یک روش خوب برای یادداشت‌برداری حین مطالعه

وقتی کتاب می‌خوانید چطور یادداشت‌برداری می‌کنید؟ این سوال ساده هزاران پاسخ جالب دارد. هر کس یک جور شکلک می‌کشد تا به نوعی مطلب را در ذهنش به هم ببافد و بهتر به یاد بیاورد. بعضی‌ها از نمادهای رمزی استفاده می‌کنند تا بهتر با مطلب بدستان کنند؛ مثلا مثلث برای ثبات و تثبیت، دایره یعنی ابهام، تیک یعنی دمم گرم گرفتم! من از کشیدن گل و گیاه و گربه و سگ در حاشیه کتاب لذت می‌برم.

انسان یعنی فراموشی

بدون حاشیه‌نویسی یا یادداشت‌برداری فراموشی سریع اتفاق می‌افتد. مطابق منحنی فراموشی، سه روز بعد از یادگیری، انگار نه خانی آمده و نه خانی رفته است! دیگر چیزی در خاطر نمی‌ماند. خوشبختانه با مرور، که وقت به مراتب کمتری نسبت به سرمایه‌گذاری اولیه می‌گیرد، می‌شود مطالب را تثبیت کرد.

روش عجیب یادداشت‌برداری SQ3R

نمی‌دانم اسم روش را چه بگذارم. شبیه اسم هواپیماهای جنگی روسی است! اگر پیشنهادی داشتید بگویید.

این روش با پیمایش (Survey) و سوال (Question) شروع می‌شود. کتاب را ورق می‌زنم، شکل‌هایش را نگاه می‌کنم. یادآوری می‌کنم مفاهیم اصلی کتاب چه هستند، چه در موردش می‌دانم، چه ارتباطی میان موضوعات برقرار است، چه چیزی لازم است در مورد موضوع بدانم، ربطش به رشته‌های مورد علاقه‌ام چه هستند. مثل کسی که در خیابان پرسه می‌زند، آدم‌ها را می‌بیند و افکارش را مرور می‌کند.

حالا نوبت سه قدم بعدی است! خواندن (Reading)، یادآوری (Recall) و وارسی (Revise). سعی می‌کنم تند بخوانم و درگیر حاشیه نشوم. زیر کلمات کلیدی خط می‌کشم. چند صفحه‌ای که پیش رفت، کتاب را می‌بندم و هر چه بتوانم یادآوری می‌کنم. اینجا هنر می‌خواهد که آن خرچنگ قورباغه‌ها که تند تند نوشته شده چه هستند. بعضی وقت‌ها شبیه رمزگشایی می‌شود! با این وجود سررشته‌های اصلی را نمایان می‌کنند، موضوعات که به هم وصل می‌شوند تا نهایتا مطلب را در ذهن تداعی کنند. در آخر به متن اصلی برمی‌گردم برای وارسی. تکات از قلم افتاده را در یادداشت‌ها می‌نویسم یا هایلایت می‌کنم. این روش یادداشت‌برداری برای هر متنی جابگوست!

این مطلب ادامه‌ای بود از فرایند یادگیری سریع. این روش مورد اقبال و دارای اعتبار است. اگر این روش را دوست داشتید استفاده کردید خوشحال می‌شوم، هرچند که می‌دانم یادداشت برداری عمیقا دلی، ذوقی و سلیقه‌ای ست.

نهایتا این که اگر پیشنهادی برای اسمش داشتید بگوید.