آشنایی با سرطان و شیوه های پیشگیری و درمان آن

سرطان عارضه ای است که در یکی از بافت های سلولی بدن رخ می دهد و موجب رشد بی رویه سلول ها و اغلب شکل گیری تومور یا غده سرطانی می شود. سرطان معمولا از یک ناحیه بخصوص و در یک بافت مشخص ظاهر شده و به تدریج گسترش یافته و ممکن است به سایر بافت ها گسترش یابد (پدیده متاستاز).

تا کنون نظریه غالب در خصوص علت بروز عارضه سرطان این بود که جهش ژنتیکی در DNA واقع در هسته سلول موجب بروز اختلال در عملکرد سلول شده و نتیجتا سلول ماهیت سرطانی پیدا می کند.

اما مشاهدات قوی وجود دارد که این نظریه را بی اعتبار می کند. به عنوان مثال، کرارا در آزمایشگاه ها مشاهده شده که اگر هسته یک سلول ساده را در یک سلول سرطانی قرار دهیم، سلول همچنان سرطانی باقی می ماند. و اگر هسته سلول سرطانی را از آن خارج کرده و در یک سلول سالم قرار دهیم، سلول همچنان سالم باقی می ماند. بنابراین، مشکل نمی تواند از هسته سلول یا مولکول DNA واقع در هسته باشد.

یا به عنوان مثالی دیگر، در جمعیت قبایل آفریقایی یا بومیان استرالیایی و آمریکایی که به شیوه بدوی زندگی می کرده اند تقریبا هیچ موردی از سرطان گزارش نشده. لیکن همین جمعیت ها وقتی وارد سبک زندگی متمدن اقتباس شده از فرهنگ غربی می شوند، آمار سرطان در آنها سر به فلک می گذارد.

پر واضح است که علت سرطان نه به اختلال در هسته سلول و DNA مربوط می شود و نه ربطی به ژنتیک دارد.

سرطان می تواند در بافت های مختلف بدن بروز و ظهور نماید و هر نوعی از سرطان خصوصیات منحصر به فرد خود را دارد. لیکن همه سلول های سرطانی در یک خصیصه با هم مشترکند.

همه سلول های سرطانی برای تامین انرژی و رشد و نمو و تکثیر خود از شیوه متابولیسم تخمیری استفاده می کنند.

تخمیر یا Fermentation یک مسیر متابولیک باستانی است که از بدوی ترین اشکال حیات روی کره زمین به یادگار مانده. زمانی که اتمسفر زمین هنوز فاقد اکسیژن بود، سلول های زنده از شیوه متابولیسم غیر هوازی یا Anaerobic استفاده می کردند. در این مسیر متابولیسم، انرژی به صورت آدنوزین تری فسفات یا ATP از طریق تخمیر کربوهیدرات ها حاصل می شود.

مسیر متابولیک ارجح برای سلول های بدن ما به صورت اکسیداسیون هوازی یا Oxidative Phosphorylation است. به این صورت که مولکول های گلوکوز یا چربی در میتوکندری با اکسیژن ترکیب شده و محصول نهایی عبارت است از مولکول های دی اکسید کربن (CO2) آب (H2O) و انرژی (ATP).

اما در صورت کمبود یا نبود اکسیژن، سلول ها قادرند گلوکوز را از طریق فرایند تخمیر به انرژی تبدیل کنند. در اینصورت پسماند حاصل از تخمیر به صورت اسید لاکتیک خواهد بود. به عنوان مثال، وقتی فشار زیادی روی بافت های ماهیچه ای وارد می شود و تمام اکسیژن موجود برای تولید انرژی مصرف می شود، سلول های ماهیچه ای به فرایند تخمیر سوئیچ می کنند تا همچنان بتوانند انرژی مورد نیاز را تامین کنند. اسید لاکتیک حاصل از این فرایند موجب احساس سوزش در بافت ماهیچه ای می شود که در شرایط فشار حس می کنیم.

یا زمانی که شخصی به هر دلیل دیگر تنفس نکند، سلول های بدن از متابولیسم هوازی به همان شیوه باستانی متابولیسم تخمیری باز می گردند و به این ترتیب برای مدت کوتاهی همچنان قادر به زنده ماندن هستند، تا اینکه افزایش میزان اسید لاکتیک در بدن به حدی می رسد که موجب صدمه دیدن و نهایتا مرگ سلول ها می شود.

نکته مشترک در مورد تمام سلول های سرطانی این است که همگی متکی به متابولیسم تخمیری هستند.

علت این مطلب آن است که واحد میتوکندری درون سلول های سرطانی دچار آسیب شده و قادر به انجام متابولیسم هوازی نیست. بنابراین، سلول های سرطانی ناچارا به همان شیوه باستانی متابولیسم تخمیری باز می گردند.

بنابراین، اولا مشخص می شود علت و دلیل سرطان نوعی عارضه متابولیک است که موجب آسیب دیدن میتوکندری می شود.

ثانیا، برای درمان سرطان می توان با قطع منبع تغذیه سلول های سرطانی، جلوی رشد آنها را گرفته و حتی آنها را نابود کرد.

فرایند تخمیر در سلول های سرطانی نیازمند یکی از دو منبع سوخت است. یکی قند گلوکوز، و دیگری نوعی پروتئین به اسم گلوتامین.

قطع گلوکوز از طریق سوق دادن متابولیسم بدن به سمت چربی سوزی یا Ketosis امکانپذیر است. این کار با استفاده از تغییر رژیم غذایی، حذف کربوهیدرات ها، محدود کردن مصرف پروتئین، و با کمک روزه داری متناوب و ممتد امکانپذیر است.

در مورد حذف گلوتامین از بدن، کار کمی پیچیده تر است. چون گلوتامین جزو پروتئین های ضروری است که وجود آن برای سیستم دفاعی بدن حیاتی است. لذا حذف کامل گلوتامین اگر چه موجب مرگ سلول های سرطانی می شود، اما همچنین موجب ناتوانی بدن در پاکسازی سلول های مرده و نتیجتا بروز عفونت و سایر مشکلات مهلک می گردد.

به همین دلیل، داروهای سرکوب کننده گلوتامین در دوز کم و دوره های زمانی محدود و زمانبندی شده قابل تجویز است. به صورتی که آسیب جدی به سیستم عصبی وارد نکند، ولی ضربه های مهلکی به سلول های سرطانی وارد نماید.

این شیوه های جدید درمان سرطان گرچه هنوز در جامعه پزشکی رواج پیدا نکرده، اما به زودی موجب انقلابی در علم پزشکی شده و شیوه های ناکارآمد موجود از قبیل شیمی درمانی و پرتو درمانی کاملا منسوخ خواهند شد.

بنابراین، شیوه های پیشگیری از سرطان عبارتند از:

0- اجتناب از تماس با مواد سرطان زا و کارسینوجنیک، از قبیل Asbestos و سرب و غیره.

1- اصلاح رژیم غذایی و پرهیز از مصرف زیاد کربوهیدرات ها.

2- روزه داری متناوب و ممتد.

3- ورزش و تحرک، خصوصا ورزش های سنگین که موجب بالا رفتن ضربان قلب و تنفس تند و شدید شوند.

4- خواب منظم و کافی.

5- کاهش تنش و اضطراب و استرس.