چرا ایران عقب ماند و توسعه نیافت؟

سلسله کتاب های ((چرا ایران عقب ماند و توسعه نیافت؟))به قلمی دکتر مجتبی لشکربلوکی به زبان ساده وآدمی زادی به شرح علل عقب ماندگی ایران میپردازد.

کتاب یا شاهد بهتر است بگوییم کتابچه قلم ساده وروانی دارد و هر جلد آن را میتوان آن را در کمتر از 2 ساعت خواند.

من کتاب را در وقت های پرت مانند مترو،اتوبوس خواندم.

دکتر بلوکی سعی دارد با رویکرد علمی وفنی به دور از جهت گیری های رایج وعوامانه سیاسی وپوپولیستی به طرح موضوع دلایل عقب ماندگی ایران بپردازد.

جملات ابتدایی کتاب:

اگر فرزندم از من بپرسد بابا چرا ایران مثل برخی کشورهای دیگه نتونست پیشرفت کنه؟ چرا ما درجازدیم؟

برای پاسخ دادن به این سوال میشود جواب های یک خطی کوتاه ارائه کرد که جگر آدمی حال بیاید.درکمتر از 20 ثانیه گفته،پذیرفته وهضم شود وحتی حفظ شود.

این جواب های یک خطی ملموس اند،قابل فهمند،سریع گفته میشوند،سریع منتقل میشوند وسریع پذیرفته میشوندو فقط یک اشکال دارند و آن اینکه غلط اند.

جواب های واقعی چند لایه اند.توضیح دادنشان مقدمه چینی میخواهد،باید لایه به لایه بچینی بیایی بالا.نه ملموس اند.نه سریع میتوان آن ها راگفت. نه سریع منتقل میشوند ونه سریع پذیرفته میشوند. به همین خاطر هم فراگیر نمیشوند.

به راستی چرا ما رتبه 168 ام در آزادی اقتصادی هستیم ؟

چرا رتبه اول خرید خانه در ترکیه را داریم؟

چرا رتبه ایرن در شاخص جهانی شادکامی 118 است؟

چرا ایرانیان به کانادا میروند ولی کانادایی ها رویای اقامت وزندگی در ایران ندارند؟

بلوکی در جلد 5 این کتاب به دلایل مختلفی اشاره میکند.

دلایلی مانند:پراکندگی قومی،زبانی،مذهبی،جامعه بی گفت وگو وبی ظرفیت،مقدس گرایی حکومت وعدم پاسخگویی آن،عدم دسترسی قدرت برای همگان،قبیله گرایی،باندمافیا خانوادگی، فقدان امنیت اقتصادی،قضایی وروانی برای سرمایه گذار ایرانی وخارجی،شاه خدایی،تقدیر به باور، توان پایین حکومت در انتخاب هوشمندانه ویافتن راه حل،ظهور نفت در صد سال اخیر ووابستگی به آن،حجم بالا مصادره حکومتی،جامعه کلنگی وبی حافظه،اقتصاد دولتی،دانشگاه فشلی که مدرک را بر ادراک ترجیح میدهد،اساتید دانشگاهی که تنها به دنبال ارتقا رتبه خود در دانشگاه هستند دریغ از حل یک مسئله واقعی،بی اعتمادی ودگر هراسی و.......

همه وهمه دست در دست هم داده تا انبوهی از مسائل حل نشده تبدیل به زخمی عمیق در فرآیند توسعه بشود.

این کتابچه تا به الان در 5 جلد منتشر شده است.

در جلد اول کتاب (لینک دانلود)

دکتر زیباکلام برای ما توضیح داد که بی آبی، زندگی عشایری و ایلی، حمله مغول، خاموشی چراغ علم، مقدس پنداری حاکمان و حکومت و … را می توان جزء ریشه های وضعیت نامطلوب ایران دانست.

دکتر سریع القلم توسعه نیافتگی ما را نتیجه خلقیات و شخصیت دیرپای قبیله‌ای، عشیره‌ای، تبعیتی و استبدادی ماست. همچنین عدم اجماع نخبگان فکری و ابزاری می دانست

دکتر داوری اردکانی نیز نبود خرد توسعه گرته برداری ناشیانه از مظاهر توسعه، میل به توسعه بدون اراده توسعه، در واولویت نبودن توسعه توسط حکومت را از موانع توسعه یافتگی می دانست.

و در جلد دوم (لینک دانلود)

دکتر کاظم علمداری معتقد بود شيوه‌ توليد سرمايه‌دارانه، مناسبات فئوداليسم و مشکل حقوق مالكيت شخصی را ریشه عقب ماندگی ما می داند.

دکتر حسین عظیمی نگاه مکانیکی به فرآورده های توسعه (و نه ریشه های آن) و برنامه ریزی جامع (به جای برنامه ریزی هسته های محدود توسعه آفرین) را درد ما می دانست.

استاد رضاقلی با بررسی عمیق ادبیات و تاریخ و جغرافیای ایران، فرهنگ و نهادهای غارتی را علت می‌داند.

در جلد سوم (لینک دانلود)

دکتر همایون کاتوزیان نظریه استبداد ایرانی که ریشه های عمیق تاریخی و جغرافیایی دارد را مطرح کرد و از انقطاع تجربه، جامعه کوتاه مدت و کلنگی و شاه خدایی سخن گفت.

دکتر محمد فاضلی برای ما افسانه پیل و پراید، حکومت بی ظرفیت، بروکراسی ضعیف و برخورد با بخشِ نرمِ سخت توسعه را توضیح داد.

دکترمقصود فراستخواه از خلقیات ایرانیان که برآمده از نهادهای تاریخی هستند گفت و از کمبود کنشگران مرزی.

در این جلد به عنوان حسن ختام دیدگاه های دکتر رنانی را با هم مرور می کنیم و بعد بررسی می کنیم که بعد از مروز این ده دیدگاه، آیا می توان به این سوال که چرا ایران عقب ماند یک جواب شسته و رفته بدهیم؟

لینک دانلود جلد چهارم