چالش طراحی محصول بدون دانش UI و UX !

تا چند سال پیش طراحی رابط و تجربه کاربری واژه ای نامأنوس به نظر می رسید، تا جایی که هیچ کارفرمایی حاضر به پرداخت هزینه در قبال فردی که به ظن آنها برایشان نقاشی بکشد نبود! و کارفرمایان ترجیح میدادند تا با به خدمت گرفتن یک برنامه نویس که برایشان رابط کاربری مناسبی را نیز طراحی کنند، در مخارج اولیه خود صرفه جویی کنند! بدون شک آن ها مهمترین بُعد کار خود را نادیده می گرفتند و آن چیزی نبود جز کاربران!

کاربران، برنامه نویس نیستند!

کارفرمایان و برنامه نویسان در بسیاری از موارد پس از تکمیل و عرضه محصول خود با بازخوردهای منفی بسیاری از سوی کاربران مواجه می شوند. این مسئله زمانی آزاردهنده می شود که گزارش هایی که به واحد پشتیبانی شرکت ها ارسال می شود عمدتاً عدم توانایی کاربران در برقراری ارتباط با محصول و یا عدم توانایی کار کردن با آن است. برنامه نویسان در حین توسعه محصول ذهن کاربران عادی را نیز مانند ذهن خود می یابند در حالیکه فردی که قرار است با سیستم کار کند هیچ دانشی در زمینه کار با سیستم دیجیتالی و یا اتفاقات پشت صحنه (Back-end) ندارد. بارها شنیده ام که برنامه نویسان در توجیه نحوه عملکرد محصول خود که معمولا با جمله ی " خب معلوم است دیگر ..." به نحوه عملکرد سیستمی برنامه می پردازند، گویی فراموش می کنند که کدهای پشت صحنه برنامه شان برای کاربران قابل مشاهده نیست!

کاربران، کیف پول نیستند!

از سویی دیگر گاهی کارفرمایان نیز اهمیتی برای کاربران قائل نیستند! آنها نیز گویی فراموش می کنند که این محصول قرار است برای کاربران توسعه یابد. کارفرمایان بیش از هرچیز به نحوه درآمدزایی از کاربران و کسب سود می اندیشند. در حالیکه محصولی که کاربران نتوانند از استفاده کنند برایشان ارزشی ندارد! و محصولی که برای کاربر ارزشی نداشته باشد، برای کارفرما سودی ندارد... . این نکته بخشی دیگر از کار طراحان رابط و تجربه کاربری را آشکار میکند و آن ارتباط با صاحبان محصول و کارفرمایان است. طراحان بایستی به الویت های کارفرمایان توجه داشته باشند و خواسته های آنان را نیز مدنظر قرار دهند.

کاربران، احمق نیستند!

بدون شک طراحی تجربه کاربری یا همان User Experience یکی از پیچیده ترین و مهمترین بخش های طراحی محصول به شمار می آید. تا جایی که این مهم نه فقط برای طراحی وب سایت و اپلیکیشن ها بلکه برای طراحی هر چیزی که مورد استفاده ی انسان است به کار می رود. ائم از طراحی خودرو، طراحی بسته بندی محصولات، طراحی معماری داخلی، طراحی مبلمان و به طور کلی وسایل و حتی طراحان شهری نیز که با این واژه بیگانه نیستند. شاید طراحی تجربه کاربری را نیز بتوان یک رشته میان رشته ای نامید چراکه یک طراح تجربه کاربری بایستی شناخت کافی در حوزه های تخصصی دیگری چون روانشناسی، جامعه شناسی، انسان شناسی، طراحی گرافیک، و به طور خاص برای طراحی تجربه کاربری در رشته های دیگر در هر حوزه مانند طراحی خودرو یا معماری دانش کافی در آن حوزه ضروری است. هرچند که این رشته در ایران هنوز شناخته شده نمی باشد و فاصله ی زیادی تا مفهوم واقعی خود دارد اما در ادامه به برخی چالش های فعلی طراحان تجربه کاربری خواهیم پرداخت. بارها شنیده ام که افراد تیم کاربران را احمق فرض می کنند، در اینجا مهمترین نکته این است که دلیل دریافت بازخوردهای منفی از سوی کاربران میزان حماقت آنها نیست! دلیل این امر آن است که توسعه دهندگان شناخت کافی از کاربران و پرسونا های خود ندارند! آنها هربار این نکته را فراموش میکنند که این محصول برای کاربران است نه صرفاً برای درست کار کردن! بدون شک کارکردن درست محصول اهمیت زیادی دارد، محصولی که کار نکند حتی با داشتن طراحی مناسب و کاربرپسند به چه کار می آید؟ اما از سویی دیگر محصولی که کار کند اما کاربر نتواند با آن کار کند نیز به چه کار می آید؟ تولید محصول صرفاً درست کار کردن کدهای Back-end نیست!

طراحان، نقاش نیستند!

امروزه شاید اهمیت طراحی رابط کاربری بیش از پیش جا افتاده است. خصوصاً با وجود نیاز به طراحی تجربه کاربری (UX Design) اهمیت این حوزه دو چندان گشته است. تا جایی که وظایف UI/UX Designer و Front-end Developer مشخص تر شده است. بدون تردید دشواری های موجود در هر دو حوزه ی برنامه نویسی Front-end و طراحی UI و UX باعث گردید تا موقعیتی به نام UI Developer نتواند دوام زیادی در موقعیت های شغلی داشته باشد. هرچند هنوز نیز در برخی پروژه های کوچک مقیاس الویت کارفرمایان استخدام توسعه دهنده رابط کاربری است. اما نباید فراموش کرد که در اصل طراحان رابط و تجربه کاربری پیش از هرچیزی یک طراح هستند و نه یک برنامه نویس، این امر زمانی مهم به نظر می رسد که فردی که با عنوان طراح شناخته می شود لازم به دانستن مفاهیم اولیه ی طراحی و خصوصاً داشتن دید بصری مناسب می باشد. شاید بتوان از این دید به این امر اشاره کرد که برنامه نویسان بیش از داشتن ذهن طراحانه نیازمند داشتن ذهن تحلیلگرانه ی قوی می باشند. همانطور که مغز انسان به سختی قادر به تحلیل بعد بصری و ریاضی قوی به طور همزمان است. در اینجا لازم است این مهم فراموش نشود که طراحان رابط کاربری نیازمند داشتن دانش در حوزه پیاده سازی و توسعه رابط کاربری نیز می باشند، این امر یکی از اساس اولیه طراحی رابط کاربری به شمار می رود چراکه بدون داشتن دانش در این حوزه طراحان قادر به طراحی مناسب نخواهند بود، این مهم نباید فراموش گردد که طرح های طراحان قرار است توسعه یابد و پیاده سازی شود لذا دانش در زمینه توسعه طراحی رابط کاربری به واسطه ی لزوم رعایت خط مشی های توسعه و محدودیت های آن اهمیت دارد. فرآیند طراحی رابط و تجربه ی کاربری برای هر محصولی در ابتدای تولید محصول قرار میگیرد و طراح جایی مابین کارفرما و صاحب محصول با برنامه نویس و پیاده ساز دارد.

به دنیای طراحی خوش آمدید! شما میتونید من رو در Dribble, Behance , Instagram دنبال کنید!