تصویری که ما امروز از بازیگران صحنه فوتبال در ذهن داریم شامل افرادی میشود که با سبک زندگی تجملی خود کیلومترها با مردم عادی، مشکلات و دغدغههای آنها فاصله دارند. اما این یک روی سکه فوتبال است. در عصر هیاهوی ستارگان فوتبال تجاریسازی شده باشگاهها و ورزشکارانی قرار دارند که بیش از مبلغ قرارداد و زد و بندهای پشت پرده به تحکیم همبستگی خود با هواداران، ساختن یک جامعه برای ترویج ارزشهای انسانی و تشویق همگان به ورزش و زندگی سالم میاندیشند. در این پست به معرفی برخی از این باشگاهها خواهم پرداخت.
باشگاه سن پائولی (Fc St Pauli)
این باشگاه که در هامبورگ آلمان قرار دارد، از سال ۱۹۱۰ تا به امروز به فعالیت خود ادامه داده است. خبرنگار ورزشی سن پائولی را اینطور معرفی میکند: سن پائولی بیش از عملکرد خوب خود در زمین به خاطر هواداران پر شوری شهرت دارد که برای مقابله با فاشیسم با کسی شوخی ندارند و با حمایتهای بیدریغ خود باشگاه را از خطر ورشکستگی حفظ کردهاند. سن پائولی هویت خود را ورای ویژگیهای فوتبال مدرن یعنی پولهای هنگفت، قراردادهای سنگین با ستارهها و همکاری با اسپانسر تعریف میکند. سن پائولی را هواداران ساخته و با تعصب آن را سرپا نگه میدارند.
مجاورت ورزشگاه سن پائولی (Millerntor-Stadion) با منطقه هافن اشترازه در هامبورگ (Hafenstraße) در دهه ۸۰ میلادی به جذب هواداران چپگرا به سمت این باشگاه کمک نمود. هافن اشترازه به درگیریهای گسترده بر سر تصرف ساختمانهای این منطقه بین گروههای رادیکال و مقامات شهری و ساخت مراکز فرهنگی خودگردان شهرت دارد. از آن زمان محافل پانک و آنتی فاشیست که معمولاً پرچم دزدان دریایی را با خود حمل میکنند در هسته مرکزی هواداران باشگاه سن پائولی قرار گرفتند.
این باشگاه که از ۴ مارس ۱۹۰۳ در شهر استانبول ترکیه تاسیس شده است، همواره جزء تیم های تاثیرگذار سوپر لیگ فوتبال ترکیه به شمار میرود. ورزشگاه خانگی این تیم وودافون پارک همواره محل حضور تماشاگران پر شور این تیم بوده است. گروه چارشی (Çarşı) از اصلیترین گروههای هوادارای باشگاه بشیکتاش به حساب میآید که از بدو تاسیس در سال ۱۹۸۲ با تعلقات چپگرایانه و آنارشیستی همواره سکوهای ورزشگاه را به محلی برای سر دادن شعارهای ضد نژادپرستی، سکسیسم و فاشیسم تبدیل کردهاند. چارشیها در جریان اعتراضات ۲۰۱۳ پارک گزی نقشی کلیدی داشتند. این هوادارن با اتحاد هوادارن دیگر تیمهای فوتبال از جمله فنرباغچه و گالاتاسارای در بخش اروپایی استانبول باریکادهای مستحکمی را به منظور جلوگیری از نفوذ نیروهای امنیتی و پلیس را بنا کردند.
این تیم که در سال ۱۹۲۴ در اسپانیا تاسیس شده است، یکی از سه تیم شهر مادرید به حساب میآید. رایو وایکانو ۱۶ دوره در لالیگا حضور داشته است. این تیم به صورت سنتی پایگاه طبقه کارگر ساکن حاشیه مادرید به حساب میآید. به اذعان ساکنان این ناحیه پیوندهای عمیق بازیکنان این تیم نسبت به جامعه حس تعلقی دوجانبه را با محوریت باشگاه به وجود آورده است. درواقع بازیکنان رایو وایکانو فوتبال را چیزی بیش از عملکرد فنی خود در طول ۹۰ دقیقه تعریف میکنند. تاریخ این باشگاه مملو از داستانهای تاثیرگذار مسئولیت پذیری باشگاه نسبت به جامعه هواداران است. رایو وایکانو همواره پیشگام راهاندازی کمپینهای آگاهیبخشی با موضوعاتی چون مقابله با نژادپرستی، هموفوبیا و دفاع از حقوق کودکان بوده است. مسئولان، بازیکنان و هواداران رایو وایکانو به خوبی میدانند تیم برای اداره تیم نیاز به منابع مالی دارد اما آنها ارزشهای باشگاه را بیش از ساز و کارهای مالی ستایش میکنند.
سلتیک باشگاههایی ورزشی است که در شهر گلاسکو واقع در اسکاتلند تشکیل شده است. یکی از گروههای هواداری در سلتیک باریگاد سبز نام داشته که در میان هواداران این تیم به تشویقهای پرشور شهرت دارد. باریگاد سبز در آخرین بازی لیگ ۲۰۱۰ – ۲۰۱۱ در حمایت از اعتصاب غذای زندانیان فلسطینی و در چارچوب کمپین «فوتبال علیه آپارتاید» با برفراشتن پرچم این کشور در در کنار پلاکاردهایی مزین به شعار «شرافت مهمتر از غذا است» فضای استادیوم تحت تأثیر حرکت اعتراضی خود قرار دادند. سخنگوی این گروه هواداری پیرامون انگیزه گروه خود از این اقدام به خبرنگار گفت: «ما این حرکت را سازماندهی کردیم تا افکار عمومی و جامعه مدنی اسکاتلند را به مسأله فلسطین آشنا کنیم و این پیام را به مردم فلسطین دهیم که ما همواره در کنار آنها خواهیم بود.»
باشگاه ورزشی هاپولو (Hapoel Tel Aviv F.C)
در سرزمینهای اشغالی معمولاً باشگاههای ورزشی با محوریت اتحادیههای کارگری و یا جریانات سیاسی شکل میگیرند. در مقابل جریانات صهیونیست و راست افراطی مانند بیتیر اورشلیم که رسما خود را نژادپرستترین باشگاه اسرائیل معرفی میکند باشگاه هاپولو قرار دارد که توسط فدراسیون اتحادیه کارگری تاسیس شده است. این باشگاه درگیریهای گستردهای با طرفداران راست افراطی و صهیونیستها در کارنامه خود به ثبت رسانده است. هاپولو یکی از موفقترین تیمهای کارگری به حساب میآید. ملیگرایی در میان هواداران هاپولو جایی ندارد. هواداران این تیم اجازه برافراشتن پرچم اسرائیل را روی سکوهای ورزشگاه ندارند.
اومانیا نیکوزیا (AC Omonia)
این تیم در سال ۱۹۴۸ در شهر نیکوزیا پایتخت قبرس تاسیس شده است. اومانیا یکی از قدیمیترین باشگاه های قبرس به حساب میآید. این باشگاه سابقه ۲۰ دوره قهرمانی در جام ملی مقدونیه را در پرونده خود دارد. در سال ۱۹۴۸ در جریان جنگ داخلی یونان با موضع گیری آپوئل بزرگترین باشگاه این کشور بر علیه جناح چپ این درگیری یعنی پارتیزانهایی که بر علیه فاشیسم و نازیسم مبارزه میکردند، بسیاری از بازیکنان از این تیم خارج شده و مقدمات تشکیل اومانیا نیکوزیا را فراهم نمودند. گروه هواداری اومانیا نیکوزیا، گیت ۹ (9-gate) نام دارد که هویت خود را با برافراشتن پرچمهای منقش به پروتره چهگوآرا،پرچم آنتی فاشیسم و دیگر نمادهای جنبش چپ همچنین مشارکت در پروژههای کمک به پناهجویان هویت خود را به نمایش میگذارد.
استاندارد لیژ (Standard Liège)
استاندارد لیژ یک باشگاه فوتبال بلژیکی است که در شهر لیژ قرار دارد. گروه هواداری این باشگاه یعنی استاندارد لیژ اولتراز اینفورنو (Standard Leige’s Ultras Inferno) با وجود اینکه زیاد شناخته شده نیستند اما یکی از قویترین گروه هواداری به حساب میآید. این گروه از سال ۱۹۹۶ تاسیس شده است و عضو آلرتا (شبکه آنتی فاشیسم اروپا) است. لیژ اولتراز اینفورنو برای نمایشهای فوقالعاده Tifo | Choreo خود شهرت دارند.
این باشگاه در سال ۱۹۰۶ در شهر لاکرونیای اسپانیا در منطقه گالیسیا تاسیس شده است. یکی از معروفترین گروههای هواداری مطعلق به این تیم، Riazor Blues نام دارد. این گروه آنتی فاشیست همواره با حضور خود فضای ورزشگاه را تحت تأثیر خود قرار میدهد.