اضطراب اجتماعی چیست؟‌ | آشنایی با علائم و مشکلات این اختلال

شاید بارها برای هرکدوم از ما اتفاق افتاده باشه که بخوایم در جمعی صحبت کنیم و اون استرس قبل از دست گرفتن میکروفن و شروع صحبت کردن رو چشیده باشیم. این موضوع، مسئله‌ای طبیعی بین تمام انسان‌هاست؛ اما اگر این استرس فراتر از حد خودش بره، باعث اختلال در روابط اجتماعی‌مون میشه که در مباحث روانشناسی بهش میگن «اضطراب اجتماعی»! به عبارت دیگه، به احساس کم‌رویی یا همون خجالتی بودنِ فرد، که به‌صورت شدید توی جمع (دوستان، اقوام، غریبه ها و ....) بروز پیدا می‌کنه، اضطراب اجتماعی میگن.

در ادامه باخصوصیات افرادی که به اضطراب اجتماعی مبتلا هستن، آشنا می‌شیم و بیشتر در این‌باره صحبت می‌کنیم.

افرادی که اضطراب اجتماعی دارن، وقتی به جمعی وارد می‌شن، چه احساسی دارن؟

حتی اگه اون جمع، جمع کوچکی باشه که از دوستان صمیمی‌شون تشکیل شده، باز هم ممکنه همچنین مواردی رو حس کنن:

این حس رو دارن که کوچک‌ترین کارشون یا حرف‌شون باعث مسخره شدن‌شون توسط جمع میشه.
دوست دارن با بقیه ارتباط برقرار کنن، ولی حس می کنن حرف‌هاشون بی‌ارزش هستن.... پس سکوت می کنن!
در مراسم‌ها حس پرنده‌ای رو دارن که توی قفس گیر کرده! اگه بتونن زود از اونجا بیرون بیان اضطرابشون فروکش می‌کنه؛ ولی اگر بمونن دچار فروپاشی روانی میشن.
ممکنه عارضه‌های فیزیکی مثل سرگیجه، حالت تهوع، گُرگرفتگی و قرمز شدن، تپش قلب ،مشکلات معده و.... رو تجربه کنن.
و بدتر از همه، اون‌جاییه که کوچک‌ترین اشتباه چه بسا ممکنه اشتباه هم نباشه و صرفا یه تُپق بوده باشه رو تو ذهن شون به یه غول بی شاخ و دم تبدیل می‌کنن و تا مدت‌ها هی با خودشون مرورش می‌کنن.

نکته قابل ذکر اینه که:

اضطراب اجتماعی خیلی خیلی پیچیده‌تر از استرس از اجتماع هست! این یه اختلال واقعیه که باعث مختل شدنِ زندگی فرد میشه.

و همچنین باید بدونین که اضطراب اجتماعی، فقط ترس از حرف زدن در جمع نیست... بسیاری از رفتارهای دیگه نشأت گرفته از همین بیماری هستن؛مثل:

سین نکردن، یا چند روز بعد سین کردن پیام‌ها در شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها
مخفی کردن خود و ظاهر شدن فقط در جاهایی که می‌دونن تو اون عرصه قدرتمند هستن.
اکثر اوقات فکر می‌کنن بقیه دارن درموردشون حرف میزنن یا قضاوت‌شون میکنن (اعم از ظاهر و رفتارشون).
مراسم‌ها رو با خستگی ترک می‌کنن و انگار حضور در جمع، از اون‌ها انرژی زیادی می‌گیره (درحالی که بقیه از خوشحالی خسته شدن، ولی افراد مبتلا به این مشکل، به‌خاطر تحمل اون فضا دچار خستگی شدن).
خیلی زیاد خودشون رو سرزنش می‌کنن... حتی برای مسائل کوچک و بی‌اهمیت!

افکاری که فرد مبتلا به اضطراب اجتماعی، دائما با خودش مرور می‌کنه:

یکی از مشکلات اصلی مبتلایان به اضطراب اجتماعی، افکار منفی وخورنده‌ای هست که دائما با خودشون مرور می‌کنن و همین موضوع، به زندگی و روحیات‌شون آسیب زیادی می‌زنه. بعضی از شایع‌ترینِ این افکارهای منفی مواردی هستن که در ادامه آوردم:

هیچ‌کس دوستم نداره / حرفام بدرد نخورن باید ساکت بمونم / همه فهمیدن استرس دارم،دیگه اوضاع خیلی داغونه / نباید مثل احمق‌ها رفتار کنم / باید هرچی بقیه می‌گن رو تایید کنم؛ چون اگه حرف بزنم قضاوت میشم / الان همه می‌فهمن یه لکه سر آستینم هست و دارن می‌بینن که سعی میکنم مخفیش کنم. وای خدای من! الان همه اضطرابم رو دیدن... دیگه بدتر از این نمی‌شه.... / بقیه افراد از من تواناتر و با اعتماد بنفس تر هستن...

چه چیزهایی اضطراب اجتماعی رو تشدید می‌کنن:

حالا که با علائم و نشانه‌های اضطراب اجتماعی آشنا شدیم، وقتشه ببینیم چه مواردی برای مبتلایان، محرک نشونه‌های این بیماری هستن؟

ملاقات افراد جدید
صحبت در جمع
وقتی گوشی یا کامپیوترشون در وضعیتی باشه که بقیه به صفحه‌ش دید داشته باشن
اجرای روی سِن
صحبت با افراد داری مقام بالا
وقتی بقیه براشون «تولدت مبارک» می‌خونن
امتحان دادن (با استرسِ امتحان داشتن فرق می‌کنه!)
خوردن غذا و آب در مکان‌های عمومی
عطسه و سرفه و یا خلاصه بگم هرچیزی که باعث جلب توجه بشه
صحبت با تلفن در مکانی که خیلی ساکته
شرکت در کارِ گروهی
رقصیدن در مهمانی (برای قشر مذهبی باید بگم دعا خوندن در جمع... هرچند که اون دعا رو صدمرتبه و به بهترین حالت ممکنه خونده باشن)
قرار گذاشتن برای بیرون رفتن
سفارش دادن و موندن توی یک صف طولانی
جایی بشینن که وسط باشه و پشتشون به دیوار نباشه
وقتی بقیه باهاشون شوخی میکنن
استفاده از توالت عمومی
وقتی بقیه ازشون انتقاد می‌کنن
وقتی یک ایراد کوچک دارن (مثل همون مثال لکه سر آستین)

سوءتفاهم‌هایی که ممکنه برای بقیه، در مورد این افراد پیش بیاد:

متاسفانه ممکنه برخی از علائم اضطراب اجتماعی، توسط بقیه، به عنوان بی‌احترامی تلقی بشه. باید بدونین اونا تمام انرژی‌شون رو به‌خاطر این‌که کار اشتباهی انجام ندن صرف می‌کنن. پس اگه دیدین باهاتون ارتباط چشمی برقرار نمی‌کنن، در گروه‌ها رفتار عجیب و نچسبی دارن و معذب هستن، مهمونی‌ها رو زود ترک می‌کنن، به‌خاطر مسائل ناچیز از کوره در میرن، برنامه‌ها رو در آخرین لحظات کنسل می‌کنن، ازشون ناراحت نشین.

اگه دیدین با شما احساس راحتی ندارن و دو دل هستن، بدونین به‌خاطر اینه که از قضاوت می‌ترسن و مشکلی با شما ندارن! اگه رفتارهای عجیبی داشتن و درمورد مسائل کوچک هم خیلی درگیر بودن، قضاوت‌شون نکنین؛ چون هرچیزی که سوپرایزشون کنه، باعث ایجاد تنش شون می‌شه و برای همین همه‌چیز رو بررسی می‌کنن تا غافل‌گیر نشن!

خصوصیات خوب افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی!

تا الان فقط از عوارض و بدی‌های اضطراب اجتماعی گفتیم؛ ولی خب بیماری‌های ذهنی، می‌تونن در کنار مضراتشون برای فرد، گاهی اوقات خوبی‌هایی داشته باشن! یه مقدار هم از خوبی‌های اضطراب اجتماعی بگیم؛ مثل:

قلب بزرگی دارن و شدیدا با بقیه احساس همدردی می‌کنن
سازش پذیرن
با بقیه مهربون‌تر هستن
به عقاید بقیه احترام می‌ذارن
حواسشون به نیازهای بقیه هم هست
ناراحتی افراد رو سریعا می‌فهمن و کمک‌شون می‌کنن
شنونده خیلی خوبی هستن
نسبت به دنیای اطراف، از بقیه با توجه‌تر هستن و جزئیات رو درنظر میگیرن.
با هدف صحبت می‌کنن
ملاحظه احساسات بقیه رو میکنن (حواس‌شون هست تا حرفی نزنن که به بقیه بربخوره و ناراحت‌شون کنه)

ولی خب باید بگم اگه احساس می‌کنین به اضطراب اجتماعی مبتلا هستین، خیلی مهمه که به فکر تشخیص حرفه‌ای و درمانش باشین؛ چون عوارض ذهنی و جسمی‌ش واقعا می‌تونه زندگی رو براتون سخت‌تر و تلخ‌تر کنه...

وقتی درمان شدید میفهمید که:

_بقیه مردم اون‌قدرها هم مراقب رفتار و ظاهر شما نیستن! می‌فهمید که باید همین‌طور که هستید، خودتون رو دوست داشته باشید، نه اینکه دائما خودتون رو تغییر بدین... متوجه میشین شما همیشه دوست‌داشتنی بودین، فقط ذهن‌تون اجازه نمی‌داده درکش کنین. وقتی دقت کنین، می‌فهمین که قبلا بیش از اینکه بقیه ازتون انتقاد کنن، خودتون، خودتون رو نقد می‌کردین!

یاد می‌گیرین باید از افرادی که دائما شما رو قضاوت می‌کردن دوری کنید و نباید خودتون رو به‌خاطر اون‌ها محدود می‌کردید... دیگه می‌تونی با این کنار بیای که همه برای خودشون نواقصی دارن و ممکنه گاهی مثل احمق‌ها باشی! هیچ اشکالی هم نداره چون ما انسانیم و این کاملا طبیعیه...