لگد رامشتاین به شو فمنیسم؛ یادداشتی بر «رادیو»

موزیک ویدیو «رادیو» از رامشتاین، به‌عنوان دومین اثر آلبوم جدید این گروه، تبدیل به یکی از موزیک‌ ویدیوهای موردعلاقه من شد. متن -ترانه- «رادیو» از دوره‌ جنگ سرد و وضعیت آلمان شرقی حرف می‌زند و کاملا متاثر از فضا و حال‌و‌هوای سرکوب شده مردم آن زمان است. و از رادیو به‌عنوان چیزی یاد می‌کند که مردم می‌توانستند با آن از دنیای واقعی، نجات -یا حداقل رهایی- پیدا کنند. اما موزیک‌ ویدیو «رادیو». همانند سایر ویدیوهای این گروه، خود «ویدیو» حرف‌های جدیدی رو به ترانه اضافه می‌کنه که در «رادیو» چیزی رو می‌بینیم که من به آن عنوان «لگد رامشتاین به شو فمنیسم» دادم! زنان در خط تولید کارخانه، زن خانه‌دار، نمایش یک زن روسپی و یک زن که مورد بازجویی -اگر بتواند اسمش را گذاشت- ماموری قرار گرفته -به‌شکل مزاحمت- در یک نما، زن خدمتکار، زن آرایش‌گر. همگی تصویرسازی برای نمایش یک فضایی است که تبعیض جنسیتی را نشان می‌دهد و نه‌تنها کسانی که ادعای فمنیست بودن را دارند بلکه همه می‌توانند به این تصاویر نقد داشته باشند -و کاملا هم درست است- اما نقد رامشتاین به جَو ایجاد شده برای فمنیسم است. چیزی که به‌شخصه از آن متنفرم. ترکیب محدودیت‌های شهروندی افراد در آلمان شرقی و ربط دادن آن به فمنیسم نمایشی! بسیار هوشمندانه است. در واقع این ایده از موزیک «رادیو» با موزیک ویدیو «رادیو» دو اثر متفاوت ایجاد کرده است. در ویدیو ما زنانی را می‌بینیم که گویا توسط رادیو آگاه شده‌اند و در برابر مردان طغیان می‌کنند! زنی که در حال معاشقه با یک رادیو است! زن خانه‌داری که با گوش دادن به رادیو، شوهرش را به‌خاطر اعتراض به آماده نبودن غذا، می‌کُشد و دختر بچه آن هم با افتخار رادیو -کوچک مخصوص خود!- را بالای سر خود می‌گیرد هم نمایشی از انتقال این عقاید به نسل بعدی است. زن آرایش‌گری که پس از پخش صدا رادیو، گوش مشتری -مرد- را می‌بُرد. سپس در نما بعد زنانی را می‌بینیم که همانند معتادین، به رادیو -مواد- نیاز دارند. جنبشی به‌راه می‌افتد! و زنی که تابلو «رادیو من، متعلق به‌من است» به دست می‌گیرد و در نهایت این نمایش، زن برهنه‌ای که «رادیو معتلق به‌من است» را روی بدن خود نوشته که خود از همه بهتر جَو و هیاهوی ساخته شده برای رادیو -فمنیسم- را نمایش می‌دهد. نظامیان کاملا وابسته به همان دوره زمانی هستند و از هر دو سمت وظیفه‌شان -سرکوب کردن- را انجام می‌دهند. از یک طرف در مقابل زنان -چون رادیو می‌خواهند- و از طرف دیگر در مقابل ساختمان رادیو برلین. در مورد رقص گروهی نظامیان در ساختمان رادیو هیچ نظری ندارم و آن را نفهمیدم. در انتهای ویدیو زنی را مشاهده می‌کنیم که توانسته به سمت رادیو برلین برود و اعضای گروه رامشتاین -که در آن ساختمان آهنگ را می‌نواختند و می‌خواندند- را ببیند. اما وقتی دستش را به‌سمت آن‌ها می‌برد، محو می‌شوند و این بهترین تصویر برای نمایش توخالی بودن جَوی است که برای فمنیسم نمایشی -نه واقعی- ایجاد شده است.

ترجمه فارسی آهنگ «رادیو» رامشتاین (Rammstein - Radio)