چگونه یک رمان به واقعه‌ای تاریخی تبدیل می‌شود!

به طور اتفاقی با کتابی از آقای رسول جعفریان آشنا شدم که در مورد جریان انعکاس داستانی درباره سقوط آندلس به عنوان تاریخ در ایران بود.

این کتاب هفتاد صفحه‌ای که البته بیشتر به یک مقاله شباهت دارد، از ماجرای تبدیل شدن یک داستان به واقعه‌ای تاریخی در ایران را ریشه‌یابی کرده است.

حتما داستان خیانت یک سردار مسلمان و مشاوره او به مسیحیان برای تصرف آندلس را شنیده‌اید.

داستانی که در آن مسیحیان از یک سردار مسلمان به نام براق می‌خواهند تا به آن‌ها کمک کند و راهی را برای تصرف آندلس به آن‌ها پیشنهاد دهد. این سردار، جنگ را پیشنهادی غیرممکن می‌خواند و از آن‌ها می‌خواهد به سه کار دست بزنند.

ابتدا با مسلمانان از در صلح وارد شوند تا بتوانند تبلیغ آزاد دین را در آندلس محقق سازند. دوم اینکه به تجارت آزاد در این سرزمین دست بزنند و سوم، آموزش و تعلیم را در آندلس به دست بگیرند.

مسیحیان نیز با احداث مدارس و تدریس رایگان به ترویج عقاید خویش در بین مسلمانان پرداختند و آن‌ها را نسبت به عقاید خویش سست کردند. با تجارت آزاد توانستند شراب‌خواری را در بین مسلمانان ترویج کنند. همچنین از دختران و زنان زیباروی مسیحی برای اغوای جوانان مسلمانان و گسترش عیاشی استفاده کردند.

در نهایت، با اجرایی شدن این عملیات فرهنگی، تصرف آندلس برای مسیحیان میسر شد.

به بیان نویسنده، تمام آنچه که گذشت، ساخته ذهن یک نویسنده مصری است که ده‌ها سال پیش برای هشدار نسبت به ترویج فرهنگ غربی و استعماری در کشورش، کتابی را این‌چنین به رشته تحریر درآورده. اما این داستان در ایران کم کم مورد استقبال مذهبی‌ها و روحانیون قرار می‌گیرد و بدون توجه به استناد و منبع آن در بیشتر کتاب‌ها منتشر می‌شود.

نویسنده در انتها با اشاره به این مطلب که قصد او تکذیب تاثیرات فرهنگی در تصرف آندلس نبوده، بلکه تنها به روند تبدیل یک داستان غیرواقعی به واقعه‌ای تاریخی می‌پردازد و خواننده را به دقت در مطالعه وقایع تاریخی دعوت می‌کند.

از این دست داستان‌پردازی‌ها که امروزه به یک واقعه تاریخی مسلم در اذهان عمومی تبدیل شده، کم نیست به خصوص که فضای مجازی، بستر مناسبی را برای این کار فراهم کرده. از این جهت، دقت و ریشه‌یابی داستان‌های کوتاه تاریخی و دقت کافی نسبت به منبع تاریخی آن، امری به مراتب مهم‌تر از گذشته محسوب می‌شود.