احتمالا تا حالا اسم اختلال شخصیت پارانویید (Paranoid Personality Disorder) به گوش‌تون خورده چون تعداد مبتلاها به این اختلال خیلی هم کم نیست. از کلیدواژه‌ها ی اصلی این اختلال سوءظن و بی‌اعتمادی رو میشه نام برد. کسی که مبتلا به اختلال شخصیت پارانوییده بدون دلیل و مدرک کافی فکر میکنه آدما میخواهند بهش آسیب بزنند یا فریبش بدهند.
ممکنه بدون هیچ مدرک و شواهدی همسر یا پارتنرشون رو متهم به خیانت کنند و این شک و بد دلی دلیلی بشه برای تمام دعواهای طولانی‌شون. دقیقا به خاطر مشکلاتشون درباره اعتماد کردن، رابطه داشتن باهاشون میتونه سخت و همراه با چالش باشه بنابراین بهتره درباره نشانه‌های اختلال شخصیت پارانویید بیشتر بدونید تا بتونید راحت‌تر این افراد رو تشخیص بدهید.
نشانه‌ها معمولا از ابتدای جوانی شروع میشه (اکثرا سن شروع نشونه‌ها نامشخصه) و در جنبه‌های مختلف زندگی شخص کاملا قابل مشاهده‌ست. طبق DSM-5 حداقلِ تعداد نشانه‌ها برای تشخیص اختلال شخصیت پارانویید ۴ تا یا بیشترست.
وقتی مدام به دیگران سوءظن دارید پس داشتن ارتباطی سالم تبدیل به کاری سخت میشود؛ مبتلایان اختلال شخصیت پارانویید به خاطر بدگمانی زیادی که دارند معمولا نمیتونن روابط حسنه‌ای با خانواده، دوستان و همکارانشون داشته باشند.
اونا اکثر وقت‌ها منتظرن دیگران بهشون ضرری برسونند یا ازشون سوءاستفاده کنند پس مدام دنبال سرنخ‌های کوچیک و بزرگ میگردند تا این ادعای خودشون رو ثابت کنند، در برابر بقیه آدما احساس خصومت دارند.
اگه گروهی از همکارانشون رو ببینند که با هم میخندند و دور هم جمع شدند ممکنه تصور کنند که در حال خندیدن به اون هستند. این افراد چیزایی که حتی ممکنه ربطی بهشون نداشته باشه رو فوری به خودشون میگیرند و فکر میکنند مورد توهین اطرافیان قرار گرفتند. خب اگه شما تصور کنید بقیه دارند بهتون توهین میکنند، آیا یک جا ساکت می‌نشینید؟ احتمالا خشمگین می‌شوید، این افراد هم معمولا عصبانی میشوند یا از جمع دوری میکنند.
اهل معاشرت با دیگران نیستند یعنی خیلی از خودشون حرف نمی‌زنند چون نمی‌خواهند به اصطلاح آتو بدهند دست کسی پس کمتر از خودشون صحبت میکنند، مثلا ۱۰ ساله در شرکتی کار میکنند ولی هنوز کسی نمیدونه خونه‌شون کجاست!
همون طور که بالاتر اشاره شد این افراد مشکلاتی در روابطشون دارند، اونا اکثرا دوست صمیمی و نزدیک ندارند؛ ایجاد صمیمیت در یک رابطه نیازمند به دادن اطلاعات یا بهتر بگم باز کردن سفره دله و این دقیقا یکی از مسائلیه که مبتلایان اختلال شخصیت پارانویید باهاش مشکل دارند. درد دل کردن برای اونا کار سختیه و نمیتونن اعتماد کنند و از خودشون حرف بزنند.
پیش فرض این آدم اینکه اگه من حرف دلمو بزنم، ممکنه بعدا از حرفام علیه‌ام استفاده بشه و بهم خیانت کنند. دقیقا به این دلیل حتی ممکنه فرم‌های مختلف رو در موسسه‌ها پر نکنند.
اگه بقیه ازشون تعریف و تمجید کنند فکر میکنند این ابراز احساسات صادقانه نیست و حتما در عوضش چیزی میخواهند، یعنی قصد دارند سرشون رو شیره بمالن تا به اهداف خاصی برسند.
این افراد بقیه رو راحت نمی‌بخشند به اصطلاح کینه شتری دارند، اگر کسی در حقشون اشتباهی کرده باشه به این راحتی‌ها ازش نمیگذرند مدام از کینه‌اشون نسبت به اون شخص برای بقیه حرف می‌زنند انگار که هیچ وقت قرار نیست این کینه تموم بشه.
نشانه‌ی دیگه‌ی [اختلال شخصیت پارانویید] اینه که «بد دِل» هستند یعنی بدون دلیل موجه به همسر یا پارتنرشون شک دارند و از اونجایی که «اعتماد» یکی از اصلی‌ترین پایه‌های ارتباط عاطفی سالمه پس اختلافات زیادی در رابطه‌اشون پیش میاد که برای حلشون نیاز به گرفتن کمک تخصصی دارند.
درمان اختلالات شخصیت کار سختیه و فکر میکنم با خوندن این نشانه‌ها متوجه شدید که دلیلش چیه، بنابراین اختلالی نیست که بشه به حال خودش گذاشت و حتما بهتره به روانشناس متخصص مراجعه کنید.
مطلبی که خوندید حاصل اطلاعاتی بود که در دانشگاه به عنوان دانشجوی روانشناسی به دست اوردم و از منابع زیر هم استفاده شد:
آسیب شناسی روانی جلد ۲/ نویسنده جرالد دیویسون/ مترجم مهدی دهستانی/ ویراستار حمیدرضا حسین‌شاهی
آسیب شناسی روانی جلد ۲/ نویسنده جیمز بوچر / مترجم یحیی سیدمحمدی
نوشته دیگر من با عنوان: اختلالات شخصیت چه هستند؟
