درمان دیسک کمر همیشه نیاز به جراحی دارد؟ ستون فقرات ما از ۲۶ استخوان تشکیل شده است که در میان آنها ماده ژله مانندی به نام دیسک وجود دارد. دیسک‌ها فشارهایی که به ستون فقرات وارد می‌شود را جذب کرده و به نوعی ضربه‌گیر هستند. همه افراد دیسک کمر دارند ولی منظور از این بیماری، بیرون‌زدگی یا فتق دیسک کمر است که البته شیوع بالایی دارد. دیسک کمر از آب و پروتئین ساخته شده که با افزایش سن و به مرور زمان، مایع داخل دیسک از بین رفته و انعطاف آن کم می‌شود. این اتفاق منجر به آسیب و پارگی دیسک خواهد شد و ممکن است به دنبال آن، درد و بی‌حسی و ضعف عضلانی در اندام تحتانی ایجاد شود.
اضافه وزن علاوه بر دیگر مضراتی که برای سلامت بدن دارد، به عنوان یکی از علل دیسک کمر نیز شناخته می‌شود. با افزایش وزن، فشار روی دیسک‌های بین مهره‌ای بیشتر شده و آنها را مستعد بیرون‌زدگی می‌کند. افرادی که دچار چاقی و اضافه وزن هستند، تحرک کافی نداشته و احتمالاً وضعیت مناسب ستون فقرات را در اعمال روزمره رعایت نمی‌کنند. این موضوع بر روی سلامت دیسک‌های بین مهره‌ای تاثیر مستقیم دارد.
در کل بلند کردن غیر اصولی اجسام خیلی سنگین به عنوان علت پارگی دیسک کمر شناخته شده است. مشاغلی که با بلند کردن و حمل اجسام سنگین، نشستن‌های طولانی پشت میز، هل دادن و کشیدن اجسام سنگین و به طور کلی فعالیت‌هایی که با خم شدن و یا چرخش‌های تنه همراه هستند، خطر ابتلا به فتق دیسک را افزایش می‌دهند.
نشستن و ایستادن‌های طولانی مدت علاوه بر خستگی عضلات، دیسک‌های بین مهره‌ای ستون فقرات را متحمل فشار بیشتر کرده و می‌تواند علت دیسک کمر باشد. هیچ گاه به مدت طولانی در یک وضعیت نباشید! اگر مدت زیادی است که نشسته‌اید، کمی راه بروید و اگر هم به مدت طولانی سر پا ایستاده‌اید، کمی نشسته و استراحت کنید.
سبک زندگی به عنوان مسئله‌ای بسیار مهم در سلامت ستون فقرات و همچنین دیسک‌های بین مهره‌ای نقش دارد. افرادی که سبک زندگی غیر فعالی دارند، بیشتر از افراد فعال در معرض بیرون‌زدگی دیسک کمر قرار خواهند داشت. افراد کم‌تحرک و افرادی که وضعیت‌های صحیح قرارگیری ستون فقرات را حین انجام کارهای سخت رعایت نمی‌کنند، بیشتر از سایرین دچار بیماری دیسک کمر خواهند شد. بنابراین برای درمان و پیشگیری از دیسک کمر، سعی کنید ورزش را حتماً در برنامه خود داشته باشید.
علائم اولیه دیسک کمر در اغلب افراد ضعف عضلات ناحیه کمر و شکم است. به دنبال آن دیسک ضعیف شده و در اثر یک حادثه جابه‌جا شده و با فشار به اعصاب موجب بروز کمر درد و درد ساق پا، ران و ... می‌شود.
بسیاری از بیمارانی که دچار گزگز و مور مور در پاها می باشند ابتدا به بیماری ام اس شک می کنند. در حالی که خواب‌رفتگی پا بیشتر به دلیل تحریک ریشه عصب توسط دیسک کمر می باشد تا بیماری ام اس. در ام اس بسیاری از علایم از جمله ضعف و دو بینی و... بسیار بارزتر می‌باشد.
خیلی‌ها دردهای آرتروزی را با دیسک کمر اشتباه می‌گیرند. در حالی که آرتروز در واقع به معنی پیر شدن بافت‌های استخوانی و مفصلی است. البته پیری بافت‌های استخوانی و مفصلی ناشی از آرتروز شامل از دست رفتن خاصیت ارتجاعی دیسک‌ها نیز می‌شود. در واقع با از دست رفتن این خاصیت، دیسک‌ها به تدریج به خارج از فضای خود برجسته می‌شوند یا حتی بیرون می‌زنند.
دردهای کمر و بیرون زدگی دیسک کمر در خانم‌ها شایع‌تر است. البته بسیاری از خانم‌ها در دوران بارداری دچار دردهای کمر می‌شوند که معمولا با اتمام دوران بارداری بهبود می‌یابند. جدا از افزایش وزن خانم‌ها در این دوره، تغییرات هورمونی نیز در بروز این دردها نقش زیادی دارند. این دردها را با دیسک کمر اشتباه نگیرید!
همانطور که گفته شد، اضافه وزن و تغذیه به طور مستقیم روی سلامت ستون فقرات و کیفیت زندگی ما تاثیر دارند. استخوان‌ها، عضلات و سایر اجزای ستون فقرات ما برای فعالیت سالم نیازمند حفظ قدرت کافی هستند و این قدرت با تغذیه مناسب جذب می‌شود.
1- تزریق کورتیکوستروئید در نخاع (Epidural Corticosteroid Injection)
اگر داروهای کورتیکوستروئید در اطراف عصب تحت فشار تزریق شوند، می توانند باعث کاهش التهاب در ناحیه مبتلا و در نتیجه کاهش محسوس درد گردند. با کاهش درد، انجام حرکات فیزیوتراپی ممکن می گردد و با انجام این تمرینات و تصحیح وضعیت قرارگیری کمر و گردن بیمار، ممکن است دیسکی که بیرون زده تا حدی به جای خود برگردد. برای انجام این تزریق بدون برش دادن پوست و رسیدن به نخاع، لازم است که پزشک متخصص از ابزاری استفاده نمایدکه از روی پوست، نخاع را مشاهده کند. با استفاده از نوعی ابزار تصویربرداری به نام فلوروسکوپی، جراح می تواند ستون فقرات بیمار و بافت‌های اطرافش را به خوبی مشاهده نماید. در یک عمل کوتاه سرپایی و با استفاده از بی‌حسی موضعی، جراح داروی کورتیکوستروئید را در بخشی از نخاع موسوم به فضای Epidural تزریق می نماید.
2- درمان دیسک کمر با لیزر (PLDD)
اساس این نوع درمان بر کاهش فشار دیسک بیرون‌زده بر روی نخاع و برگرداندن آن به جای اصلی خود است. در شرایطی مشابه روش قبلی (درمان سرپایی و با بی‌حسی موضعی)، جراح از دستگاه فلوروسکوپی استفاده کرده و از طریق یک سوزن بلند پرتو ظریفی از لیزر را به داخل بخش ژلاتینی دیسک هدایت می‌نماید. این امر باعث ایجاد یک حرارت کنترل شده در دیسک می‌شود که مایعات داخل دیسک تا حد مورد نیاز تبخیر می‌کند. تبخیر مایعات در دیسک خلاء ایجاد کرده و باعث جمع شدن و به داخل کشیده شدن دیسک می‌شود که در نهایت فشار وارده بر نخاع را از بین می‌برد.
3- اوزون تراپی
گاز اوزون خاصیت ترکیبی شدیدی با مواد داخل بخش ژلاتینی دیسک دارد. در روشی مشابه موارد فوق و از طریق یک سوزن بلند، این گاز به داخل دیسک تزریق می شود. این امر باعث تبخیر مایعات داخل دیسک، جمع شدن و به داخل کشیده شدن دیسک و برداشته شدن فشار از روی نخاع می گردد.
4- تزریق دیسکوژل (Discogel)
در این روش ماده ای خاص با روشی مشابه به داخل دیسک تزریق می گردد. این ماده با ژلاتین ترکیب شده و آن را تقریبا از حالت جامد در می آورد. در نتیجه امکان خروج دیسک به حداقل می رسد.
5- طب سوزنی
امروزه طب سوزنی و در دنیای مدرن طب سوزنی الکترونیک یکی از موثرترین و بهترین درمان‌ها برای عارضه دیسک کمر محسوب می‌شود. جالب است بدانید در بسیاری از نقاط دنیا از جمله در چین و آمریکا طب سوزنی الکترونیکی انتخاب اول مردم برای درمان دیسک کمر می باشد.
اگر دیسک فقط درد داشته باشد، ابتدا باید درمان طبی شود. در صورتی که درد کمر و درد سیاتیکی احساس می‌شود ولی نقص عصبی به‌وجود نیامده است، باز هم باید به سراغ درمان طبی رفت. منظور از درمان طبی استراحت و به حداقل رساندن فشارهای وارد شده بر دیسک، مصرف داروی ضد التهاب، ضد درد و همچنین صبر کردن است. ممکن است فرد یک هفته بخوابد و ببیند 80 درصد دردش از بین رفته، بعد از آن باید احتیاط کند که خم نشود و وسیله سنگین بلند نکند تا درد دوباره تشدید نشود. سپس با ورزشی مثل شنا باید عضلات را تقویت کنند تا ستون فقرات را محکم نگه دارند.
زمانی که پارگی دیسک کمر باعث شود که در اندام‌های تحتانی، گزگز و کرختی و بعد بی‌حسی ایجاد گردد و قدرت عضله کاهش پیدا کند، بیمار باید سریعاً تحت عمل جراحی قرار بگیرد و تکه دیسک را دربیاورند.
خوشبختانه اکثر بیماران مبتلا به دیسک کمر نیاز به جراحی پیدا نمی‌کنند، ولی انجام جراحی در سه حالت به بیمار توصیه می‌شود.
اول این که درد بیمار بسیار شدید باشد و به درمان‌های طبی و ورزشی جواب نداده باشد.
دوم وقتی که فشار زیاد روی عصب، باعث ضعف در پاها و کاهش قدرت پاها شده باشد.
سوم در مواردی که بیمار دچار بی اختیاری در کنترل ادرار و مدفوع شده باشد که در دو مورد آخر، عمل جراحی در واقع اورژانسی محسوب می‌شود.
