آیا تا به حال کسی رو دیدید که زندگیش بدون هیچ مشکل و یا دغدغه ای سپری بشه؟ یا کسی رو میشناسید که قبل از خواب، افکار منفی به ذهنش هجوم نیاروند؟ فکر نمکینم همچین انسانی تا به حال متولد شده باشه مگر در موارد استثنایی، همه ی ما در طول عمر کوتاه‌امون با مشکلاتی رو به رو میشیم، برای نمونه از دست دادن عزیزانمون، شکست عشقی، مورد خیانت قرار گرفتن، بچه دار نشدن، بلایای طبیعی، درگیر شدن خودمون یا اطرافیان‌مون به بیماری‌های جسمی یا روانشناختی و کلی مسائل ریز و درشت دیگه که هر چقدر بخوایم با سرعت ازشون فرار کنیم باز به تله‌اشون میوفتیم.
بعضی‌هامون این مشکلات رو تاب میاریم و تحمل میکنیم و برخی دیگه‌امون زمین میخوریم و گاهی خیلی سخت و دیر دوباره بلند میشویم، درسته که تاب آوری برابر این مشکلات سخته و بار زیادی روی شونه‌هامون میگذاره ولی برای ادامه دادن به زندگی، یکی از معدود انتخاب‌هایی که داریم بالا بردن همین تاب آوریه.
"تاب آوری" یعنی وقتی افراد در شرایط سختِ زندگی زمین می‌خورند، قوی‌تر از قبل دوباره بلند میشوند. اشخاص تاب آور اجازه نمی‌دهند سختی‌ها، ضربه‌های روحی یا شکست‌هاشون بر اونها غلبه کند، اونها به جای اینکه تسلیم این اتفاقات شوند به دنبال راه حل می‌گردند و در نهایت راهی برای التیام بخشیدن به زخمشون و ادامه دادن به سمت هدف‌هاشون پیدا میکنند.
در ادامه مطلب درباره‌ی نشانه های تاب آوری و انواعش بیشتر توضیح داده‌ام.
همون طور که بالاتر هم توضیح دادیم "تاب آوری" توانایی کنار آمدن و دوباره برخواستن از عقبگردهای مسیر زندگیه. اشخاصی که هنگام مواجهه با اتفاقات سهمگین با آرامش برخورد میکنند، دارای خصوصیت تاب آوری هستند، این افراد از نقاط قوت و مهارت‌هاشون برای پیدا کردن حل مسئله‌ای مناسب برای اون مشکل بهره می‌برند.
به جای غرق شدن در امواج نا امیدی و فرار از مشکلات، افراد تاب آور با سختی‌های زندگی سرشاخ میشوند؛ شاید تصور کنید تاب آورها استرس یا احساس فقدان و اضطراب کمتری نسبت به بقیه مردم دارند اما این طور نیست، اونها هم درست مثل سایرین هیجانات شدیدی رو تجربه میکنند. تنها تفاوت‌شون در اینه که تاب آورها از روش‌های سالم‌تری برای مدیریت چالش‌ها استفاده میکنند به نحوی که باعت رشد و قوی‌تر شدنشون میشود.
افراد تاب آور خوش‌بین هستند، "خوش‌بینی" استرس موجود در موقعیت‌های آزاردهنده رو کمرنگ تر میکند. انگار شما به منبعی در ذهنتون رجوع کردید که ارزیابی‌های بهتری از اونچه که اشتباه پیش رفته انجام میده؛ اینطوری ممکنه بتونید راه‌های مفیدتر و کاربردی‌تری رو برای حل اون چالش در نظر بگیرید.
شاید در ذهنتون سوال پیش بیاد که آیا افرادی که تروما یا ضربه روحی تجربه کردند، تاب آوری کمتری دارند؟ پاسخ "نه" هست. تجربه کردن تروما در گذشته لزوما تاب آوری شما رو کمتر از انسان‌های دیگه‌ای که چنین تجربیات نداشتند نمیکند، برعکس ممکنه حتی تاب آوری این افراد بعد از درمان استرس پس از سانحه‌اشون بسیار بالا برود. البته کسانی هم هستند که بعد از تجربه‌ی تروما به روش‌های نامناسبی برای کنار آمدن با احساساتشون رو می‌آورند مثل مواد مخدر یا الکل که ممکنه تاثیرات منفی‌ای در توانایی اونها برای مقابله با این چالش‌ها بگذارد.
افراد تاب آور ویژگی‌های خاصی دارند که به اونها در برابر چالش‌های زندگی کمک میکند که باهم به برخی از این ویژگی‌ها اشاره میکنیم.
من یک بازمانده‌ام: وقتی افراد تاب آوری داشته باشند خود را به چشم کسی که نجات یافته می‌بینند، این افراد می‌دانند که حتی اگر اوضاع دشوار شود همچنان میتونن به راهشون ادامه بدهند و از پسش برآیند.
سیستم تنظیم هیجان کارآمد: بخش زیادی از تاب آوری بستگی به این دارد که افراد چقدر توانایی مدیریت هیجان‌هاشون رو هنگام روبه رو شدن با موقعیت استرس‌زا دارند. مدیریت کردن هیجان به معنای این نیست که اون هیجانات رو تجربه نمی‌کنند، افراد تاب آور به اندازه بقیه انسان‌ها ممکنه عصبانی، غمگین و یا وحشت‌زده شوند؛ اما تفاوت‌شون در اینه که تاب آورها به این واقعیت آگاه‌اند که چنین هیجاناتی موقتی هستند و میتونن اونها رو تا زمانی که بگذرند مدیریت کنند.
کنترل اوضاع را در دست دارند: افراد تاب آور تمرکزشون رو روی کنترل درونی میگذارند به این معنی که معتقد هستند رفتارها و تصمیماتشون میتونن نقش مهمی در نتایج و پیامدهای یک اتفاق داشته باشند.
مهارت حل مسئله دارند: وقتی سر و کله ی مشکلی پیدا میشود، افراد تاب آور با دیدی عقلانی به اوضاع نگاه میکنند و سعی دارند راه حلی پیدا کنند که واقعا باعث تغییر و ایجاد تفاوت شود.
خود-شفقت ورزی دارند: یکی دیگر از نشانه‌های تاب آورها اینه که خودشون رو پذیرفتن و خود-شفقت ورزی دارند، اونها خصوصا در شرایط چالش برانگیز با خودشون مهربان رفتار میکنند.
حمایت اجتماعی دارند: داشتن شبکه‌ای از افراد حامی نشانه‌ی دیگری از این افراد است، اونها اهمیت حمایت شدن توسط دیگران رو می‌دانند و وقتی به این حمایت نیاز داشته باشند حتما از دیگران درخواست میکنند.
تابستون یکی از دوستانم که با هم به کلاس مشترکی میرفتیم گفت به خاطر گرمی هوا قصد ندارد از خانه بیرون بیاید، درسته که بیرون رفتن سر ظهر اونم در دمای ۴۰ درجه سانتی‌گراد کار خیلی سختیه اما همون‌جا به یاد مردم جنوب ایران افتادم که گاهی دمای شهرشون در تابستون به ۵۰ درجه هم میرسد و مجبوراند در این هوا به زندگی روزمره خودشون ادامه بدهند.
شاید فکر کنید تاب آور بودن فقط درباره مشکلات بزرگ زندگیه یعنی همون مسائلی که پتانسیل زمین زدن ما رو از نظر جسمی و روانی دارند اما تحمل هوای خیلی گرمِ تابستون یا هوای خیلی سردِ زمستون هم نوعی تاب آوردن محسوب میشه. تاب آوری میتونه در حوزه‌های متفاوتی از زندگی ما خودش رو نشون بده و به کمکمون بیاد.
تاب آوری فیزیکی به این اشاره دارد که چطور بدن ما با تغییرات کنار می‌آید و چگونه از بیماری‌ها و جراحات بهبود میابد. تحقیقات نشان میدهند این نوع از تاب آوری نقش مهمی در سلامت عمومی بدن ایفا میکند؛ همچنین روی نحوه واکنش افراد نسبت به تغییرات حاصل از افزایش سن هم موثر است.
این نوع از تاب آوری یعنی توانایی فرد در سازگار کردن خودش با شرایط؛ این افراد انعطاف پذیراند و در شرایط استرس‌زا آرام می‌مانند. این تاب آوری روانی بهشون کمک میکند تا مشکلات را حل کرده و به جلو حرکت کنند، و امیدوار باقی بمانند حتی وقتی در حال عقب‌گرد هستند.
یعنی توانایی تنظیم هیجانات هنگام روبه‌رو شدن با استرس و شرایط طاقت‌فرسا، اونها از واکنش‌های هیجانیشون آگاه‌اند و تمایل دارند بیشتر با دنیای درونیشون مرتبط باشند؛ دقیقا به همین دلیل توانایی این رو دارند که ذهنشون رو آروم کنند و موقع دست و پنجه نرم کردن با تجربیات تلخ هیجاناتشون رو مدیریت کنند.
این نوع از تاب آوری به ایجاد خوش‌بینی هم کمک میکند، چون انها متوجه این هستند که مشکلات و سختی‌ها بالاخره روزی تموم میشوند و تا ابد باقی نمی‌مانند.
یعنی توانایی گروه‌ها در برخواستن دوباره از شرایط سخت، و شامل کسانی‌ست که با یکدیگر کار میکنند و با هم همراه میشوند تا مشکلی رو حل کنند که همه‌شون رو هم از نظر فردی هم از نظر جمعی تحت تاثیر قرار می‌دهد؛ اینکه مردم بعد از فجایع اجتماعی گرد هم می‌آیند و هم دیگه رو حمایت میکنند جنبه‌هایی از تاب آوری اجتماعی‌ست. چنین واکنش‌هایی از جانب مردم خصوصا هنگام بلایای طبیعی تاثیر خیلی مهمی بر مردم می‌گذارد و میتونه بهشون به تحمل کردن شرایط طاقت فرسا کمک کند.
همون طور که گفته شد یکی از نشانه‌های تاب آوری درخواست حمایت دیگران در زمان سختی‌ست بنابراین اگر فکر میکنید به حمایت نیاز دارید حتما به شبکه اجتماعی دوستان و خانواده‌تون مراجعه کنید یا از متخصصین سلامت روان کمک بگیرید.
مطلبی که خوندید مجموعه‌ای از آموخته‌هایم در دانشگاه به عنوان دانشجوی روانشناسی بود؛ همچنین از منابع زیر هم استفاده شد.
مطلب دیگر من با عنوان: چرا زندگی کردن در حال اینقدر مهم است؟
