کامل نبودن؛ موهبتی که باید از نو شناخت

خیلی وقت‌ها دوست‌داشتن خود و احساس ارزشمندی ما به فعالیت‌ها و رخدادهای خاصی در زندگی‌مان گره می‌خورد و در درونمان احساس می‌کنیم تا آن اتفاق خاص نیفتد، آن‌قدرها هم خوب نیستیم.

آن فعالیت یا رخداد برای هر کسی بسته به علایقش متفاوت است. مثلاً بعضی‌ها احساس ارزشمندی‌شان به کاهش وزن‌شان گره ‌خورده، بعضی‌ها اگر انواع اعمال زیبایی را روی صورتشان انجام ندهند احساس ارزشمندی ندارند، بعضی اگر فلان ماشین یا فلان مبلغ هنگفت در حساب بانکی‌شان نباشد، بعضی‌ها اگر ازدواج نکنند، بعضی‌ها اگر نام و اعتبار در حرفه‌شان یا دنیای علم یا هنر نداشته باشند، بعضی اگر تعداد دنبال‌کننده‌هایشان بالا نباشد، بعضی...

این فهرست را می‌توان ادامه داد و متاسفانه چنین موقعیت‌هایی واقعی است. بسیاری از آدمها، خود را همانگونه که هستند، در همان سطح از دانش، مهارت، با همان بدن و چهره‌ای که هم اکنون دارند خوشایند نمی‌بینند و در تکاپوی تغییری هستند تا بعد از آن احساس ارزشمندی کنند.

خانم برنه براون در کتاب «موهبت کامل نبودن» سعی می‌کند براساس پژوهشهایی که انجام داده مخاطب را به احساس ارزشمندی و نقطه مقابل آن یعنی «احساس شرم» حساستر و آگاه تر کند.

آیا این یک کتاب خودیاری است؟

این کتاب شبیه کتابهای خودیاری است اما خود نویسنده چنین اعتقادی ندارد. او می‌نویسد:

«نمی‌دانم این کتاب در کدام قسمت از کتابخانه شما جای خواهد گرفت اما قطعا آن را جزء کتابهای خودیاری نمی‌دانم. من این کتاب را فراخوانی برای پیوستن به جنبشی انقلابی در جهت یک زندگی اصیل می‌دانم که با شروع آن حرکتی کوچک مانند ریشه دواندن یک دانه در درون ما آغاز می‌شود و می‌گوید: «داستان من مهم و با ارزش است چون خودم مهم و باارزش هستم.»»

به نظر من هم کتاب از سطح کتابهای معمول خودیاری بالاتر است. شاید یکی از دلایل این است که نویسنده، پژوهشگر است و آنچه نوشته است مبتنی بر مصاحبه‌های متعدد کیفی‌اش با افراد مختلف است. درحالی که در بسیاری از کتابهای خودیاری رایج، مثالها و خاطراتی از تجربیات شخصی نویسنده بیان می‌کنند و لزوما مبتنی بر نتایج پژوهشها نیستند.

10 راهکار پیشنهادی نویسنده برای زندگی با تمام وجود

بخشی از کتاب به توضیح 10 راهکار برای مشکلاتی می‌پردازد که عمل به آنها از منظر نویسنده به احساس زندگی با تمام وجود، زندگی با احساس ارزشمندی و دوری از احساس شرم می‌انجامد.

• راهکار 1:پرورش اصالت: رها کردن فکر دیگران
• راهکار 2: پرورش شفقت به خود: رها کردن کمال‌گرایی
• راهکار 3: پرورش روحیه تاب‌آوری: رها کردن بی‌حسی و کاهش رنج
• راهکار 4: پرورش شادی و شکرگزاری: رها کردن احساس فقدان و ترس از تاریکی
• راهکار 5: پرورش شهود و ایمان: رها کردن نیاز به وضوح و قطعیت
• راهکار 6: پرورش خلاقیت: رها کردن مقایسه
• راهکار 7: پرورش بازی و استراحت: رها کردن فرسودگی و بازدهی
• راهکار 8: پرورش احساس آرامش و سکون: رها کردن اضطراب به عنوان سبک زندگی
• راهکار 9: پرورش کار معنادار: رها کردن بایدها و تردید به خود
• راهکار 10 : پرورش خنده، شادی و آواز: رها کردن خانم/آقا بودن و خویشتن داری

کدام بخش کتاب برایم جالب تر بود؟

• بخش مربوط به کمال گرایی. اگرچه توضیحاتی را که خانم براون درباره کمالگرایی نوشتند قبلا در کتابهای دیگر هم خوانده‌ام اما یادآوری و خواندن دوباره نکاتی درباره این مشکل همچنان برایم جالب بود.

«کمال گرایی به معنی نهایت سعی خود را کردن نیست. کمال گرایی با رشد و پیشرفت سالم فرق دارد. کمال گرایی یعنی این باور که ما زندگی و ظاهری بی نقص داریم، عمل و رفتارمان بی عیب و نقص است و می‌توانیم از انتقاد، قضاوت و احساس شرم دور بمانیم یا آن را به حداقل برسانیم. کمال گرایی سپر است. سپری بیست تُنی که به سختی آن را با خود حمل می‌کنیم، به گمان آنکه می‌تواند از ما محافظت کند، حال آنکه در واقع ما را از اوج گرفتن باز می‌دارد. »

• همچنین بخش مربوط به احساس شرم برایم خواندنی و نو بود.
• از نظر احساسی همان موقع که کتاب را می‌خواندم تحت تاثیر بخشهایی از آن قرار گرفتم اما اساسا باید برای هر ویژگی و از جمله این راهکارها تمرین و مراقبت کرد تا بخشی از نگاه و کردار فرد شود.
• بعضی بخشهای کتاب به نوشته‌های آن لاموت ارجاع دارد. من کلا نگاه آن لاموت را هم به زندگی و هم نویسندگی دوست دارم و قبلا هم یکی دو مطلب از آموزه‌های نویسندگی اش گذاشتم:

نگران شخصیت‌های داستان‌ باشید نه طرح
چگونه راحت تر بنویسیم؟

• پایان هر فصل یک بخش «از پا ننشینید» دارد که جالب بود.
• مباحث کتاب به هم مرتبط هستند و همدیگر را تکمیل می‌کنند

چه چیزی موقع خواندن کتاب برایم جالب نبود؟

• مثالها و بیان رخدادهای زندگی شخصی نویسنده خسته‌ام می‌کرد.
• بعضی بخشها برایم تکراری بود و قبلا هم آنها را در کتابهای دیگری خوانده بودم

مشخصات کتاب: موهبت کامل نبودن، برنه براون، ترجمه اکرم کرمی، 1394، ناشر: انتشارات صابرین.
قیمت نسخه چاپی: 93500
*من البته کتاب را به رایگان (با همان حق اشتراک اولیه) از بخش طاقچه بی نهایت خواندم و این مطلب را هم برای چالش کتابخوانی طاقچه نوشتم.