چگونه می‌توان یک داوری هم‌تراز کامل انجام داد (ترجمه موسسه دانش گستر فرنام)

مجله Nature به تازگی مقاله ای را در خصوص راهکاری برای یک داوری همتراز علمی و صحیح ارائه داده است. این مقاله که در هشتم اکتبر 2018 به چاپ رسیده است، توسط موسسه فرنام، ترجمه شده و امیدوارم مورد توجه خوانندگان محترم قرار بگیرد.

چگونه می‌توان یک داوری هم‌تراز کامل انجام داد. (موسسه فرنام)

محققین و دانشمندان آموزش بسیار کمی در زمینۀ داوری هم‌تراز یا peer-review دریافت می‌کنند. در این مقاله، متیو استیلر رئوم (Mathew Stiller-Reeve) در خصوص یکی از روش‌های مؤثر و افزاینده کیفیت peer-review صحبت می‌کند.

دیگران را همان‌گونه داوری کنید که می‌خواهید شما را داوری کنند"

چگونه می‌توان یک داوری علمی همتراز کامل انجام داد

دانشمندان و پژوهشگران به اندازه کافی درباره داوری علمی آموزش نمی‌بینند. برای بهبود این وضعیت، یک گروه کوچکی از سردبیران و من یک گردش کار (فلوچارت) را برای هدایت داوران در ارائه تحلیل‌های مفید و کامل طراحی کرده‌ایم که واقعاً می‌تواند به نویسندگان نیز کمک کند تا مقالات خود را بهبود بخشند.

ما پیشنهاد می‌کنیم که خواندن یک مقاله را حداقل سه بار انجام دهید. بر یک عنصر متفاوت در هر زمان و در هر نقطه تمرکز کنید. به یاد داشته باشید نظرات خود را به‌عنوان نقص عمده یا جزئی طبقه‌بندی کنید (Major or Minor flaws). معایب عمده به توضیح یا اصلاح نیاز دارند. (موسسه فرنام)

روش اولین دفعۀ خواندن این است که یک تصویر کلی از مقاله و اهداف آن داشته باشیم. یادداشت‌برداری کنید و اطمینان حاصل کنید که مقاله در محدوده اهداف و زمینۀ مجله قرار دارد. بعید است که این کار صورت نگیرد، اما پاسخ دادن به این سؤال شما را به درک بهتر، تحقیق و تفکر در مورد هدف مقاله وا می‌دارد: این مقاله در تلاش برای رسیدن به چه هدفی است؟

توجه خاصی را به بخش‌هایی از مقاله که حیطۀ تخصص شماست و مقاله آن را به بهترین شکل ممکن نشان می‌دهد، داشته باشید. ادیتورهای مجله انتظار ندارند که شما به‌طور کامل در هر جنبه‌ای از مقاله کارشناس باشید، اگرچه آنها هم نمی‌خواهند که شما یک تازه کار باشید. پیشاپیش و صادقانه با نویسندگان و سردبیر در مورد جنبه‌های علمی و تخصص خود، صحبت کنید. (موسسه فرنام)

پس از اولین بار خواندن مقاله، جزئیات کامل و درک خود را از مقاله یادداشت و منعکس کنید. این به نویسندگان می‌گوید که شما - خواننده - اهداف، نتایج و تازگی تحقیقات آنها را چگونه درک و تفسیر کرده‌اید. نویسندگان اگر با تجزیه‌وتحلیل شما مخالف باشند، باید بتوانند درک کنند که این تقصیر شما نیست، بلکه صرفاً نظر شماست. ارائه تجزیه‌وتحلیل شما یک پیام واضح است که نویسندگان نیازمند به کار بر روی نحوه ارتباط این نظرات با اهداف مقاله خود هستند.

شما ممکن است در طول خواندن مقاله برای اولین بار متوجه نقصی مرگبار شوید. لذا معایب جزئی یا عمده دیگر فراموش می‌شوند. نظرات و نکات خاصی باقی نمی‌ماند اگر یک نقص اساسی در روش مطالعه وجود دارد یا در صورتی که یک بخش کامل از مقاله حذف شده و قابل بررسی نیست و یا اگر مقاله کاملاً غیرقابل‌خواندن باشد. تمام نقص‌ها را در بررسی خود توضیح دهید و آن را برای مجله ارسال کنید. بسته به سیاست مجله، ممکن است گزینه "رد کنید، اما دوباره ارسال کنید" انتخاب کنید. در غیر این صورت، به‌سادگی مقاله را رد کنید. این مسئله اصلاً خجالت‌آور نیست.

اگر شما یک نقص اساسی در مقاله پیدا نکردید، به خواندن برای بار دوم ادامه دهید. به یاد داشته باشید که هنوز هم نیاز به زمان، آرامش و خونسردی دارید. (موسسه فرنام)

خواندن برای دفعۀ دوم به شما اجازه می‌دهد بر روی کار‌های اصلی پژوهش (روش بررسی، تجزیه‌وتحلیل داده‌ها و نتیجه‌گیری)، تمرکز کنید.. به یاد داشته باشید که بین ایرادات اساسی و جزئی تمایز قائل شوید و قسمت‌های مقاله را به ترتیب مطالعه کنید. سپس سؤالات زیر را پاسخ دهید.

آیا چکیده و مقدمه به‌وضوح نیاز به این تحقیق و رابطۀ آن را مشخص می‌کنند؟
آیا روش‌شناسی (Methodology)، مسائل اصلی را به شکل مناسب شامل می‌شود؟
آیا نتایج به‌وضوح و منطقی ارائه شده است و آیا آنها توسط داده‌های ارائه شده توجیه می‌شوند؟ آیا اشکال به‌طور شفاف و کامل شرح داده‌شده‌اند؟
آیا نتیجه‌گیری به‌طور صحیح به سؤالات اصلی مطرح‌شده توسط نویسنده (ها) در مقدمه جواب می‌دهد؟

مهم است که اطمینان حاصل شود که سؤالات مطرح‌شده در مقدمه به‌درستی در نتیجه‌گیری پاسخ داده شده است. سعی کنید هر جایی که مقاله موجب جستجو بیهوده شده مشخص کنید. بخش‌های بیهوده باید حذف شوند.

شاید فکر بدی نباشد، اگر در این مرحله، چند روز از مقاله و جزئیات آن فاصله بگیرید.

در بررسی سوم و نهایی، باید روی نوشتن و ارائه تمرکز کنید. کیفیت علمی مقاله ممکن است عالی باشد، اما ترکیب ثقیل و ساختار نامنظم ممکن است پیام اصلی را از بین ببرد. اگر شما در مورد کیفیت نوشتار نظر می‌دهید، مطمئن شوید نظراتتان را با دلیل ارائه می‌دهید. فقط یادداشت نگذارید که "این مقاله بد نوشته شده است." به نویسندگان پیشنهاد دهید که چگونه می‌توانند نوشته خود را منسجم‌تر و مستدل‌تر کنند. آیا خواندن این مقاله دشوار بود چرا که پاراگراف‌ها باهم مرتبط نبودند؟ آیا نویسندگان مقاله را با مخفف‌های گیج‌کننده پر کردند؟ (موسسه فرنام)

شما لازم نیست که یک مقاله را نمونه‌خوانی (copyedit) کنید - این به طور معمول وظیفۀ مجله‌ای است که از شما خواسته است مقاله را داوری کنید. اما هرگونه پیشنهاد برای بهبود کیفیت زبان به‌طور کلی، مناسب خواهد بود و آنها بخش مهمی از روند داوری هستند.

اکنون شما باید یک لیست از نظرات و پیشنهادات را برای یک داوری هم‌تراز کامل داشته باشید. گزارش کامل داوری می‌تواند شامل بخش‌های زیر باشد:

1. مقدمه: نکات اصلی مقاله را منعکس کنید، تخصص خود را بیان کنید و اینکه آیا مقاله قابل انتشار است یا اینکه نیاز به اصلاحات اساسی دارد؟

2. نقص اساسی؛

3. ایرادات جزئی:

4. سایر موارد، پیشنهادات کوچک‌تر و نظرات نهایی.

اکنون، گزارش داوری خود را با دقت مطالعه کنید، و ترجیحاً با صدای بلند: اگر در هنگام خواندن متن خود دچار مشکل شوید، خوانندگان نیز احتمالاً دچار همین مشکل خواهد شد. خواندن آن به این‌گونه نیز توجه شما را به چگونگی واکنش انتقادی شما به گوش نویسندگان جلب می‌کند اطمینان حاصل کنید که نقدهای شما توهین‌آمیز نبوده و سازنده هستند. کمک کنید اما آسیب نزنید. گاهی داوری شما سخت‌گیرانه می‌شود، اما هرگز نباید بی‌ادبانه باشد. به یاد داشته باشید که همیشه به "قانون طلایی" بررسی داوری هم‌تراز ( MA McPeek و همکاران Am. Naturalist 173 ، E155-E158، 2009 ) وفادار باشید: "دیگران را همان‌گونه داوری کنید که می‌خواهید شما را داوری کنند".

ترجمه به فارسی از نیچر توسط (موسسه فرنام)

دانلود راهنمای پیشنهادی برای تهیه گزارش داوری

دانلود راهنمای پیشنهادی به تهیه گزارش داوری (ترجمه فارسی)