چقدر به اتفاقاتی که در گذشته رخ داده‌اند فکر میکنید؟ چند بار در روز چنین افکاری در ذهن‌تان رژه میروند؟! چقدر نگران مشکلات احتمالی‌ای هستید که هنوز حتی اتفاق هم نیوفته‌اند؟ آیا سایه این مشکلات احتمالی هر روز دنبال‌تان میکنند؟
به گذشته فکر کردن ما را به سمت افسردگی سوق میدهد و به آینده فکر کردن به طرف اضطراب، اگر آرامشِ خاطری در این بین وجود داشته باشد بهتر است در «اکنون» جست‌وجویش کنید.
گاهی از زندگی کردن در اکنون فرار میکنیم چون زیادی دردناک‌ست، ما خودمان را در گردباد گذشته و فرداهای هنوز نیامده می‌اندازیم تا فقط اکنون را احساس نکنیم، فارغ از اینکه تجربه کردن آن هیجانات ناخوشاید و مشاهده آنهاست که باعث میشود آن درد زودتر بگذرد.
یا شاید مشغله‌های زندگی روزمره طوری ذهن‌مان را پر کرده که فراموش کرده‌ایم، صبر کنیم، بنشینیم و نگاهی هم به درون خود بی‌اندازیم. یکی از کارهایی که در این مواقع میتوانید انجام دهید افزایش ذهن آگاهی‌ست. در ادامه قصد دارم به مفهوم و فواید ذهن آگاهی بپردازم.
معمولا مردم ذهن آگاهی را همان مدیتیشن می‌دانند؛ درست است که مدیتیشن یکی از قوی‌ترین روش‌های تمرین ذهن آگاهی به شمار می‌رود، اما با آن یکی نیست!
بر اساس انجمن روان‌شناسان آمریکا (APA.org ,2012) ذهن آگاهی یعنی: آگاهی لحظه به لحظه‌ای که انسان، بدون قضاوت در حال تجربه کردن آن است. در این تعریف، ذهن آگاهی یک حالت یا وضعیت است نه یک ویژگی. ذهن آگاهی می‌تواند با تمرینات و فعالیت‌های مخصوصی ارتقا یابد، مانند مدیتیشن.
همان طور که گفته شد، ذهن آگاهی یک وضعیت است که با تمرین حاصل میشود. این گونه نیست که برخی افراد ذهن آگاه‌تر از سایرین به دنیا آیند. در دنیای رسانه‌ها و فضای مجازی، جایی که پر از نظرات و لایک‌های افراد گوناگون است، ارزیابی بدون قضاوت می‌تواند تغییر مطبوعی باشد.
جان کابت زین، پروفسور بازنشستهِ داروساز آمریکایی که از بنیان گذاران مرکز کاهش استرس و ذهن آگاهی در دانشگاه ماساچوست است، ذهن آگاهی را این گونه توضیح داده: آگاهی‌ای که از توجه کردن برمی‌خیزد، عامدانه، در زمان حال و بدون قضاوت انجام میشود.
طبق تعریف دیکشنری کمبریج: ذهن آگاهی تمرینی است که باعث می شود از بدن، ذهن و احساسات‌تان در لحظه حال آگاهی یابید؛ وضعیتی که در آن احساس آرامش دارید.
اگر در برخی از موقعیت‌های زیر قرار دارید، تمرینات ذهن آگاهی می‌تواند برای‌تان مفید باشد:
در این بخش سعی کرده‌ام با گرد‌آوری داده‌های حاصل از تحقیقات مختلف اهمیت ذهن آگاهی را خاطر نشان کنیم.
افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی، از جمله اختلال اضطراب فراگیر (GAD) ممکن است کاهش محسوسی در نشانه‌های اضطراب‌شان، بعد از انجام تمرینات ذهن آگاهی ببینند. ذهن آگاهی مانند این است که در میان تمام افکار آشفته در سرتان کمی استراحت کنید و از لحاظ روانی آرام شوید.
بر اساس مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۱، افرادی که در دوره‌های ۸ هفته‌ای شدید ذهن آگاهی شرکت کرده بودند، بعد از اتمام دوره نشانه‌های اضطرابی‌شان تا حدی تخفیف یافته بود. نتایج مشابهی در تحقیقی درباره‌ی اختلال اضطراب فراگیر، اضطراب، افسردگی و همین طور عزت نفس یافت شد.
مطالعات متعددی نشان داده‌اند که ذهن آگاهی نشخوار ذهنی را کمتر می‌کند. طبق تحقیقی در سال ۲۰۰۸ از ۲۰ فرد مبتدی در مدیتیشن خواسته شد در دوره‌ی ۱۰ روزه مدیتیشن شرکت کنند.
بعد از اتمام دوره، این گروه نسبت به گروه شاهد (که مدیتیشن تمرین نکرده بودند) کاهش بیشتری در نشانه‌های افسردگی و نشخوار ذهنی داشتند. همچنین آنها حافظه قوی‌تری داشته و بهتر قادر بودند توجه‌شان را طی اجرای وظایف‌شان حفظ کنند.
تحقیق دیگری بررسی کرد که چطور مدیتیشن بر توانایی توجه و تمرکز کردن موثر است. محققین دو گروه که یکی از آنها شامل افراد متخصص در زمینه مدیتیشن بود را با گروه دیگری که هیچ گونه تجربه مدیتیشن نداشتند مقایسه کردند.
متوجه شدند که متخصصان مدیتیشن اجرای بهتری در تمام سنجش‌های توجه داشتند و ذهن آگاهی بالاتری را گزارش می‌کردند. تمرینات ذهن آگاهی، همبستگی مستقیمی با انعطاف پذیری شناختی و عملکرد توجه افراد دارند.
مشخص شد که توانایی یک فرد در ذهن آگاهی می‌تواند رضایت از رابطه را پیش‌بینی کند. این اشخاص قادراند به استرس‌های رابطه‌شان به خوبی واکنش نشان دهند و مهارت بالاتری در ارتباط عاطفی با پارتنر خود دارند. مشاهدات تجربی حاکی از آن هستند که ذهن آگاهی از فرد در برابر اثرات استرس‌زای عاطفی در تعارض‌های رابطه، محافظت می‌کند.
ذهن آگاهی پتانسیل این را دارد که به عنوان یک روش کمکی و تسهیل کننده در کنار تراپی استفاده شود.
مطلبی که خواندید ترجمه‌ای بود از سه مقاله زیر:
