مقاومت به انسولین یکی از اختلالات متابولیکی رایج هست که به تدریج و بدون نشانه اولیه بروز پیدا می کند اما در نهایت تاثیرات گسترده‌ای بر سلامت فرد می‌گذارد. این مشکل نه تنها با دیابت مرتبط است، بلکه زمینه ساز بیماری‌های قلبی،عروقی، چاقی، سندروم تخمدان پلی کیستیک و سایز اختلالات متابولیکی دیگر می شود. در این مقاله به بررسی علل و پیامد ها و در آخر راهکار‌هایی برای مبارزه با این اختلال نام خواهیم برد.
در ابتدا برای درک بهتر مفهوم مقاومت به انسولین باید با عملکرد آن آشنا شویم. هنگامی که غذا وارد بدن می‌شود. بدن برای جذب انرژی موجود درغذا آن را به شکر(گلوگز) تبدیل می‌کند که این گلوگز در خون جریان دارد. سلول‌ها به تنهایی قادر به دریافت گلوکز تولید شده نیستند در این مرحله انسولین از پانکراس تشرح می‌شود و گلوگز داخل خون را به سلول‌ها هدایت می‌کند تا سلول آن را تبدیل به انرژی کند. اگر پاکرانس به خوبی عمل نکند و یا بدن از انسولین تولید شده استفاده نکند خطر ریسک دیابت افزایش پیدا می‌کند.
مقاومت به انسولین عمدتاً یکی از نتایج زندگی ناسالم هست. سلول های بدنی که مقاومت به انسولین دارند در برابر هورمون انسولین ترشح شده توسط پانکراس بی توجه هستند. پانکراس در سدد تولید بیشتر انسولین پیش می رود اما در نهایت گلوگز در خون باقی مانده و سطح قد خون را افزایش می دهد.
برخی تصور می‌کنند که فقط افراد چاق در معرض خطر مقاومت به انسولین و دیابت هستند، اما این باور نادرست است. حتی افراد لاغر و کسانی که کمبود وزن دارند نیز ممکن است دچار این عارضه شوند. در ادامه چند مورد از عوامل مؤثر در ایجاد مقاومت به انسولین شامل موارد زیر است:
1. اضافه‌وزن، به‌ویژه در ناحیه شکم
2. کم‌تحرکی
3. رژیم غذایی پرکربوهیدرات
4. سابقه خانوادگی دیابت
5. سیگار کشیدن
6. مصرف برخی داروهای خاص (مانند استروئیدها، برخی داروهای کنترل فشار خون و داروهای مرتبط با HIV)
7. سن بالای ۴۵ سال
8. عدم تعادل هورمونی
9. کمبود وزن و چربی بدن
10. خواب نامناسب
11. استرس
تشخیص این عارضه نیازمند انجام آزمایشات و بررسی‌های دقیق توسط پزشک متخصص است. اما بهتر است درصورت مشاهده علائم ذکر شده جهت اطمینان به پزشک مراجعه کنید. برخی از علائم احتمالی مقاومت به انسولین شامل موارد زیر است:
· فشار خون 80/130 یا بالاتر
· سطح گلوکز ناشتا بیش از ۱۰۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر (mg/dL)
· سطح تری‌گلیسیرید ناشتا بیش از ۱۵۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر
· سطح کلسترول HDLکمتر از 5۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر
· نقاط تیره به ویژه در گردن
· برچسب‌های پوستی (Skin tags)
در حال حاضر، درمان قطعی برای این اختلال وجود ندارد، اما می‌توان آن را تا حد زیادی کنترل کرد. روش‌های مدیریت این وضعیت شامل موارد زیر است:
· دارودرمانی
· پزشک ممکن است داروهایی برای بهبود حساسیت به انسولین تجویز کند.
· تغییر سبک زندگی
کاهش وزن و حفظ وزن مناسب
· کاهش مصرف مواد غذایی فرآوری‌شده
· خواب کافی و باکیفیت
· مدیریت استرس
· ترک سیگار
با رعایت این نکات، می‌توان از مقاومت به انسولین را بهبود بخشید و خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را کاهش داد.
جسی اینشوسپه که به عنوان الهه گلوگز (Glucose Goddess) شناخته می‌شود یک زیست شناس فرانسوی است که علاقه شخصی‌اش منجر به مطالعه و تحقیق و در نهایت تألیف کتاب انقلاب گلوگز و روش الهه گلوگز شده است. او در آخرین کتابش از راه‌حل‌های ساده ای نام می‌برد که عمل کردن به آن‌ها در مراحل ابتدائی کنترل مقاومت به انسولین مفید خواهد بود.
جسی پیشنهاد می‌کند برای کنترل قدخون صبحانه‌های شور مثل خوراک لوبیا و تخم‌مرغ را جایگزین صبحانه شیرین مثل مربا، کره بادام زمینی و... کنید.
خوردن یک عاشق سرکه سیب به همراه آب علاوه بر تنظیم قد خون باعث کاهش اشتها نیز می‌شود.شش
البته که خوردن سالاد و سبزیجات همراه غذا مفید خواهد بود اما برای اثر بخشی بیشتر و ثابت نگه داشتن سطح گلوگز خون خوردن سالاد را به پیش از سرو غذای اصلی منتقل کنید.
بهترین زمان خوردن دسر یا شیرینی مورد علاقتان بعد از غذای اصلی است. خوردن شیرینی با معده خالی باعث افزایش ناگهانی سطح قد خون و در ادامه نزول سریع آن خواهد بود. برای کنترل قد خون باید سطح آن را در یک بازه‌‌ی معینی ثابت نگه داریم و از خوردن غذا وخوراکی‌هایی که باعث بالارفتن زیاد و ناگهانی قند خون می‌شود پرهیز کنیم.
پس از اینکه غذایتان را نوش‌جان کردید حداقل 10 دقیقه پیاده‌روی کنید. شستن ظرف‌ها یا مرتب کردن آشپزخانه با سرعت بیشتر از معمول نیز می‌تواند پیشنهاد خوبی باشد.
مقاومت به انسولین یک تهدید خاموش اما قابل پیشگیری است که می‌تواند سلامت فرد را به‌طور جدی به خطر بیندازد. اصلاح سبک زندگی، افزایش فعالیت بدنی، تغذیه سالم و مدیریت استرس از جمله راهکارهای کلیدی برای کنترل و پیشگیری از این اختلال متابولیکی هستند. آگاهی و اقدام به‌موقع می‌تواند از پیشرفت این مشکل جلوگیری کرده و مسیر زندگی سالم‌تری را برای ما هموار کند.
سلامت، ثروتی بی‌قیمت است،پس بیایید مراقب آن باشیم.
(این مقاله اقتباسی از مقالات و اطلاعات معتبر منتشر شده است.)
