مجددا به فهم دقیقتر این چهار دسته از مخاطبین بپردازید و پروفایل پرسونا را برای هریک از آنها تدوین کنید
علاوه بر چارچوب "هفت او" که در آنالیز اولیه خریداران میتواند مورد استفاده قرار گیرد ابزارهای دیگری نیز برای فهم دقیق مخاطبان وجود دارد
نقشه همدلی یک ابزار است که برای درک و فهم صحیح مخاطبان یک کسب و کار اعم از خریداران و مراجعه کنندگان و کاربران می توان از آن استفاده کرد. خالق این ابزار اولین بار آقای دیو گری بوده است و بعدا بروز شده است. در سال 2017 نسخه بروزرسانی شده آن منتشر شده که شکل آن در ادامه آورده شده است. مراحل پیشنهادی جهت انجام کار و پاسخ دادن به سوالات در شکل با عدد مشخص شده است
پس از اینکه به یک طبقه بندی اولیه از پرسونا رسیدید می توانید با بکارگیری تحقیقات کاربری و ابزار فوق به فهم دقیق و کاملی از هر طبقه از مشتریان و ویژگی های مشترک آنها برسید و برای هر طبقه از مشتریان پروفایل پرسونا را تدوین نمایید
