مکمل آمینو در بدنسازی به طور چشمگیری موثر است، به نحوی که مسیر طولانی عضله سازی که با انجام مداوم تمرینات سخت و مصرف غذاهای پروتئینی زیادی میسر است، با استفاده از مکملهای آمینو اسید بسیار بسیار کوتاهتر میشود؛ بنابراین نمیتوان تاثیر آمینو اسید در بدنسازی را نادیده گرفت. امروزه به دلیل محدویت زمان شاید تمامی افراد فرصت خرید و تهیه غذاهای پروتئینی برای مصرف بعد از تمرینات ورزشی را نداشته باشند. مکمل آمینو اسید کمک میکند تا پروتئین و سایر مواد مغذی مورد نیاز به بدن برسند و فرد ورزشکار آسانتر به اندام دلخواه خود دست پیدا کند. اما غیر از تسریع عضله سازی، مکمل آمینو اسید برای بدنسازان چه فواید دیگری دارد؟ مصرف چه میزان مکمل آمینو اسید بلامانع است؟ چه تغییراتی با دریافت آمینو اسید در بدن رخ میدهد؟ اینها سوالاتی است که در ادامه این بخش به آنها پاسخ خواهیم داد.
نقش مصرف مکمل آمینو در بدنسازی چیست؟
اسیدهای آمینه، به عنوان واحدهای سازنده پروتئین به بیست نوع مختلف تقسیم میشوند. این اسید آمینههای گوناگون برخی به صورت طبیعی در بدن ساخته میشوند و برخی دیگر باید از طریق رژیم غذایی دریافت شوند. برخی حضورشان در تمامی طول زندگی ضروری است و برخی دیگر فقط در دوره نوزادی و کودکی ضروری محسوب میشوند. اما وجه اشتراک تمامی آنها این است که حضورشان برای عملکرد صحیح بدن ضروری است. اما معمولا یک بدنساز حرفهای با اهداف زیر مکملهای آمینو اسید را مصرف مینماید:
اسیدآمینه و عضلات (افزایش توده عضلانی)
بدن همواره از گلوکز به عنوان منبع انرژی استفاده میکند. اما با انجام تمرینات سخت همچون فعالیتهای سنگین ورزشی، دیگر میزان گلوکز بدن پاسخگو نیست و بدن به سوزاندن پروتئینها روی میآورد. اگر پروتئین کافی برای سوخت و ساز بعد از تمرینات موجود نباشد، بدن ناگزیر اقدام به سوزاندن عضلات میکند. به همین دلیل است که مصرف مکمل آمینو اسید برای بدنسازان حرفهای توصیه میشود. علاوه براین سنتز پروتئین بدون حضور آمینو اسیدها امکان پذیر نیست. در واقع باید پروتئین کافی در بدن موجود باشد تا پروتئین جدید تولید و به توده عضلانی فرد اضافه شود.
افزایش تستوسترون و هورمون رشد
تغییر سطح هورمونها یکی دیگر از اثرات مکمل آمینو اسید است. تستوسترون یکی از مهمترین هورمونهایی است که سطح آن با مصرف مکمل آمینو اسید دستخوش تغییر میشود. سپس با افزایش میزان سطح این هورمون در بدن، توده عضلانی و قدرت بدنی در ورزشکاران افزایش مییابد. البته این افزایش هورمون تا حدودی نرمال است. مصرف بیرویه مکمل آمینو و مقدار بیش از اندازه تستوسترون میتواند منجر به سست شدن ریشه موها و ریزش شود.
غیر از تستوسترون، سطح هورمون رشد در بدن نیز با مصرف مکمل آمینو دستخوش تغییر میشود. افزایش میزان هورمون رشد هم به حفظ سلامت جسمانی افراد کمک نموده و هم در افزایش حجم عضلات بدن موثر است.
فواید مکمل آمینو در بدنسازی
مکملهای حاوی آمینواسید جزو محبوبترین مکملهای غذایی بین ورزشکاران محسوب میشوند که تاثیرات بسزایی از جمله تقویت سیستم ایمنی، سم زدایی بدن، بهبود عملکرد ذهنی، افزایش انرژی، کمک به ساخت سلولهای خونی و… در بدن دارند اما ویژگیهایی که مکملهای آمینو را بسیار محبوب نموده، عبارتند از:
بهبود عملکرد ورزشی
اساسیترین تغییری که با دریافت آمینو اسید در بدن ورزشکاران ایجاد میشود، بهبود عملکرد ورزشی آنان است. افزایش توان و استقامت در ورزشکاران رشتههای استقامتی- قدرتی از اهمیت فوق العادهای برخوردار است. از اینرو معمولا مصرف مکملهای آمینو، بخصوص آنهایی که شامل آمینواسیدهای شاخهای مثل ایزولوسین، والین و لوسین است به این دسته از ورزشکاران توصیه میگردد. والین در حفظ انرژی ورزشکاران در طول تمرینات سنگین موثر است، ایزولوسین قند خون را بهبود میبخشد و به ترمیم عضلات میپردازد و نهایتا لوسین از جمله عوامل تاثیرگذار در کاهش خستگی عضلات است.
تأثیر آمینو اسید بر سطح اشتها
تاثیر آمینو اسید در بدنسازی فقط به بهبود عملکرد ورزشی ختم نمیشود. مسلما بدن یک ورزشکار در مقایسه با یک فرد عادی نیاز به دریافت میزان کالری بیشتری دارد. در واقع هرچه فرد فعالیت بدنی سنگینتر و بیشتری داشته باشد، بیشتر احساس گرسنگی و تمایل به غذا خوردن پیدا میکند. در این وضعیت با مصرف آمینو اسید احساس سیری به فرد القاء شده و با کنترل میزان کالری دریافتی از اضافه وزن فرد جلوگیری میشود.
همچنین مکمل آمینو خاصیت چربی سوزی هم دارد؛ بنابراین با سوزاندن چربیها هم از عضله سوزی جلوگیری میشود و هم به تناسب اندام کمک شایانی میشود.
تسریع ریکاوری
معمولا پس از انجام فعالیتهای سنگین ورزشی، بدن به مقداری زمان احتیاج دارد تا خود را بازیابی کند و برای انجام فعالیتهای روتین زندگی آماده شود. اگر ریکاوری بدن به خوبی صورت نگیرد، فرد انرژی کافی برای ورزش کردن در روزهای بعدی را نخواهد داشت و بدن به شدت افت میکند. کاهش مدت زمان ریکاوری یکی از تاثیرات مکمل آمینو در بدنسازی است. در واقع با مصرف آمینو اسید کافی هم عضلات به سرعت ریکاوری میشوند و هم میزان آسیبهای عضلانی حین تمرینات ورزشی به شدت کاهش مییابد.
جمع بندی
تاثیر آمینو اسید در بدنسازی به قدری فوق العاده است که امروزه مکملهای آمینو اسید به محبوبیت بینظیری در میان ورزشکاران دست پیدا کرده اند. این دسته از مکملها در سایر افراد جامعه نیز میتواند اثراتی نظیر بهبود خلق و خو یا تسریع بهبود زخمها داشته باشد. اما معمولا مکمل آمینو اسید برای بدنسازان با اهدافی همچون تسریع فرآیند ریکاوری، جلوگیری از افزایش وزن، کاهش آسیبهای عضلانی، افزایش قدرت و اسقامت، بهبود عملکرد ورزشی و از همه مهمتر افزایش حجم توده عضلات مصرف میشود. تمامی این اثرات شگفت انگیز تنها با مصرف دوز مناسبی از مکملهای حاوی اسید آمینه امکان پذیر بوده و نیازی به تهیه حجم زیادی از غذاهای پروتئینی نیست. از این رو بسیاری از ورزشکاران حرفهای، به خصوص در رشته بدنسازی در دوره کات و حجم گیری عضلات، به مصرف مکملهای آمینو اسید روی میآورند.
در صورت مصرف به اندازه این مکملها، نیازی به صرف وقت و هزینه برای تهیهی وعدههای غذایی سرشار از پروتئین نیست و زودتر میتوان به هدف مورد نظر دست پیدا کرد . البته مصرف سرخود از این محصولات میتواند عوارض جبران ناپذیری با خود داشته باشد؛ مثلا فردی که سابقه استفاده از داروهای کنترل دیابت و تیروئید دارد و یا معتادین به نوشیدنیهای الکلی، باید برای مصرف مکمل آمینو در بدنسازی با یک متخصص مشورت نمایند.