لزوم نیاز منتورشیپ در استارتاپ‌ها
در تجارت، مرز بین موفقیت و شکست بسیار باریک است. بنابراین خوب است کسب‌وکارهای تازه‌کار و بخصوص استارتاپ‌ها از همان ابتدای فعالیتشان از مشاوره و منتورشیپ افرادی که متخصص حوزه کاری آنها هستند، استفاده کنند و به جای آن‌که خودشان همه راه را به تنهایی به جلو بروند از اشخاصی که سابقه مرتبط دارند و به عنوان منتور و مشاور کسب‌وکارها فعالیت می‌کنند، نکات لازم را از آنها بیاموزند.
این روزها صدها جوان در حال ورود به اکوسیستم استارتاپی ایران هستند. تب راه‌اندازی استارتاپ به قدری بالاست که تقریبا هر روز اسم یک یا چند استارتاپ جدید که شروع به فعالیت کرده‌اند را از دور و نزدیک شنیده می‌شود. اما نکته اساسی این است که از این سیل عظیم استارتاپ‌هایی که وارد بازار می‌شوند فقط بخش اندکی از این استارتاپ‌ها در این اکوسیستم باقی می‌مانند و باقی در نهایت از عرصه حضور خارج می‌شوند.
مشکل این است که بیشتر شرکت‌های نوپا توسط مردان و زنان جوان و کم‌تجربه‌ای راه‌اندازی و اداره می‌شوند که با مشکلات دنیای واقعی کسب‌وکارها آشنا نیستند و یا تا به حال با آنها روبرو نشده‌اند. در واقع مدیران شرکت‌ها همیشه باید در نظر داشته باشند که مدیریت یک شرکت چیزی بیش از محصولات یا خدمات آن شرکت است. حتی شرکت‌های درجه یکی مانند گوگل و فیسبوک هم در راه موفقیت‌شان مدیران حرفه‌ای یا منتورها را برای ادامه روند فعالیت خود به کار گرفته‌اند. در واقع باید گفت اداره یک شرکت به دستانی باتجربه احتیاج دارد، به کسی احتیاج دارد که تمام مسائل و مشکلات را یک‌بار پشت سر گذاشته، فراز و نشیب‌ها را تجربه کرده باشد و بتواند پیش‌بینی کند چه کاری درست و چه کاری غلط است.
همه این کارها را منتورهای واقعی می‌توانند برای استارتاپ‌ها انجام دهند. به عبارتی هر شرکت تازه تاسیس باید فردی با تجربه کافی در حوزه فعالیتش را در کنارش داشته باشد، کسی که درک درستی را از سیاست‌ها و مقررات دولت، مسائل مالیاتی، اثرات طولانی مدت ورود به تجارت و توافق‌نامه‌های تجاری و همچنین امور روزمره هر کسب‌وکاری داشته باشد.
مربی یا منتور کیست؟
قبل از اینکه بیشتر به این موضوع بپردازیم که اساسا چرا گرفتن راهنمایی یا منتورشیپ برای استارتاپ‌ها بسیار مهم و لازم است، بهتر است ابتدا بدانیم مربی یا منتور کیست؟
دیکشنری آنلاین «مریام وبستر»، منتور را به عنوان یک مشاور یا راهنمای معتمد تعریف می‌کند و برخی منابع دیگر گفته‌اند که یک منتور شخصی است که از روی حسن نیت، به کسب‌وکارها مشاوره عمومی می‌دهد. یک مربی یا منتور ویژگی‌های خاصی را در خود دارد که به طور خاص به کمک بنیانگذاران استارتاپ‌ها می‌آید.
منتورهای استارتاپ‌ها اشخاصی هستند که از تجربیات و دانش خاصی برخوردارند. آنها افرادی هستند که در گذشته خود شکست‌ها و موفقیت‌های زیادی را در زندگی حرفه‌ای خود تجربه کرده‌اند و می‌توانند تجربیات و دانش خود را با کارآفرینانی که بدون شک به این اطلاعات نیاز دارند به اشتراک بگذارند.
از همه مهم‌تر این است که منتورهای واقعا به دنبال موفقیت برندها هستند چون اساسا آنها خودشان قبلا موفقیت و رضایت شخصی را پیدا کرده‌اند و همیشه احساس می‌کنند وقت آن است که آموخته‌ها و تجربه‌های خود را به دیگران منتقل کنند.
دلایل داشتن منتور برای استارتاپ‌ها
1. رشد استارتاپ‌ها کاری دشوار است
بیشتر کارآفرینان، قبل از شروع کار خودشان واقعا آگاهی کافی را نداشته‌اند که سفر کارآفرینی چقدر سخت است. به عبارتی باید گفت صرف نظر از اینکه یک شخص قبل از راه اندازی استارتاپ خود چند ساعت در مورد استارتاپ‌ها و به طور کلی کارآفرینی تحقیق کرده است؛ تا زمانی که خودش سفر کارآفرینی را تجربه نکند، تقریبا به اندازه شخصی که این تجربه دست اول را داشته است، آگاهی ندارد.
از آن‌جایی که منتورها تجربیات ارزشمندی در مورد شکست‌ها دارند. می‌توانند مانع وقوع خیلی از شکست‌هایی شوند که اکثر استارتاپ‌ها با آنها روبرو می‌شوند.2. استارتاپ‌ها سرمایه محدودی دارند
منتورهای اصیل و واقعی به استارتاپ‌ها صرفا به این خاطر که سود خود را به حداکثر برسانند، مشاوره نمی‌دهند. به عبارتی وقتی صحبت از کارآفرینی می‌شود، یکی از مهمترین چالش‌هایی که مدیران آن با آن روبرو می‌شوند، تامین مالی شرکت است. تاسیس یک شرکت و ساختن آن از ابتدا کاری گران و هزینه‌بر است. بنابراین بهتر است مدیران استارتاپ‌ها به جای گذراندن یک دوره یا شرکت در یک کنفرانس، وبینار یا رویدادی که غالبا برای آنها هزینه‌بر خواهد بود و زمان زیادی را از آنها خواهد گرفت، به دنبال یک منتور بگردند که بتواند در این مرحله راهنمایی و منتورشیپ لازم را ارائه دهد.
به عبارتی مدیران استارتاپ‌ها با همراهی یک منتور به غیر از صرفه‌جویی در هزینه می‌توانند تجربه شخصی‌تری را از منتور خود برای جلو رفتن استارتاپ‌شان دریافت کنند. منتورهای کاردرست اصولا به دنبال بهتر کردن اکوسیستم‌ها هستند. آنها بهتر از هر کسی، موقعیت بنیانگذار و آنچه بنیانگذاران با آن روبرو می‌شوند را می‌فهمند.
3- منتور می‌تواند امکان دسترسی به یک شبکه جدید را فراهم کند
بیشتر منتورهای استارتاپ‌ها افرادی با ارتباطات قوی هستند. آنها بخشی از صنعت، حوزه یا جامعه خود بوده‌اند و شبکه وسیعی از مردم را در کنار خود جمع کرده‌اند که می‌توانند برای هر کارآفرینی ارزش زیادی داشته باشند. علاوه بر این، منتورها معمولا با سایر کارآفرینان در اکوسیستم ارتباط برقرار می‌کنند.
اساسا یک منتور خوب سعی نمی‌کند به سوالی که مدیران و بنیانگذاران استارتاپ‌ها مطرح می‌کنند و با تجربه شخصی او همخوانی ندارد پاسخ دهد. بلکه آنها بعد از هر نیازسنجی به دنبال افرادی در شبکه گسترده ارتباطی خود پیدا خواهند گشت که قادر به ارائه دانش مورد نظر باشند. به این ترتیب باید گفت با داشتن یک منتور نه تنها شبکه ارتباطات شخصی و حرفه‌ای مدیران و موسسان استارتاپ‌ها هم تقویت می‌شود، بلکه برای ارائه خدمات هم راهنمایی دریافت خواهند کرد تا در مراحل بعدی رشد موفق باشند.
4. دیدگاه‌های صادقانه و واقع‌بینانه به موسسان استارتاپ‌ها ارائه می‌دهد
همانطور که قبلا گفته شد، ایجاد یک شرکت از ابتدا بسیار چالش‌برانگیز است. بنابراین برای کاری مثل راه‌اندازی یک استارتاپ که احتمال شکست بالایی دارد، زمان، هزینه، تلاش و تعهد زیادی لازم است.
یک منتور خوب می‌تواند به موسسان در کسب اطمینان از واقع‌بین بودن و مسئولیت‌پذیری و عملکردشان کمک کند. به عنوان مثال، وقتی استارتاپی برای گام بعدی آماده نیست یا ایده به اندازه کافی خوب توسعه نیافته است یا راه حل مطرح شده استارتاپی هیچ مشکل واقعی را حل نمی‌کند یا حتی مناسب بازار نیست؛ این فقط منتور است که با ارائه یک منتورشیپ مناسب اینها را تشخیص می‌دهد و سعی در برطرف کردن آنها می‌کند.
نکته مهم دیگر این است که منتورها، از دید یک فرد خارج از شرکت به شرکت شما نگاه می‌کنند بنابراین موضوعات و نکاتی را می‌بینند که از دید شما پنهان مانده‌اند.مشخصات یک منتور مناسب
دانش کافی در مورد صنعت دارد
گرفتن مشاوره از شخصی که تجربه عملیاتی در صنعت مشابه با فعالیت استارتاپ را دارد می‌تواند کمک بزرگی در موفقیت کسب‌وکار داشته باشد. اما در واقع منتورهای اصیل حتی اگر مهارت کافی در یک صنعت را نداشته باشند می‌توانند با ارتباطات قوی که ساخته‌اند یک استارتاپ را به افرادی در شبکه خود ارتباط دهند که دارای دانش مدنظر آن صنعت باشند.
تجربه کارآفرینی در سطح مدیریتی دارد
هم از نظر دانش و هم از نظر صحت دانش مشترک، مهم است که منتور یک استارتاپ فردی با تجربه کارآفرینی باشد و یا شخصی باشد که تجربه مدیریت و هدایت یک شرکت در بالاترین سطح را داشته است. شخصی که قبلا در سطوح مدیریتی فعال بوده قطعا تجربه کامل‌تری برای ارائه منتورشیپ دارد.
یک شبکه گسترده ارتباطی دارد
حضور یک منتور که ارتباطات وسیعی در اکوسیستم کاری مرتبط داشته باشد بسیار ارزشمند است. مدیران استارتاپ‌ها باید همیشه به خاطر داشته باشند که منتور شخصی است که می‌تواند درهای زیادی را برای موفقیت یک استارتاپ به رویش باز کند. این درها می‌توانند منجر به رشد شبکه ارتباطی مدیران استارتاپ‌ها شود تا آنها بتوانند فرصت‌های خوبی در جذب سرمایه‌گذار یا حتی جذب مشتریان بالقوه جدید داشته باشند.
توانایی برقراری ارتباط درست را دارد
یک منتور خوب کسی است که به راحتی با بنیانگذاران و مدیران ارتباط برقرار می‌کند. نکته مهم این است که یک منتور خوب می‌تواند با ایجاد ارتباط درست نه تنها همراه مدیران باشد بلکه می‌تواند یک دوست و همراه همدل برای مدیران استارتاپ باشد تا بهترین منتورشیپ خود را به آنها ارائه دهد.
- انزجار و افسردگی جزء حالات شایع احساسی هستند که بنیانگذاران جوان استارتاپی اغلب در طول مسیر کاری خود با آن روبرو می‌شوند، اینجاست که منتورها تنها در آگاه بودن با ارتباط درست با بنیانگذاران می‌توانند این نوع مسائل را حل کنند.
قوه تخیل و توانایی حل مسئله بالایی دارد
دو عنصر اساسی برای یک استارتاپ، یکی توانایی ارائه راه‌حل‌های نوآورانه و دیگری تمرکز بر موضوعات فراتر از وظایف و کارهای روزمره است. یک منتور عالی هم باید با پرداختن به هر دوی این اصول اساسی به استارتاپ‌ها کمک کند. راهکارهای منتور باید به استارتاپ‌ها کمک کنند تا بتوانند به راحتی مسائل مربوط به فناوری، بودجه، دسترسی به بازار، فرهنگ سازمانی و موارد دیگر را حل کنند. به عبارتی باید گفت یک منتور خوب به بنیانگذاران استارتاپ‌ها کمک می‌کند راه‌حل‌های خلاقانه و کارآمدی برای مدیریت موضوعات مختلف ایجاد کنند.
یکی از توانایی‌های مهم دیگر یک منتور برای ارائه بهترین منتورشیپ این است که بتواند اطمینان کسب کند که بنیانگذاران یک استارتاپ، اهداف و ایده‌هایی بلند مدت را دنبال می‌کنند و بر دیدن تصویر بزرگتر تاکید کنند.
منتورشیپ جامعه استارتاپ‌ها را تقویت می‌کند
مزایای مربیگری و منتورشیپ بسیار فراتر از رابطه بین منتور و مدیران استارتاپ است. به عبارتی، وجود یک شبکه قوی از منتورها یا مربیان باعث ایجاد جامعه استارتاپی قوی‌تر می‌شود.
اشتراک دانش، بخش اصلی کار منتورهاست. امروزه با افزایش نیاز به مشاوره، استارتاپ‌های بیشتری با دسترسی به دانش و تخصصی که استارتاپ‌های نسل‌های قبلی از آن بی‌بهره بودند، می‌توانند کار خود را شروع کنند. یکی از مجموعه‌های فعال در حوزه ارائه خدمات منتورشیپ در ایران، شتاب دهنده دیموند لب است. این شتاب دهنده با داشتن منتورهای متخصص یکی از موسساتی است که آماده ارائه خدمات منتورینگ آنلاین به استارتاپ‌های ایرانی است.
مطلبی دیگر از این انتشارات
نام گذاری استارتاپ ها
مطلبی دیگر از این انتشارات
آیا همه باید کارآفرینی کنند ؟
مطلبی دیگر از این انتشارات
استارتاپ چیست ؟