اقتصاد چطور رشد می‌کند؟ (نقش بهره‌وری در اقتصاد)

چند روز پیش با یکی از دوستان اقتصاد ناخوانده در مورد یک موضوع اقتصادی بحثی داشتیم. در خلال بحث به ذهنم رسید که دانش اقتصادی افراد محدود به دید ناقصی از تئوری عرضه-تقاضا است و دیگر چیز زیادی از اقتصاد نمی‌دانند. بنابراین آن‌ها نمی‌دانند اقتصاد چطور رشد می‌کند. در نتیجه تصمیم گرفتم کمی در مورد شیوه رشد یک اقتصاد به زبان بسیار ساده توضیح دهم.

فرض کنید در یک جزیره دورافتاده هستید که هیچ کدام از پیشرفت‌ها انسانی در آن وجود ندارد. تنها کاری که می‌توانید بکنید این است که توی آب بپرید و با دست ماهی بگیرید. گرفتن هر ماهی هم یک روز طول می‌کشد و فقط کفاف یک روز زنده ماندن شما را می‌دهد. بنابراین همه اقتصاد جزیره شما بیدار شدن از خواب، گرفتن ماهی، خوردن و خوابیدن است!. بنابراین در این جزیره نه پس اندازی هست! نه اعتباری و نه سرمایه‌گذاری.

یک شب که در حال خیره شدن به آسمان هستید به این فکر می‌کنید که آیا زندگی همین است؟ باید زندگی چیزی بیشتر از این باشد؟ با خودت فکر می‌کردی کاش می‌شد یه لباس بهتر داشتی یا یه سرپناهی برای حفاظت از بادهای جزیره. همین فکرها باعث شد به این فکر کنید که یک تله برای ماهی درست کنید و اسم تله خودتان را تور گذاشتید. فردا به جای گرفتن ماهی دست به کار گره زدن رشته‌هایی از خرما به هم می‌شوید. دوستان شما که این وضعیت را می‌بینند شروع به مسخره کردن شما می‌کنند که عقل از سرت پریده؟ آخر شب بیای و از ما ماهی بخوای از چیزی خبری نیستا. عاقل بودن ما باعث نمیشه هزینه دیوانه بازی تو را بدیم و ....

آن شب دوستان شما ما شکم پر به خواب می‌روند و شما که نتوانسته‌اید ماهی بگیرید تا صبح از گرسنگی به خود می‌پیچید. فردا صبح که همگی به دریا می‌روید دوستانتان همچنان در حال مسخره کردن شما هستند که بعد از چند دقیقه شما اولین ماهی خود را شکار می‌کنید. ناگهان خنده تمسخر روی صورت رفقایتان خشک می‌شود. اب این کار بهره وری شما بالا می‌رود و حالا می‌توانید هر روز دو ماهی بگیرید و این یعنی یک روز کار می‌کنید و یک روز می‌توانید به کارهای دیگری بپردازید. مثلا یک روزی که ماهی نمیگیرید به استراحت بپردازید، خانه مناسب برای خود بسازید، لباس بهتری برای خود بسازید و ...

یعنی شما با دو برابر کردن بهره‌وری خود توانستید به مازاد تولید دست پیدا کنید. تمام مواهب اقتصادی ناشی از همین مازاد تولید است. شما با خطر کردن و تحمل گرسنگی توانستید اولین ابزار سرمایه‌ای را ایجاد کنید که به خلق پس انداز کمک می‌کند!.

ادامه دارد.....

منبع: برگرفته از کتاب دید اقتصادی