کرونا در ایران فراگیر شده است و غالبا از خود و دیگران می پرسیم که چه باید کرد؟ راه حل های مربوط به این مساله را می توان به گروههای 'پیشگیری'، 'تشخیص' و 'مداوا' دسته بندی نمود. در مورد روشهای پیشگیری شامل شستن دست ها، استفاده از ماسک N95, محدود کردن ارتباطات فرد به فرد (تعطیلی اجتماعات و توقف پروازها)، و قرنطینه مطالب فراوانی گفته شده است. همانطور که می دانیم تابحال روش مناسبی برای بهبود سریع این بیماری ابداع نشده است. بلکه مراقبت های ویژه پزشکی و آی سی یو عمده روش استفاده بوده است.
اما موضوعی که کمتر در مورد آن صحبت شده است روش های شناسایی مبتلایان به این بیماری هست.
در تصاویر ویدویی اغلب مشاهده می کنیم که از اسلحه حرارتی (Thermometer guns) برای این تشخیص استفاده می شود. این دستگاه از اشعه مادون قرمز برای تشخیص تب است. بنابر این بصورت مستقیم وضعیت سلامتی و بصورت غیر مستقیم ابتلای به ویروس کرونا را ارزیابی می کند. این دستگاهها کم دقت و پرخطا هستند(الف) و تنها به عنوان غربالگری اولیه قابل استفاده هستند. در کشور ما هم از این دستگاهها برای تشخیص کرونا استفاده می شوند. بهتر است بدانیم که این دستگاهها در بهترین حالت یک تب سنج هستند و کسانی که مبتلا هستند ولی هنوز بیماری در آنها فعال نشده است را تشخیص نمی دهد.
اما روش دقیق برای تشخیص این بیماری نمونه برداری از بیمار و تست نمونه جهت یافتن ویروس یا آثار آن است. در این روشهای ابتلای فرد به ویروس کرونا، حتی اگر علایم ظاهری بیماری را نداشته باشند امکان پذیر خواهد بود. نمونه برداری به روشهای زیر انجام می شود (ب):
موسسه مدیریت دارویی و غذایی آمریکا (FDA) یک تست سریع را تایید کرده است که شامل نمونه برداری از بینی، گلو و ریه است. این روش امکان تشخیص دقیق و سریع بیماری را فراهم می کند.
حالا بعد این نمونه برداری ها چه اتفاقی می افتد و چگونه تشخیص انجام می شود؟
مرکز کنترل و پیشگیری بیماری ها (CDC) یک پروتوکل بسیار سریع برای تشخیص کرونا ایجاد کرده است. در این پروتوکل تعریف شده است که چه نمونه هایی قابل استفاد هستند، چگونه باید نمونه های حمل و ذخیره شوند (مثلا نگداری در دمای ۴ درجه سانتی گراد و تا حداکثر ۷۲ ساعت بعد از جمع آوری نمونه) . تمام جزییات دیگر مربوط به وسایل و نحوه انجام در این پروتوکل ذکر شده که از سواد پزشکی بنده خارج می باشند.
یک تست تشخیص ویروس در نمونه های گرفته شده شناسایی آنتی بادی های فعال شده در بدن مربوط به این ویروس است. یعنی اگر یک آنتی بادی خاص که برای مقابله با کرونا در بدن تولید می شود شناخته شده باشد، وجود آن در نمونه های گرفته شده به منزله ابتلای فرد به کرونا می باشد.
روش دیگر مشاهده خود ویروس بوسیله تزریق یک آنزیم خاص به نمونه است. برای این کار از یک آنزیم خاص که نسخه برداری معکوس انجام می دهد. این آنزیم مطابق با دنباله دی ان ای شناسایی از ویروس کرونا ساخته شده است و می تواند به آن متصل و از آن کپی برداری کند. این پروسه موجب واکنش زنجیره ای پلی مراز کمی می شود (بی بی سی). آثار این واکنش ها زیر اشعه قابل رویت می باشد و در صورت مشاهده به معنای ابتلای فرد به ویروس کرونا است. کیت های تشخیص کرونا با این روش توسط سازمان جهانی بهداشت در اختیار ایران قرار داده شده و عمدتا آلمانی هستند.
در ایران جواب آزمایش بین ۲۴ تا ۷۲ ساعت طول می کشد. برای این کار دو تست متوالی به فاصله ۲۴ ساعت از هم گرفته می شوند و اگر هر دو منفی باشند به معنای آن است که فرد آلوده نیست.
امیدوارم که هیچ فردی نیاز با انجام این آزمایش ها نداشته باشد و همگی از شر این ویروس خطرناک در امان بمانیم.
