وقتی کسی که برای شما مهم است به شما آسیب می‌رساند، ممکن است عصبانی شوید، کینهٔ او را به دل بگیرید و به فکر انتقام باشید. اما یک راه دیگر هم دارید؛ می‌توانید او را ببخشید و بدون کینه به پیش بروید.
مگر کسی هم هست که تا به حال از حرف‌ها و کارهای دیگران آزرده نشده باشد؟ شاید وقتی بچه بودید یکی از والدینتان دائماً شما را به باد انتقاد می‌گرفته، شاید یکی از همکارانتان پروژه را خراب کرده یا اصلاً شاید شریک عاطفی شما وارد رابطهٔ دیگری شده است. شاید هم تجربه‌های آسیب‌زای دیگری داشته‌اید. مثلاً ممکن است توسط یکی از نزدیکانتان مورد آزار جسمی یا روحی قرار گرفته باشید.
این‌ها و موارد مشابه، می‌توانند احساس خشم و آزردگی دائمی و حتی انتقام‌جویی را در شما به وجود آورند. حق هم دارید. اما اگر این آدم‌ها را نبخشید ممکن است کسی که هزینهٔ بیشتری بابت این نبخشیدن می‌پردازد، خود شما باشید. با بخشش می‌توانید امید، آرامش و شادکامی را به زندگی خود برگردانید. در نظر داشته باشید که بخشش چگونه می‌تواند شما را در مسیر بهزیستی جسمی، روحی و معنوی قرار دهد.
بخشش چیست؟
بخشش برای آدم‌های مختلف، معنی‌های مختلفی دارد. با این حال، به طور کلی می‌توان گفت بخشش تصمیمی برای کنار گذاشتن کینه و رنجش و افکار انتقام‌جویانه است. شاید چیزی که باعث آسیب و رنجش شما شده، همیشه با شما بماند اما بخشش می‌تواند شما را از چنگ آزردگی و کینه نجات داده و از کنترل شخص آسیب‌زننده خارج کند. اگر بتوانید او را ببخشید شاید حتی حس درک متقابل، همدلی و شفقت نسبت به این فرد نیز در شما ایجاد شود. بخشش به معنای فراموش کردن آسیب یا توجیه کردن شخص آسیب‌زننده نیست. بخشش کاری است که با آوردن نوعی آرامش به زندگی، شما را در ادامهٔ زندگی یاری می‌کند.
چه فایده‌ای دارد کسی را ببخشم؟
کنار گذاشتن رنجش و کینه می‌تواند راهی برای بهبود سلامتی و آرامش خاطر باشد. بخشش می‌تواند فواید زیر را به همراه داشته باشد:
چرا کینه به دل گرفتن انقدر راحت است؟
آسیب دیدن توسط کسی، مخصوصاً کسی که عاشقش بوده‌اید یا به نحوی به او اعتماد کرده بودید، می‌تواند باعث عصبانیت، اندوه و سردرگمی شود. با قرار گرفتن در معرض رخدادها و موقعیت‌های آسیب‌زا، خشم و کینه و انتقام‌جویی می‌تواند در شما ریشه بدواند. اگر اجازه دهید احساسات منفی به احساسات مثبت غلبه کنند، ممکن است احساس رنجش و بی‌عدالتی شما را در خود غرق کند.
بعضی‌ها ذاتاً بخشنده‌تر از بقیه هستند، اما کینه‌ای‌ها هم می‌توانند بخشندگی را بیاموزند.
اگر نبخشم چه؟
اگر کسی که به شما آسیب زده یا باعث رنجش شما شده است را نبخشید، ممکن است:
چگونه به حالت روحی بخشش برسم؟
بخشش در واقع کمک شما به پیشرفت شخصی خودتان است. در حرکت از رنجش به سمت بخشش، باید:
با رها کردن و کنار گذاشتن کینه‌ها، شما دیگر زندگی خود را به عنوان یک فرد آسیب‌دیده تعریف نمی‌کنید و حتی ممکن است حس شفقت و تفاهم نیز در شما پیدا شود.
می‌خواهم ببخشم، ولی نمی‌توانم. چکار کنم؟
بخشش می‌تواند چالش‌برانگیز باشد، مخصوصاً اگر شخصی که به شما آسیب زده اشتباه خود را نپذیرد. اگر گرفتار این چالش شدید:
آیا بخشش تضمینی برای آشتی و مصالحه است؟
اگر طرف مقابل شما هم برای رابطه‌ای که داشته‌اید ارزش قائل باشد، بله، بخشش می‌تواند منجر به آشتی شود. با این حال همیشه هم این‌طور نیست. مثلاً اگر شخصی که شما را آزرده از دنیا رفته باشد یا اصلاً تمایلی به ادامه روابط با شما نداشته باشد، آشتی غیر ممکن است. در مواردی هم ممکن است اصلاً هدف از بخشش، آشتی کردن و برگشتن نباشد. اما حتی اگر آشتی در کار نباشد، باز هم بخشش ممکن است.
اگر کسی که او را می‌بخشم تغییر نکند چه؟
هدف از بخشش وادار کردن طرف مقابل به تغییر رفتار، اعمال و گفتار خود نیست. در رابطه با بخشش، بیشتر تأثیر آن در زندگی خود را مد نظر قرار دهید: آرامش، شادی و بهبود زخم‌های عاطفی و روحی. بخشش می‌تواند شما را از بند کنترل شدن توسط طرف مقابل رها کند.
اگر من خودم کسی باشم که دیگری باید مرا ببخشد چه؟
اولین قدم، ارزیابی صادقانه و پذیرش اشتباه و تأثیرات آن بر طرف مقابل است. با این حال، خودتان را خیلی هم بی‌رحمانه قضاوت نکنید.
اگر از حرفی که زده‌اید یا کاری که کرده‌اید واقعاً پشیمان هستید، حتماً این موضوع را نزد کسی که به او آسیب رسانده‌اید اعتراف کنید. بدون این‌که اشتباه خود را توجیه کنید، دربارهٔ حزن، اندوه و پشیمانی صادقانهٔ خود با او صحبت کرده و خواهش کنید که شما را ببخشد.
با این حال بدانید که شما نمی‌توانید کسی را وادار به بخشش کنید. دیگران باید در زمان مناسب خود به سراغ بخشش بروند. چه طرف مقابل خواهش شما را بپذیرد و چه نپذیرد، متعهد باشید که با عطوفت، همدلی و احترام با او رفتار کنید.
این مطلب حاصل نظرات و دیدگاه‌های شخصی یا تخصصی من نیست بلکه ترجمه‌ی یک مقاله روانشناسی است. اگر دوست داشتید می‌توانید مقاله‌ی اصلی را در اینجا بخوانید.
