آیا واقعا ارزش داره برای کنکور این همه استرس کشید؟ آیا واقعا عادلانه است که برای یک درسی مثل زیست شناسی این همه ظرایف فنی رو تحمل کرد و چیز زیادی به دست نیاورد؟ مته به خشاش گذاشتن بهتره یا اطلاعات واقعی درسی کسب کردن درباره ی درس زیست شناسی مثلا از طریق المپیاد زیست شناسی؟
کنکور سراسری به عنوان یکی از بزرگ‌ترین و سرنوشت‌سازترین آزمون‌های ورودی دانشگاه‌ها در ایران، تأثیر عمیقی بر زندگی میلیون‌ها جوان گذاشته است. این آزمون، نمایانگر یک مسیر رقابتی است که در آن دانش‌آموزان باید از بین دیگر هم‌سن و سالان خود به موفقیت دست یابند. فشار روانی ناشی از این آزمون به حدی است که نه تنها داوطلبان بلکه خانواده‌هایشان را نیز در بر می‌گیرد. برای بسیاری از خانواده‌ها، موفقیت در کنکور به معنای تحقق آرزوهایی است که سال‌ها برای آن تلاش کرده‌اند.
استرس ناشی از کنکور ممکن است ریشه در عوامل مختلفی داشته باشد؛ از جمله انتظارات والدین، مقایسه با دوستان و هم‌کلاسی‌ها، و حتی ناامیدی‌های گذشته در امتحانات و کنکورهای قبلی. این شرایط می‌تواند فرد را در شرایط بحرانی قرار دهد و روحیه او را تحت تأثیر قرار دهد.
در این بین، تجارب چند داوطلب کنکور می‌تواند به خوبی نمایانگر احساسات و چالش‌های این دوران باشد.
**مریم، داوطلب ریاضی:**
مریم با هیجان خاصی از شب قبل از اعلام نتایج یاد می‌کند. او توضیح می‌دهد که در این شب از یک سو، هیجان و تنش ناشی از انتظار تاب و تحملش را از بین برده‌اند و از سوی دیگر، افکار منفی به سراغش می‌آید. مریم می‌گوید: «هر بار که به تقویم نگاه می‌کردم، احساس می‌کردم زمان به کندی می‌گذرد و اضطراب درونم را بیشتر می‌کند. به هیچ چیزی نمی‌توانستم تمرکز کنم و در عین حال به خودم می‌گفتم که باید امیدوار باشم.»
مریم همچنین به فشارهای خانواده‌اش اشاره می‌کند و می‌گوید: «مادر و پدرم هر دو به آینده‌ام فکر می‌کردند و این باعث می‌شد که احساس کنم مسئولیت سنگینی بر دوشم دارم. آنها بارها به من گفتند که نباید ناامید شوم و باید تمرکزم را حفظ کنم، اما درون خودم همه چیز در هم می‌جنگید.»
**امیر، داوطلب هنر:**
امیر نظر متفاوتی دارد. او می‌گوید: «من به هنرم بودن خودم ایمان داشتم و هیچ‌گاه به نتیجه‌گیری از کنکور به عنوان تنها راه موفقیت نگاه نکردم. این بود که به من آرامش می‌داد. من از تجربیات دیگران آموخته بودم و نمی‌خواستم فشارهای روانی ناشی از کنکور مرا در مسیر خودم منحرف کند.»
امیر فکر می‌کند که استراتژی‌های خاصی که برای خود تنظیم کرده بود، به او کمک کرد تا بهترین نتیجه را در شرایط سخت به دست آورد. او به دیگر داوطلبان کنکور توصیه می‌کند که شرایط را به عنوان یک چالش ببینند و نه یک تهدید.
استرس در این شرایط می‌تواند تأثیرات عمیق فیزیولوژیکی بر بدن داشته باشد. در واقع، استرس یک واکنش طبیعی بدن به موقعیت‌های فشارزا است و در مورد اعلام نتایج کنکور، این واکنش می‌تواند بسیار شدیدتر باشد. در شرایط استرس‌آور، بدن هورمون‌هایی مانند آدرنالین و کورتیزول ترشح می‌کند که باعث افزایش ضربان قلب و احساس اضطراب می‌شود. این می‌تواند به عوارض جسمانی نظیر اختلالات خواب، سردرد و مشکلات گوارشی منجر شود.
روان‌شناسی استرس در کنکور یکی از جنبه‌های مهمی است که بسیاری از داوطلبان به آن توجه نمی‌کنند. استرس می‌تواند باعث شود افرادی که به خوبی درس خوانده‌اند، به شکل ناخواسته‌ای دچار افت عملکرد شوند. دلایل این کاهش عملکرد می‌تواند ناشی از ترس از شکست، اضطراب و باورهای منفی باشد. برای مقابله با این مشکلات، مهم است که افراد تکنیک‌های مدیریت استرس، مانند تمرین‌های تنفسی، مثبت‌اندیشی و تکنیک‌های آرام‌سازی را یاد بگیرند.
تکنیک‌های تنفسی عمیق، مدیتیشن، یوگا و ورزش منظم از جمله راهکارهایی هستند که می‌توانند به کاهش فشار روانی کمک کنند. همچنین، ایجاد روال منظم برای مطالعه و استراحت و همچنین مشاوره روانی می‌تواند به افراد در مواجهه با این دوران چالش‌برانگیز کمک کند.
تجربه‌های موفق افرادی که در شرایط سخت کنکور با استرس مواجه شده‌اند، نشان می‌دهد که می‌توان از فشارها به عنوان محرکی برای رشد و یادگیری بهره گرفت. عاطفه، یکی دیگر از داوطلبان، با وجود فشار نیروی خانوادگی، توانست در کنکور موفق شود. او می‌گوید: «هرچند لحظات سختی را از سر گذراندم، اما فهمیدم که فشارها می‌توانند تبدیل به انگیزه شوند.»
این تجربیات به وضوح نمایانگر این واقعیت هستند که با مدیریت صحیح استرس و استفاده از تجارب گذشته، می‌توان به موفقیت‌های بزرگی دست یافت و این دوره سخت را به عنوان فرصتی برای رشد مشاهده کرد. در نهایت، استرس اعلام نتایج کنکور یک مسئله رایج و طبیعی است که بسیاری از جوانان با آن روبه‌رو می‌شوند، اما با درک بهتر از خود و آگاهی از تأثیرات آن می‌توانند به طرز مؤثرتری در این دوران چالش‌برانگیز پیش بروند.
