ویرگول؛ جوانه امید در زمین سخت محتوا - گفتگوی کارگاه با علی آجودانیان

علی آجودانیان بنیان‌گذار و مدیرعامل ویرگول در پنجاه‌‌وهشتمین اپیزود پادکست کارگاه با میلاد اسلامی‌زاد به گفتگو نشست و از روزهای اول شکل‌گیری این پلتفرم محبوب تا همین امروز که راند دوم جذب سرمایه را با موفقیت پشت سر گذاشته‌اند، صحبت کرد.

ویرگول به‌عنوان بزرگ‌ترین و پرمخاطب‌ترین پلتفرم بلاگینگ و تولید محتوای متنی در ایران با 1 میلیون و 800 هزار کاربر رجیسترشده یونیک مشغول فعالیت است. اما این مسیر چطور طی شده و ویرگول چطور توانسته در چنین زمین بایری، در دورانی که وبلاگ‌نویسی در ایران رو به افول بود و کمتر کسی حاضر به صرف وقت و هزینه روی چنین محصولی می‌شد، شکل بگیرد؟ و مهم‌تر از همه، چطور تا امروز همچنان محبوبیت خود را حفظ كرده است؟

شما می‌توانید اين اپیزود کارگاه را از اینجا در کست باکس بشنوید یا نسخه ویدیویی را از اینجا در یوتوب تماشا کنید.

در ادامه چند نکته شاخص و جذاب این گفتگو را با هم بررسی می‌کنیم.

ویرگول از کجا پول درمی‌آورد؟

بحث درآمدزایی ویرگول شاید یکی از مهم‌ترین سوالات و یا حتی نگرانی کاربران این پلتفرم باشد. یکی از اصلی‌ترین جریان‌‎های درآمدی پلتفرم‌های مشابه خارجی ویرگول مثل مدیوم از محل فروش حق اشتراک به کاربران تامین می‌شود. اگر تا به حال گذرتان به مدیوم افتاده باشد می‌دانید که برای استفاده مستمر و مطالعه مقاله‌ها باید هزینه اشتراک پرداخت کنید. اما چرا ویرگول تا به‌حال سراغ این مدل درآمدی نرفته و آیا باید منتظر چنین ویژگی‌ای در آینده باشیم یا نه؟

علی در این گفتگو به تجربه‌های ویرگول از ورود به حوزه "محتوای پرمیوم" یا همانطور که ویرگولی‌ها صدایش می‌کنند، "محتوای ویژه" صحبت می‌کند. انتشارات ترجمان و مجله راهرو از مهم‌ترین نمونه‌های محتوای اشتراکی در ویرگول هستند.

اما محتوای اشتراکی تا همین امروز هنوز به جریان غالب درآمدزایی تبدیل نشده و احتمالا در افق بلندمدت‌تری هم به موفقیت چشمگیری نخواهد رسید. یکی از موانع کار البته عادات فرهنگی مخاطب ایرانی است که کمتر زیر بار پرداخت هزینه برای محتوا، مخصوصا محتوای متنی می‌رود. از طرف دیگر فضای تولید محتوای ایران هنوز به بلوغ کامل برای تولید یا بهتر است بگوییم تالیف محتواهای ارزشمند و مستمر نرسیده است. بنابراین ویرگول استراتژی‌ اصلی برای درآمدزایی را روی این کانال متمرکز نکرده است.

تبلیغات، وسوسه‌کننده‌ترین و سهل‌الوصول‌ترین شیوه درآمدزایی در حوزه محتوایی در ایران است. در ویرگول و در تفکر بنیان‌گذاران این پلتفرم اما تبلیغات یکی از مهم‌ترین خطوط قرمز به شمار می‌رود. علی آجودانیان تاکید می‌کند که یکی از مهم‌ترین دارایی‌های ویرگول، تجربه خوشایند کاربران از استفاده آن است و به همین دلیل حاضر نیست با اضافه‌کردن تبلیغات به این پلتفرم دوست‌داشتنی، حتی به بهای کسب درآمدهای چشمگیر تجربه کاربری را خدشه‌‌دار کند.

بنابراین مهم‌ترین اقدام‌های درآمدی ویرگول در این روزها ارائه ابزارهایی برای برندها و کسب‌وکارهایی است که از ویرگول به‌عنوان پارتنر حوزه روابط عمومی یا منابع انسانی استفاده می‌کنند. نمونه این ابزارها، فیچر افزایش بازدید، همکاری در تولید "پرونده‌های محتوایی" برای برندها و برگزاری کمپین‌های UGC مشترک است. این جریان‌های درآمدی شاید کاملا مقیاس‌پذیر یا قابل یا استفاده در درازمدت نباشند، اما به ویرگول این آزادی عمل را می‌دهند که همچنان تمرکز اصلی خود را صرف توسعه پلتفرم و افزایش کیفیت تجربه کاربران کند.

آیا جذب سرمایه به این همه دردسر می‌ارزد؟

همانطور که در این گفتگو اشاره می‌شود، ویرگول توانست بعد از حدود یک سال تلاش سرمایه‌ای 4 میلیارد تومانی را در راند دوم جذب کند. عمده واکنش‌ها به این خبر در توییتر، همراه با ناامیدی از وضع موجود بود.

کوچک‌شدن حجم بازار و دست‌کشیدن بسیاری از سرمایه‌گذاران حرفه‌ای از حضور در بازار ایران شاید مهم‌ترین دلیل چنین اتفاقی باشد. از طرف دیگر کسب‌وکارهای حوزه محتوایی در ایران معمولا موردعلاقه سرمایه‌گذاران نیستند، چراکه سرعت رشد و همچنین مدل‌های درآمدی سرمایه‌گذارپسندی ندارند.کوچک‌شدن حجم بازار و دست‌کشیدن بسیاری از سرمایه‌گذاران حرفه‌ای از حضور در بازار ایران شاید مهم‌ترین دلیل چنین اتفاقی باشد. از طرف دیگر کسب‌وکارهای حوزه محتوایی در ایران معمولا موردعلاقه سرمایه‌گذاران نیستند، چراکه سرعت رشد و همچنین مدل‌های درآمدی سرمایه‌گذارپسندی ندارند.

علی آجودانیان اما همچنان امیدوار است و جذب سرمایه را مقدمه‌ای برای توسعه پایدار ویرگول می‌‎داند. البته مرز بین یک رویای شیرین و واقعیت موجود برای او کاملا مشخص‌شده و شاید همین دید منطقی و مدل توسعه‌ پایدار است که باعث شده ویرگول بتواند با کمترین تاثیرپذیری از محرک‎‌‎های بیرونی و به دور از تصمیم‌های هیجانی به راه خود ادامه دهد. به همین دلیل است که همچنان ترجیح می‌دهد به جای تمرکز بر درآمدزایی ویرگول، به دنبال سرمایه‌گذاری برود تا بتواند برنامه‌های توسعه را با فشار کمتر و آسیب‌پذیری حداقلی ادامه دهد.

ویرگول در آینده نزدیک چه برایمان خواهد داشت؟

جایی از گفتگو میلاد به جمله معروفی اشاره می‌کند که می‌گوید "بیزنس‌ها در نهایت شبیه به فاندرهایشان می‌شوند". در میان پروداکت‌های ایرانی شاید این جمله بیش از همه وصف حال ویرگول باشد. مایندست حاکم و مسلط بر علی آجودانیان که بازتاب آن کاملا در مسیر رشد ویرگول محرز است، بر توسعه پیوسته و منطقی محصول تاکید می‌کند. شاید چنین دیدگاهی منجر به طولانی‌شدن فرایند توسعه فیچرهای مختلف و به‌صورت کلی محصول باشد، اما از طرف دیگر این حساسیت تا به اینجا به نتایج خوبی منجر شده است. ویرگول در حال سرمایه‌گذاری روی انواع جدید محتواست که احتمالا تا الان سر و کارتان به قابلیت افزودن محتوای صوتی و همچنین تبدیل محتوای صوتی پادکست به متن افتاده است.

علاوه بر این فرم‌های جدید، تیم ویرگول در حال کار روی دو زبانه کردن این پلتفرم هستند که می‌تواند موقعیت‌های جدید و درخشان‌تری را پیش روی این پلتفرم دوست‌داشتنی و کاربران دست‌ به قلمش قرار دهد.

نسخه کامل این اپیزود از پادکست کارگاه را می‌توانید از کست باکس یا یوتوب بشنوید و ببینید.

همچنین اگر نشستن پای صحبت حرفه‌‌ای‌های بازار کار ایران برایتان جذاب است یا دوست دارید سر از کار مشاغل مختلف دربیاورید، پادکست کارگاه را دنبال کنید. کارگاه به صورت هفتگی منتشر می‌شود و تلاش می‌کند بر راه‌‌های پرپیچ و خم شغلی در ایران نوری بتاباند و راهنمای مسیر شغلی مخاطبانش باشد.