محمدصابر طاهریان
محمدصابر طاهریان
خواندن ۵ دقیقه·۱ سال پیش

مدیریت محصول؛ جمع‌آوری داده‌ها تا تصمیم سازی (بخش ۱)

در کنار کارهای مختلفی که برای آموزش و به‌روز بودن انجام می‌دیم به نظر من یکی از مهمترین کارها ارتباط با مجموعه‌های مختلف در قالب مصاحبه، مشاوره یا دورهمی‌های مختلفه. هر چند خودم در انجام هیچ‌کدوم اسراف نمی‌کنم. ?

چند وقت پیش Talent Acquisition Lead یکی از شرکت‌های دوست داشتنی حوزه Fintech بهم پیام داد تا یه قرار گفتگو داشته باشیم. دوستان در فرایند گفتگو برای من یک تسک ارسال کردند. حدود یک هفته زمان انجام تسک بود که به لحاظ حجم انجام کار یک چالش جدی و جذاب بود.

جدا از فرایند گفتگو، نتیجه گفتگو و ارتباط با دوستان در مجموعه‌های دیگه، نفس انجام این تسک و درست کردن یک فایل ارائه براش به خودی خود جذاب بود. برخی از دوستان و همکاران عزیزم ازم خواستند که فایل رو باهاشون به اشتراک بذارم. من هم تصمیم گرفتم در یک بعد عمومی‌تر این کار رو انجام بدم؛ یعنی چند تا پست درباره‌اش بنویسم.

و اما تسک…

صورت تسک متعلق به همون مجموعه‌ست و من صورت دقیق تسک رو از فایل حذف کردم و با شما هم به اشتراک نمی‌ذارم ?

کارهای خواسته شده رو در قالب سه بخش با توضیحات منتشر می‌کنم که این پست اولیشه.

  • بخش اول: انتخاب یک مجموعه داخل ایران (از بین چند گزینه) و بررسی یک کمبود یا نیاز مشتریانی که well served نمیشن.
  • بخش دوم: پیاده‌سازی سرویس BNPL روی همون مجموعه، تاثیراتش روی کسب و کار، چالش‌ها و متریک‌هاش
  • بخش سوم: تحلیل یک dataset و تصمیم‌سازی بر اساس داده‌های جداول مختلفش

متن و توضیحات اضافی به همراه اسلاید‌ها رو روی ویرگول می‌ذارم و در لینکدین فقط اسلاید‌ها رو در قالب سه پست خواهم گذاشت.




بخش اول: انتخاب یک مجموعه داخل ایران (از بین چند گزینه) و بررسی یک کمبود یا نیاز مشتریانی که well served نمیشن.

من ازبین گزینه‌های مختلف مجموعه علی‌بابا رو انتخاب کردم. اون هم به خاطر اینکه خودم مدتی در حوزه گردشگری فعالیت داشتم.

انتخاب علی‌بابا
انتخاب علی‌بابا

خودم یک ذهنیت کلی داشتم از اینکه کاربرانی که رضایت‌مندی ندارند یا به نوعی خوب پشتیبانی نشدند چه کسانی هستند. با کمی جستجو و استفاده از GPT-4 یک جمع‌بندی کلی کردم و به ۵ دسته کلی رسیدم.

کاربران و مشکلات
کاربران و مشکلات

من گروه اول رو به عنوان «کسانی که سرویس مورد نظرشون رو پیدا نمی‌کنند» انتخاب کردم تا روی این بخش از کاربران کار کنم.

عمده دلایل این است که

  • سرویس مورد نظر اساسا وجود نداره
  • سرویس وجود داره اما دسترسی مستقیمی بهش وجود نداره (مثلا یک خدمت در ادامه فلو یک خدمت دیگه‌ست و نمیشه به تنهایی ازش استفاده کرد)
  • تجربه کاربری پیچیده‌ست. با فیلترها و مرتب‌سازی‌های مختلف نمیشه به گزینه مطلوب رسید
عدم دسترسی به خدمات در سایه پیچیدگی‌ها
عدم دسترسی به خدمات در سایه پیچیدگی‌ها

برای دسته اول سه خدمت مختلف رو در نظر گرفتم که در علی بابا وجود نداره. برای هر یک از این خدمات اندازه بازار رو حساب کردم. میزان رقابت بر اساس وجود بازیگران مختلف در بازار رو سنجیدم. وجود، عدم وجود یا پیچیدگی قوانین رو به صورت نسبی در نظر گرفتم و در آخر با تحلیل پیچیدگی‌های مختلف در پیاده‌سازی میزان پیچیدگی پیاده‌سازی هر کدوم رو به صورت کیفی مشخص کردم.

برای بدست آوردن انداز ه بازار از منابع مختلفی کمک گرفتم. اول باید تعداد درخواست سالانه مشخص می‌شد.

آخرین آمار موجود که می‌تونست به من کمک کنه یک جدول داده از درگاه ملی آمار درباره «تعداد سفرهای بومی به تفکیک نوع وسیله نقلیه اصلی» بود که متعلق به سال ۱۴۰۰ است.

این آمار درباره دو سرویس «ترانسفر» و «تاکسی بین‌شهری» میتونست به من کمک کنه.

البته باید رشد ۳۹ درصدی بازار (World Travel & Tourism Council) در سال ۱۴۰۱ رو هم در نظر می‌گرفتم چون داشتن آخرین آمار اهمیت بیشتری داره.

تخمین تعداد درخواست سرویس ترانسفر:

(تعداد سفر انجام شده ۱۴۰۰ + رشد ۱۴۰۱ ) * ۴ (رفت و برگشت به فرودگاه یا راه‌آهن در مبدا) و (رفت و برگشت به فرودگاه یا راه‌آهن در مقصد)

تخمین تعداد درخواست سرویس تاکسی بین‌شهری:

(تعداد سفر انجام شده ۱۴۰۰ + رشد ۱۴۰۱ ) * ۲ (مبدا به مقصد و مقصد به مبدا)

متوسط هزینه برای هر خدمت هم باید مشخص می‌شد.

تخمین متوسط هزینه سرویس ترانسفر:

بر اساس گزارش سالانه علی‌بابا پرطرفدارترین فرودگاه‌ها تهران، مشهد، کیش و اهواز بودند.

متوسط هزینه داخلی شهری از نقطات مختلف این شهرها به فرودگاه‌ها رو روی اسنپ، تپسی و تاکسی‌های فرودگاه بررسی کردم. از متوسط هزینه سرویس‌های مختلف در شهرهای پرطرفدار مختلف به یک متوسط هزینه رسیدم.

تاکسی بین‌شهری:

بر اساس داده‌های همان گزارش و چند جستجوی مختلف مسیرهای زیر پرطرفدارترین مسیرهای تردد بین‌شهری بودند

  • تهران - اصفهان
  • اصفهان - تهران
  • تهران - تبریز
  • تهران - رشت
  • تهران مشهد

متوسط هزینه این سفرها روی سه پلتفرم همسفرتاکسی، تپسی و مستربلیط هم بررسی کردم و نهایتا به یک عدد نهایی رسیدم.

اما برای سرویس اجاره ماشین هیچ منبع داده معتبری پیدا نمی‌شد.

روی یکی از پلتفرم‌های پرطرفدار اجاره ماشین، ماشین شخصی خودم رو آگهی کردم ?

مسئول محترم پشتیبانی اون پلتفرم تماس گرفت و من کاملا ناصادقانه و به عنوان یک مشتری اطلاعات مختلفی ازش گرفتم.

پرطرفدارترین ماشین چیه؟

معمولا چند روز در ماه اجاره میره؟

متوسط درآمدش چقدره؟

کسی بوده به این درآمد برسه؟

متوسط هر درخواست چند روزه؟

و…

اعدادی که در اندازه بازار این خدمت استخراج شده حاصل ضرب و تقسیم برخی از همین داده‌های دریافتی است.

راهنمایی:

K T: هزار تومان

M T: میلیون تومان

B T : میلیارد تومان

T T: هزار میلیارد تومان

سرویس‌های پیشنهادی
سرویس‌های پیشنهادی

منابع و ماخذ دریافت این اطلاعات رو هم لیست کردم.

منابع و ماخذ
منابع و ماخذ

در مرحله بعد از بین این سه خدمت با توجه به حجم بازار، میزان رقابت در بازار، قوانین موجود و سختی پیاده‌سازی، سرویس تاکسی بین‌شهری رو برای پیاده‌سازی انتخاب کردم.

اگر چه پیاده‌سازی یک خدمت در یک پلتفرم به سادگی مراحلی که در تصویر زیر می‌بینید نیست اما صرفا با توجه به محدودیت زمان برای بخش کاربر روی وبسایت (مرحله درخواست) در قالب ۵ مرحله طراحی بیان شده است.

بخشی از مراحل پیاده‌سازی
بخشی از مراحل پیاده‌سازی

دو مرحله بعدی تسک را هم در پست‌های بعدی و در روزهای آینده روی لینکدین و ویرگول قرار خواهم داد.

از توجه‌تون سپاسگزارم.

تجربه کاربریمدیریت محصولکسب و کارمصاحبهمحمدصابرطاهریان
چپ‌مغزِ راست‌نما. من خيلى آرام راه ميروم؛ هيچكس به من نميرسد.
شاید از این پست‌ها خوشتان بیاید