ولی واقعی جامعه اسلامی خداست که جدا از تنظیم گردش آسمان و زمین، قوانین زندگی انسان ها و روابط فردی و اجتماعی جامعه بشری نیز باید از او الهام بگیرد.(و الله ولی المومنین)
تنها کسی که حق تحکم دارد خداست و خدا می تواند طبق مصلحت انسان ها این حق را به هر که بخواهد بدهد.
یعنی چه حاکم خداست؟ خدای متعال که نمی تواند با مردم روبه رو شود پس انسان ها احتیاج دارند که یک انسانی بر آنها حکومت کند.
این انسان چه کسی باشد؟
آیه ۵۵ سوره مبارکه مائده: إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ رَاكِعُونَ ﴿۵۵﴾
ولى شما تنها خدا و پيامبر اوست و كسانى كه ايمان آورده اند همان كسانى كه نماز برپا مى دارند و در حال ركوع زكات مى دهند.
آن کسی که در جامعه زمام امور را به دست می گیرد از سوی پروردگار، رسول و پیغمبر اوست.
بعد از پیغمبر ، ولی و حاکم جامعه اسلامی مومنان هستند:
۱- آن کسانی که ایمان درست آورده اند، کسانی که با عمل خود ایمانشان را امضا کردند.
۲- مومنی که اقامه صلاه کند یعنی جهت جامعه را به سوی خدا قرار دهد و ذکر الهی را در جامعه رایج و مستقر کند. نماز را اقامه می کنند یعنی روح نماز را در جامعه زنده می کنند یعنی آن جامعه ای که در تمام گوشه و کنارش ذکر و یاد خدا به طور کامل موج می زند، در نتیجه هیچ فاجعه ای در آن رخ نمی دهد و همه کار مردم برای خدا انجام می گیرد.
آن جامعه ای که ذکر خدا را دارد حاکمش مثل علی بن ابی طالب است که ظلم نمی کند و ظلم را می کوبد.
۳- زکات بدهد یعنی تقسیم عادلانه ثروت بکنند و اهل انفاق در راه خدا باشند.
۴-و هم راکعون: در حالی که راکع هستند زکات را بدهند. یک انسان آن قدر دلبسته مساوات باشد، به قدری برایش دیدن فقر و فقیر دردآور باشد که صبر نکند نمازش تمام شود. چیزی هم ندارد جز انگشتر لذا در حال نماز درمی آورد می دهد به سائل.
این اشاره به یک ماجرای مشخصی است که امیرالمومنین به وجود آورده و این آیه نازل شده است.
آیه به طور اشاره علی بن ابی طالب را به عنوان ولی امر معین می کند نه به صورت معین کردن زورگویان تاریخ؛ می گوید که علی بن ابی طالب باید بعد از پیغمبر به حکومت برسد چون ملاک حکومت در او هست به نحو شدید.
آنچه در اسلام تکیه روی آن شده، این است که زمام امر مردم ، دست آن کسانی نیفتد که انسان ها را به دوزخ می کشانند.
تبلیغات زهرآگینی که از طرف دستگاه های ظالمانه در میان جامعه اسلامی انجام گرفت به قدری افق معلومات و بینش مردم را عوض کرد که مردم مثل اینکه سیاهی را سفیدی ببینند و سفیدی را سیاهی، به یک چنین حالتی در آمده بودند.
آیات جلسه:آیه ۵۸ تا ۶۰ سوره نساء
خدا قاطعانه به شما فرمان می دهد که امانت ها را به صاحبانش بازگردانید و هنگامی که میان مردم داوری می کنید، به عدالت داوری کنید. یقیناً [فرمان بازگردانیدن امانت و عدالت در داوری] نیکو چیزی است که خدا شما را به آن موعظه می کند؛ بی تردید خدا همواره شنوا و بیناست.
ای اهل ایمان! از خدا اطاعت کنید و [نیز] از پیامبر و صاحبان امر خودتان [که امامان از اهل بیت اند و چون پیامبر دارای مقام عصمت می باشند] اطاعت کنید. و اگر درباره چیزی [از احکام و امور مادی و معنوی و حکومت و جانشینی پس از پیامبر] نزاع داشتید، آن را [برای فیصله یافتنش] اگر به خدا و روز قیامت ایمان دارید، به خدا و پیامبر ارجاع دهید؛ این [ارجاع دادن] برای شما بهتر واز نظر عاقبت نیکوتر است.
آیا به کسانی که گمان می کنند به آنچه بر تو و پیش از تو نازل شده ایمان آورده اند، ننگریستی، که می خواهند [در موارد نزاع و اختلافشان] داوری و محاکمه نزد طاغوت برند؟ [همان حاکمان ستمکار و قاضیان رشوه خواری که جز به باطل حکم نمی رانند،] در حالی که فرمان یافته اند به طاغوت کفر ورزند، و شیطان [با سوق دادنشان به محاکم طاغوت] می خواهد آنان را به گمراهی دوری [که هرگز به رحمت خدا دست نیابند] دچار کند.
نکته ها:
اولی الامر منشور فرمان را، خدا به نام او کرده باشد و ولایت را از خدا گرفته باشد.
شیعه می گوید تو که حکومت علی را قبول داری باید معیارهای خلافت و ولایت را هم قبول داشته باشی.
پس اگر کسی این معیارها در او نبود یا ضد این معیارها در او بود این آدم حق ندارد خود را جانشین علی بن ابی طالب معرفی کند.
چرا ولایت در اختیار خدا و برای خداست؟
در جهان بینی اسلام همه چیز عالم از قدرت پروردگار ناشی می شود پس کسی حکومت تکوینی در اختیار اوست (و له ما سکن فی اللیل و النهار) حکومت قانونی و تشریعی هم باید در اختیار او باشد، چاره ای نیست.
مهم ترین مصداق امانت اطاعت از خدا و آن که خدا فرموده است.
اولی الامر صاحب آن فرمانی است که با معیارهای الهی تطبیق بکند.
منبع: طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن
خلاصه جلسه ۲۳: مفهوم ولایت در فرهنگ اسلامی و شیعی
خلاصه جلسه ۲۴:پیوندهای جامعه اسلامی کدام است؟
خلاصه جلسه ۲۵:آیا بنده و جناب عالی دارای ولایت هستیم؟
