انواع قرص لاغری
راه حل‌های مختلفی برای کاهش وزن وجود دارد که بعضی از آن‌ها، از جمله داروها، از سایرین محبوب‌تر هستند. تولیدکنندگان ادعا می‌کنند که محصولات آن‌ها به لاغری کمک می‌کنند یا حداقل وقتی با روش‌های دیگر ترکیب می‌شوند به روند کاهش وزن سرعت می‌بخشند. معمولا قرص لاغری از طریق یک یا چند مکانیسم زیر روی وزن تاثیر می‌گذارد:
نوع دارو مکانیسم اثر
کاهنده اشتها باعث می‌شود احساس سیری بیشتری داشته باشید و کالری کمتری دریافت کنید.
کاهش‌دهنده جذب مواد مغذی مانند چربی کالری دریافتی شما را کاهش می‌شود.
چربی‌سوز باعث افزایش کالری‌سوزی می‌شود.
ذکر این نکته ضروری است که تعداد کمی از این داروها از سوی محققان تایید شده‌اند و مصرف بعضی از آن‌ها ممکن است برای سلامتی عواقب جدی داشته باشد.
قرص‌های لاغری از سه طریق باعث کاهش وزن می‌شوند: اشتها را کنترل می‌کنند، باعث کاهش جذب مواد مغذی در روده می‌شوند یا کالری‌سوزی را تقویت می‌کنند.
موارد مصرف قرص لاغری
در موارد زیر ممکن است پزشک برای شما قرص لاغری تجویز کند:
شاخص توده بدنی (BMI) شما بیشتر از 30 باشد.
BMI شما بالاتر 27 باشد و به یک بیماری جدی مرتبط با چاقی مانند دیابت یا پرفشاری خون مبتلا باشید.
قبل از انتخاب دارو، پزشک تاریخچه پزشکی و وضعیت سلامتی‌تان را بررسی می‌کند و معایب و مزایای داروهای کاهش وزن را با شما در میان می‌گذارد. به خاطر داشته باشید که قرص لاغری برای همه افراد مناسب نیست. برای مثال، اگر قصد بارداری دارید، باردار هستید یا در دوران شیردهی به‌سر می‌برید، مصرف بیشتر این داروها برای شما ممنوع است.
کدام‌یک از قرص‌های لاغری به نسخه پزشک نیاز دارند؟
6 داروی لاغری توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) برای استفاده طولانی‌مدت (بیش از 12 هفته) تایید شده‌اند:
بوپروپیون-نالترکسون (Bupropion-naltrexone)
لیراگلوتاید (Liraglutide)
ارلیستات (Orlistat)
فنترمین-توپیرامات (Phentermine-topiramate)
سماگلوتاید (Semaglutide)
ستملانوتید (Setmelanotide)
1. بوپروپیون-نالترکسون
بوپروپیون-نالترکسون یک داروی ترکیبی است که اشتها و احساس گرسنگی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. نالترکسون اعتیاد به الکل و مواد مخدر را درمان می‌کند، در حالی که بوپروپیون در درمان افسردگی و ترک سیگار کاربرد دارد.
بوپروپیون مانند همه داروهای ضدافسردگی ممکن است خطر خودکشی را افزایش دهد. از سوی دیگر، داروی ترکیبی بوپروپیون-نالترکسون می‌تواند فشار خون را بالا ببرد. بنابراین، پزشک باید در شروع درمان به طور مرتب فشار خون شما را اندازه‌گیری کند. از سایر عوارض جانبی این دارو می‌توان به حالت تهوع، سردرد و یبوست اشاره کرد.
2. لیراگلوتاید
لیراگلوتاید یک داروی تزریقی است که برای کنترل دیابت نوع 2 استفاده می‌شود. این دارو اثرات هورمونی به نام پپتید شبه گلوکاگون 1 (GLP-1) را تقلید می‌کند و از این طریق مناطق تنظیم‌کننده اشتها و دریافت غذا را در مغز هدف قرار می‌دهد. حالت تهوع، اسهال یا یبوست، درد شکم، سردرد و افزایش ضربان قلب از عوارض جانبی لیراگلوتاید هستند.
3. ارلیستات
این دارو روی روده تاثیر می‌گذارد و جذب چربی توسط بدن را کاهش می‌دهد. ارلیستات با دوز پایین را می‌توانید بدون نیاز به نسخه پزشک تهیه کنید، اما برای مصرف دوز بالای این دارو به تجویز متخصص تغذیه نیاز دارید.
ارلیستات با کاهش جذب چربی در روده به کاهش وزن کمک می‌کند.
استفاده از ارلیستات ممکن است به عوارضی مثل دفع گاز، اسهال و درد شکم منجر شود. در حین استفاده از این دارو باید از یک رژیم غذایی کم چرب پیروی کنید.
در موارد نادر، کسانی که از قرص لاغری ارلیستات استفاده می‌کنند ممکن است به آسیب کبدی شدید مبتلا شوند. البته محققان نتوانسته‌اند ارتباط بین مصرف این دارو را با بیماری کبدی تایید کنند. حتما قبل از استفاده از ارلیستات با پزشک در مورد مزایا و عوارض احتمالی آن مشورت کنید.
4. فنترمین-توپیرامات
فنترمین-توپیرامات ترکیبی از یک داروی کاهش وزن به نام فنترمین و یک داروی ضدتشنج به نام توپیرامات است. استفاده از این دارو باعث می‌شود کمتر گرسنه شوید یا زودتر احساس سیری کنید.
فنترمین پتانسیل سوء استفاده را دارد، چون مانند یک داروی محرک به نام آمفتامین عمل می‌کند. سایر عوارض جانبی احتمالی عبارتند از: افزایش ضربان قلب و فشار خون، بی‌خوابی، یبوست و عصبانیت. توپیرامات خطر نقایص مادرزادی را افزایش می‌دهد.
از فنترمین می‌توان به تنهایی برای کاهش وزن استفاده کرد. فنترمین یکی از چهار دارویی است که برای استفاده در کوتاه‌مدت (کمتر از 12 هفته) تایید شده‌اند. غالبا سایر داروهای این گروه تجویز نمی‌شوند.
5. سماگلوتاید
سماگلوتاید با دوزها و نام‌های مختلف و به شکل تزریقی و خوراکی برای کمک به کنترل دیابت نوع 2 تایید شده است. از فرم تزریقی این دارو به صورت هفتگی برای درمان چاقی استفاده می‌شود. سماگلوتاید با تقلید از هورمونی به نام پپتید شبه گلوکاگون 1 (GLP-1) روی مغز تاثیر می‌گذارد و اشتها را تنظیم می‌کند. از عوارض جانبی این دارو می‌توان به حالت تهوع، استفراغ، اسهال، درد شکم، سردرد و خستگی اشاره کرد.
6. ستملانوتید
سازمان غذا و داروی آمریکا استفاده از ستملانوتید را فقط برای افراد بالای 6 سال که به دلیل ابتلا به سه بیماری ژنتیکی نادر دچار چاقی شده‌اند، تایید کرده است. این دارو اشتها را کاهش و احساس سیری را افزایش می‌دهد و باعث افزایش متابولیسم بدن در حالت استراحت می‌شود. ذکر این نکته ضروری است که ستملانوتید قادر به درمان نقایص ژنتیکی نیست.
ویال داروی تزریقی ستملانوتید
داروی تزریقی ستملانوتید اشتها را کاهش و احساس سیری را افزایش می‌دهد و باعث افزایش متابولیسم بدن در حالت استراحت می‌شود.
برای استفاده از داروی ستملانوتید باید از طریق آزمایش ابتلای شما به بیماری ژنتیکی اثبات شود. استفاده از این داروی تزریقی می‌تواند با عوارض جانبی همراه باشد، از جمله: تورم یا تحریک پوست در محل تزریق، تیره شدن پوست، حالت تهوع، اسهال، درد شکم، واکنش‌های جنسی ناخواسته، افسردگی و افکار خودکشی. هرگز ستملانوتید را به کودکان زیر 6 سال ندهید. این دارو می‌تواند در نوزادان و کودکان خردسال به بروز واکنش‌های خطرناک منجر شود.
از کدام قرص لاغری می‌توان بدون نسخه پزشک استفاده کرد؟
بعضی از قرص‌های لاغری که حاوی ترکیبات گیاهی یا طبیعی هستند به نسخه پزشک نیاز ندارند. در این بخش به معرفی تعدادی از این داروها می‌پردازیم.
1. کافئین
کافئین رایج‌ترین ماده روانگردان مصرفی در جهان است. این ماده به طور طبیعی در قهوه، چای و شکلات تلخ وجود دارد و به بسیاری از غذاها و نوشیدنی‌های فرآوری شده اضافه می‌شود. از آنجا که تصور می‌شود کافئین متابولیسم را افزایش می‌دهد، شرکت‌ها از آن برای تهیه داروی کاهش وزن استفاده می‌کنند.
کافئین ممکن است باعث اضطراب، بی‌خوابی، بی‌قراری، حالت تهوع و اسهال شود. همچنین اعتیادآور است و می‌تواند کیفیت خواب شما را کاهش دهد.
2. عصاره دانه قهوه سبز
قهوه سبز همان دانه قهوه است که بو داده نشده است و دو ماده مفید برای کاهش وزن دارد: کافئین و کلروژنیک اسید. کافئین چربی‌سوزی را افزایش می‌دهد و کلروژنیک اسید باعث کُند شدن تجزیه کربوهیدرات‌ها در روده می‌شود. داروهای حاوی قهوه سبز می‌توانند عوارضی مشابه کافئین داشته باشند و به دلیل داشتن کلروژنیک اسید باعث اسهال شوند. به‌علاوه، ممکن است بعضی از افراد به دانه قهوه سبز حساسیت داشته باشند.
3. عصاره چای سبز
عصاره چای سبز یکی از رایج‌ترین ترکیباتی است که از آن برای تهیه قرص لاغری استفاده می‌شود. چون تحقیقات نشان داده‌اند که که آنتی اکسیدان اصلی موجود در آن، یعنی اپی‌گالوکاتچین گالات (EGCG)، به چربی‌سوزی کمک کند. به طور کلی عصاره چای سبز به خوبی تحمل می‌شود، اما به دلیل داشتن کافئین ممکن است در افراد حساس علائم ایجاد کند.
یک قوری و فنجان حاوی چای سبز
عصاره چای سبز باعث افزایش چربی‌سوزی می‌شود.
4. اسید لینولئیک کونژوگه (CLA)
سال‌ها است که از CLA برای کاهش وزن استفاده می‌شود. CLA یک نوع چربی ترانس است که سالم در نظر گرفته می‌شود و به طور طبیعی در بعضی از غذاهای حیوانی مثل پنیر و کره وجود دارد. CLA اشتها را کاهش می‌دهد، متابولیسم را تقویت می‌کند و باعث تجزیه چربی‌های بدن می‌شود. این ماده می‌تواند عوارض گوارشی ایجاد کند و در طولانی‌مدت اثرات مضری داشته باشد. از عوارض CLA می‌توان به کبد چرب، مقاومت به انسولین و افزایش التهاب اشاره کرد.
سوالات متداول
آیا قرص لاغری می‌تواند جایگزین فعالیت بدنی و عادات غذایی سالم شود؟
خیر. تحقیقات نشان داده‌اند که وقتی داروهای لاغری با سبک زندگی سالم ترکیب می‌شوند، بیشترین تاثیر را دارند.
آیا کودکان و نوجوانان می‌توانند از داروهای کنترل وزن استفاده کنند؟
بیشتر داروهای کاهش وزن برای بزرگسالان تایید شده‌اند. افراد بالای 12 سال می‌توانند تحت نظر پزشک از دو داروی ارلیستات و ستملانوتید استفاده کنند. داروی تجویزی ستملانوتید هم برای کودکان بالای 6 سال که به دلیل اختلالات ژنتیکی چاق هستند قابل استفاده است.
مهم‌ترین تاثیرات قرص لاغری چیست؟
تحقیقات در مورد مزایا قرص لاغری نشان داده است که اگر مصرف این داروها با تغییر رفتار (افزایش فعالیت بدنی و بهبود رژیم غذایی) همراه باشد، می‌تواند کاهش وزن را تسریع کند. در افراد چاقی که 5 تا 10 درصد وزن اولیه خود را از دست می‌دهند، قند خون، چربی خون و فشار خون و همچنین احتمال بروز مشکلات مفصلی و آپنه خواب کاهش پیدا می‌کند.
کلام پایانی
برای انتخاب بهترین قرص لاغری با متخصص تغذیه مشورت کنید و به یاد داشته باشید که هیچ دارویی نمی‌تواند به تنهایی وزن شما را کاهش دهد. اگر می‌خواهید سالم بمانید و کاهش وزن پایداری داشته باشید، باید سبک زندگی خود را اصلاح کنید. چرا که پیروی از رژیم غذایی سالم و ورزش منظم بهترین راه‌کار برای کاهش وزن است.
