✅دیدی کلی بر داستان :پرستاری به نام گلی رضایی بر اثر یک بی احتیاطی گرفتار اراذل می شود؛ومردی به نام بزرگمهر مصطفوی برای نجات گلی از دست آن ها مجبور به تجاوز به او میگردد؛وگلی طی این اتفاق باردار می شود؛او در تردید بین نگه داشتن یا سقط بچه، وقتی متوجه عقیم بودن بزرگمهر ودر نتیجه معجزه بودن بچه می شودوبا توجه به اینکه بزرگمهر اورا از مرگ نجات داده است؛ با وجود مخالفت خانواده تصمیم می گیرددر ازای فدا کردن خود وآینده اش، بزرگمهری که عاشق زنش می باشد را به آرزویش برساند؛در حالی که تصمیم گلی پرده از حقایقی برمی دارد ...در این بین گلی عاشق مردی به نام وحید می شود؛وبعد از به دنیا آمدن بچه،گلی مجبور به انتخابی سخت می شود:عشقش یا پدر فرزندش؟....
✅نقد ژانر:عاشقانه ?متناسب با محتوای رمان بود و کاملاً درست انتخاب شده بود.نقدی وارد نمی باشد.
✅نقد نام:راز یک سناریو در معنای لغوی یعنی سرّ نهفته وپنهان در یک فیلم نامه؛
منظور از سناریو فیلم نامه نانوشته ایست که گلی و بزرگمهر ووحید در آن نقش دارند ؛سطر به سطر این قصه پرپیچ وخم پرده از رازی بزرگ برمی دارد؛ومنظور از راز در اینجا همان عقیم نبودن بزرگمهر،ودروغ ناهید برداشت می شود که افشا شدن این راز سرنوشت هر سه شخصیت اصلی را تغییر خواهد داد.نام با روند داستانی وحال وهوای رمان هماهنگ ودرست انتخاب شده است ✅نقد شخصیت:ساخت وپرداخت شخصیت های اصلی وفرعی در راز یک سناریو بسیار عالی و فکر شده بود.به طور کلی رفتارها ،کنش وواکنش وهمین طور دیالوگ ها کاملاً متناسب با تیپ،اخلاق،سبک ولحن حرف زدن،ویژگی های ظاهری وحتی موقعیت های شغلی شان بود.شخصیت پردازی در این رمان کاملاً بی نقص وهمه شخصیت ها تا حدودی رئال بودند.اینجا به برخی ویژگی های بارز شخصیت های اصلی اشاره میکنم: ۱-گلی:گلی دختری دلسوز واز خود گذشته است شخصیتی قوی و درعین حال شکننده،او در کار شخصیتی قوی ومحکم ولی در زندگیش، شخصیتی ضعیف و شکننده داشت وگاهاً تصمیمات اشتباه واحساسی می گرفت؛دختری که در ظاهروباطن ساده بود ؛اهل جنگیدن وروی پای خود ایستادن.تردید وسرگردانی و گاه پشیمانی در شخصیت گلی دیده وحس می شد.۲-وحید:مردی مهربان ولوطی مسلک(مثل پدرش) معرفی شده بود؛عاقل ودوراندیش بود ،اهل مرام ومعرفت وپشتیبان وحامی.وحید در هر شرایطی فقط نگران گلی و آرامشش بود(حتی هنگام دعوا با بزرگمهر) واز خودش می گذشت برای او و نه فقط در پایان رمان بلکه در روند رمان این مشهود بود.نویسنده از لحن وتکه کلام در شخصیت وحید استفاده به جا وزیبایی کرده بود که با مرام و شغل وحید هم خوانی داشت.
بزرگمهر:مردی خشک و بی انعطاف وکمی خشن در برابر گلی وعاشقِ ناهید.والبته در حسرت بچه .که البته او در روند داستانی آرام آرام ازمردی منفعل به آدمی که اهل جنگیدن است تبدیل می شود به طور کل بزرگمهر در پایان رمان صاحب صفاتی می شود که قبلا نداشته است؛عوض شدن دیدِ او به زندگی وعشق هم مشهود است وهم به شخصیتش میاد واینطور نیست که یهو تغییر کند؛ سیرتغییر او با توجه به حوادث داستان درست است.
از جمله شخصیت های فرعی ولی موثر در روند داستانی ناهید بود که در برابر پدرش شخصیت متزلزلی داشت وعشق بزرگهر باعث دروغ بزرگش شده بود ودر اواخر رمان که غرورش رو بخاطر بزرگمهر زیر پا می گذاشت ترحم خواننده رو برمی انگیخت. شخصیت های دیگر از جمله :مامان گلی ،داداش،باربد،راحله و...همگی فکر شده وقابل باور وملموس بودند ورفتارهایی متناسب با شخصیت خود داشتند.
✅نقد دیالوگ:خیلی خوب بودوکاملاًمتناسب با شخصیت ها.استفاده از لحن و لهجه های مختلف به زیبایی دیالوگ ها کمک کرده بودو رمان دارای دیالوگ برجسته وشاخص بود.ودر یک کلام عالی.نقدی وارد نیست.
✅نقد مونولوگ:با توجه به زاویه دید که سوم شخص بود مونولوگ ها کم بود وفاقد بار ادبی .ولی در انتقال حس وحال شخصیت ها موثر بودند.نقدی وارد نمی باشد.
✅نقد فضاسازی:عالی وکاملاًقابل تصور .
✅نقدحس:به شدت درگیر کننده.حس وحال شخصیت ها به گونه ای بودکه در رمان غرق می شدیدو گاه نم اشکی در چشمتان(به علت زیبایی رمان ونه فقط تلخی)می نشست.مخصوصاً سرگردانی وتردید گلی را در انتخاب عقل یا دل ومبهوت بودنش از این اتفاقات،انتظارودلواپسی های وحید،وگیج شدن بزرگمهر در طوفانی که درزندگی اش براه افتاده بود از حس های شاخصی بود که برای منِ خواننده کاملاً قابل درک بود.
✅نقد توصیفات:توصیفات مکانی کاملاًبه جا و به اندازه بود واین که توصیفات ظاهری وغیر ضروری نداشتیم در رمان، خیلی خوب بود.
✅نقد روند:با اینکه رمان طولانی ای بود ولی سرشار از فراز وفرودبود وهرجا که رازی برملا می شد نقطه اوجی شکل می گرفت .هروقت رمان رو به یکنواختی می رفت اتفاقی باعث بالا رفتن هیجان می شد؛طوریکه خواننده هرلحظه منتظر اتفاقی بود مخصوصا از اواسط رمان تا به آخر.وپایان رمان هم که بزرگترین چالش رمان بود ویکی دیگر از نقاط اوج که تقریباًغیر قابل پیش بینی بود.در کل روند این رمانِ طولانی، بسیار جذاب بود واصلاً خسته کننده و یکنواخت نبود؛عالی بود.
✅نقدپیرنگ:مرتب ومنظم وباذکر جزئیات هر صحنه ؛فقط در شروع رمان با آوردن پیرنگ آینده باعث گیج شدن خواننده شده بود.
.✅نقد زاویه دید:سوم شخص بود؛ وباعث اشراف خواننده به همه وقایع وشخصیت ها وتا پایان رمان هم که ثابت بود.خیلی خوب ومناسب بود ونقدی هم وارد نمی باشد.
✅نقد بافت داخلی:سبک نوشتاری رمان کتابی بود ودر طول رمان ثابت بود وهمراه می کردخواننده روبا وجود کتابی بودن .
✅نقد ایده :نو نبود خاص نبود ولی کلیشه هم نبود؛ایده خوب بود.
✅نقد قلم وسطح قلم:قلم پخته و قوی است ودارای بار ادبی وبسیار زیبا،ولی کماکان غلط های املایی در رمان به چشم میخورد متاسفانه ودر ابتدای رمان گاهی بعضی جملات به اشتباه در پرانتز ذکر شده بود.در نقد سطح قلم میخواهم به اشراف نویسنده به شغل پرستاری اشاره کنم ومعتقدم قسمت های مربوط به بیمارستان از جمله روابط بین همکاران ،برخورد سوپروایزر و... بسیار طبیعی ،درست وعالی بود.اینکه خواننده زمانی متوجه می شود دقیقاً چه اتفاقی افتاده(چگونگی تجاوز) که گلی ماجرا رو برای وحید و خانوادش تعریف میکند ینی تقریباً اواسط رمان این ندانستنِ اینکه دقیقاً چی شده خوب بود و باعث ترغیب خواننده می شد.
در موردنگه داشتن بچه توسط گلی توضیحاتی رو لازم می دونم که بگم:اول اینکه این تصمیم متناسب با شخصیت گلی بود؛ودر ضمن بعد از فهمیدن بزرگمهر، گلی در جایی ازرمان تصمیم به سقط بچه می گیرد وبا تهدید بزرگمهر به جور کردن صیغه نامه قلابی وانداختن گلی به زندان مواجه می شود،واز یک طرف بعد از فهمیدن عقیم بودن بزرگمهر گلی فکر میکند که این بچه معجزه است و می ترسد با از بین بردن بچه بلایی سر آقا یا خانواده اش بیاید،واز طرفی دیگر خود را زیر دین بزرگمهر احساس میکند زیرا اورا از مرگ نجات داده است وباخود می گوید "آینده من بدون بچه هم ازبین رفته است پس چه بهتر که مردی را به آرزویش برسانم"...تمام این دلایل به نظر من برای تصمیم گلی به نگهداشتن بچه کافی است ونقدی وارد نمی بینم.
ودرمورد اینکه چطور گلی باوجود اتفاق تلخی(تجاوز) که برایش میوفتدهنوز سرِپاست باید بگم اولاًماجرای رمان از دوماه بعداز تجاوز شروع می شود واینکه این دوماه چه به گلی گذشته است بهش پرداخته نمی شود چون چالش اصلی و موضوع رمان در واقع این نیست ،وهمچنین گلی دختر قوی معرفی می شود که خرج خانواده را می دهد و فرصت عزاداری وغصه خوردن را ندارد وبا این حال میبینیم که وقتی بزرگمهر یکی دوبار به اون شب اشاره میکند چقدر گلی بهم میریزد ودوست ندارداشاره ای به آن شب بشود وآن را درذهنش دفن کرده است؛
توجه به جزئیات باز یکی از نقاط قوت رمان بودمثلاً پارچ ولیوان شربتی که راحله روی میز خانه گلی روزآخر میگذاردباز در فصل آخر وبعد از دوماه بهش اشاره می شودوهمین طور سن گلی و وحید درپایان رمان یکسال اضافه شده و۲۷و۳۷ذکر میگردد.هماهنگی مفهوم سوره الرحمن وهمین طورترانه استفاده شده در رمان هم بسیار به جا وزیبا بود.انتخاب اسم پناه از سوی گلی برای فرزندش وتصمیمش برای انتخاب بزرگمهر وپناه در پایان رمان ارجاع زیبایی بود از اینکه پناهِ روز های سخت گلی از وحید به پسرش تغییر خواهد کرد.
⭕️ایرادی که وارد میبینم این بود که در ابتدای رمان که تجاوز اتفاق میوفته ،علت اینکه اون مرددوستانش را خبر می کندمبهم بود و اینکه کنار جاده بخاد تجاوز اتفاق بیفته ودیگران هم شاهد باشند متاسفانه خیلی غیر منطقی بودوبا توجه به اینکه این اتفاق در واقع اساس وبیس داستان بود باید بیشتر ودقیق تر بهش پرداخته می شد. وایراددیگر آنکه ناهید خودش میدانست که چه کار کرده واین خیلی غیر منطقی بودکه قضیه رو به دادگاه کشوند چون او با وجود وکیل باید می دانست که دادگاه بزرگمهر را برای آزمایش به پزشکی قانونی می فرستد ودروغش آشکار می شود.
✅نقد شروع:خوب نبود متاسفانه شروع رمان همون قسمتی بود که در پایان رمان هم نوشته شده بود ومن علت رو متوجه نشدم که چرا این کار رو کردن نویسنده گرامی .اگر منظورشون این بود که گلی بعد از نشستن در ماشین وحید خاطراتش را مرور می کند ،باید به نحوی به این موضوع اشاره می شد؛متاسفانه شروع گنگ بود.
✅نقدپایان:پایان رمان به عقیده من از صبحی شروع می شود که گلی از خانه بزرگمهر به خانه خودش می آید وقرار است تا غروب تصمیم بگیردوانتخاب کندبین بزرگمهر و وحیدش.این قسمت بسیار زیبا ونفس گیر نوشته شده بود وتردید گلی رو خواننده از عمق جانش درک می کرد.ودر پایان تصمیم زیبای گلی ووحید .پایان روندی آرام ومنطقی داشت.نقدی که وارد نمی بینم هیچ، بلکه پایان رو جزءنقاط قوت رمان می دانم.
در پایان امیدوارم حق مطلب را در این مجال اندک نسبت به این رمان زیبا ادا کرده باشم.
مطالب پیشنهادی دیگر:
دانلود رمان راز یک سناریو از مریم موسیوند
نقد و بررسی رمان حصار تنهایی قلبم
