چرا موسیقی‌های خانوادۀ هنری «ملتفت» را گوش می‌کنم؟

قبلاً به‌طور مفصل نگاهی به تاریخچۀ هیپ هاپ و رپ فارسی کرده بودیم. امروز می‌خواهم از عشق و علاقۀ شخصی خودم به خانوادۀ هنری ملتفت بنویسم. از تاریخچۀ ملتفت و معرفی اعضا و اهدافشان.

من سال‌هاست که هیپ هاپ را دنبال می‌کنم و به این خرده‌فرهنگ که صدای نسل من را بازگو می‌کند، بسیار علاقه دارم. خرده‌فرهنگی که ما را براساس باورها و دغدغه‌های مشترک گرد هم آورده و به ما می‌آموزد که عشق بورزیم. همۀ ما وام‌دار قلم‌به‌دستان رپ فارسی هستیم که تمام سختی‌ها را به جان خریدند و حتی مجبور به تحمل سخت‌ترین مجازات اجتماعی و سیاسی یعنی دوری از وطن شدند تا در خارج از کشور به حیات ذی‌قیمت خود ادامه دهند و از دور شاهد حیات شبه نباتی ما باشند.

در اینجا هم کوشیده‌ام به‌عنوان عضوی بسیار کوچک از این خانواده، اطلاعاتی از تاریخچۀ گروه ملتفت و علاقۀ شخصی خودم به این گروه به شما ارائه دهم، بلکه شما هم مثل من ملتفت شوید! اگه جایی نیاز به ویرایش دارد، لطفاً به من بگویید.

موسیقی خوب ازلحاظ فرم و محتوا، می‌تواند تأثیرات بسیار مثبتی روی روح و جسم انسان بگذارد. گوش‌دادن به موسیقی برای هر فردی لازم است و می‌توان گفت همان‌طور‌که جسم به تغذیه نیاز دارد، روح نیز احتیاج دارد که تغذیه شود. تغذیۀ روح، موسیقی است. موسیقی باعث انرژی‌گرفتن روح و ذهن افراد می‌شود. اگر این موسیقی از جامعۀ رپ و از خانوادۀ ملتفت باشد، قطعاً به‌عنوان غذای جسم هم می‌شود از آن تغذیه کرد.

به تعبیری می‌توان گفت موسیقی‌های ملتفتی نان و شراب روان است و سرچشمۀ آبی گواراست برای فرونشاندن عطش‌های روانی انسان. اما همان‌طور‌که گفتم، موسیقی برای من ضروری‌تر از این‌هاست و در حکم هوای سرشار از اکسیژن است که بدون آن زندگی برای من قابل تصور نیست. برای من آن نوع از موسیقی ارجمند و گران‌قدر است و به آن عشق می‌ورزم که حامل پیامی فکری یا حسی بوده و اعتراضی و آگاهی‌بخش باشد و اندیشه‌ای، ایده‌ای یا حسی انسانی را بیان کند. با این برداشت بر این باورم که موسیقی ملتفتی مهم‌ترین عرصۀ بیان اندیشه‌ها و ایده‌ها و اصلی‌ترین حوزۀ تجلی آگاهی‌بخشی‌های عمیق انسانی و توصیف نابرابری‌ها و زشتی‌های جهان بیرون و درون انسان است. به همین دلیل است که من به رپ و آثار مخلوقان بزرگ آن مانند سروش هیچکس، مهدیار آقاجانی، علی قاف و... عشق می‌ورزم و روانم نغمه‌های جاودانۀ آن‌ها را همچون اکسیژن تنفس می‌کند.

اما این قدرت شگفت‌انگیز موسیقی ملتفتی در بیان اندیشه‌ها و اعتراضات و توصیف جهان درون و بیرون از کجا سرچشمه می‌گیرد؟ این قدرت و قابلیت را باید محصول تکامل ده‌سالۀ اعضای این خانوادۀ هنری، از اوایل رپ فارسی تا امروز دانست. در این یک دهه، موسیقی رپ خالق هزاران سنت و دستاورد به شکل تکنیک‌ها و روش‌های ادبی بوده و راه اصولی و درست‌زندگی‌کردن را به عدۀ زیادی نشان داده و میراث گران‌قدری از خود به جا گذاشته است.

ما معمولاً احساسات دریافتی را بازتاب می‌دهیم (خودسازی در برابر اشتباه‌های شخصی و تأثیرات اجتماعی و...)؛ بنابراین گوش‌دادن به ملتفت که همانند نوعی صحبت دلسوزانه است، می‌تواند احساس خودسازی را به ما منتقل کند و بازتاب این نگاه، جامعه‌ای آگاه، با فرهنگی غنی را می‌سازد.

اطلاعات منتشر‌شده در این بلاگ‌پست از مستندات موجود در وب فارسی، مصاحبه‌های متنی و ویدئویی و کامنت‌ها و کپشن‌های شبکه‌های اجتماعی ملتفتی‌ها استخراج و منتشر شده است.

در همین ابتدا هم تشکر می‌کنم از معین ملتفت و محمدجواد شجاعی (جیم) برای کمک‌های بدون چشم‌داشتشان در جمع‌آوری و انتشار این بلاگ‌پست.

۰۲۱ رکورد

گروه ۰۲۱، اولین تشکل رپ فارسی بود که در سال ۱۳۸۱ توسط هیچکس با شعار «تهران برای همیشه» شکل گرفت. صامت در زمان خود، ستون اصلی رپ در داخل کشور محسوب می‌شد و شامل تعداد بسیار زیادی از خوانندگان رپ مانند حسین ابلیس (حصین) رضا تیری پاک (پیشرو)، علی کینگ (اوج)، بابک تیغه، علی ساتراپ، آراندبی (R&B)، امیر تتلو، حسین تهی، شاهین فلاکت و... بود که زیر نظر سروش کار می‌کردند. مهدیار آقاجانی هم آهنگ‌سازی کارها را به عهده داشت. آهنگ‌هایی که در زمان اوج فعالیت این تشکل منتشر شد، هنوز نیز جزو بهترین ترک‌های رپ فارسی محسوب می‌شوند.

یکی از آن ترک‌های شاخی که آن زمان بیرون دادند، ترک «واسه هر ایرانی» بوده که اتحادی بین ۰۲۱ رکورد و زدبازی بود.

۰۲۱ رکورد به‌خاطر مدیریت قوی و آهنگ‌های باکیفیتی که آن زمان‌ها منتشر می‌کرد، برای طرف‌دارهای قدیمی بسیار خوب شناخته شده است. حتی رپ‌بازها و طرف‌دارهای امروزی هم با نگاهی به تاریخچۀ رپ، می‌توانند حق اساسی که ۰۲۱ رکورد بر گردن رپ فارسی داشته، لمس کنند.

امروزه بخشی از رپرهای آن زمان یا تغییر سبک داده یا فعالیت نمی‌کنند و باقی‌مانده نیز به‌صورت جداگانه کار می‌کنند. درنهایت به‌خاطر کش‌و‌قوس‌های زیادی که بین اعضای ۰۲۱ رکورد پیش آمد و به گفتۀ بابک تیغه: «هر هفته آشتی‌کنون داشتیم» گروه ۰۲۱ رکورد به کار خود خاتمه داد.

صامت

لیبل «صامت رکوردز» که به «صامت» معروف بود، لیبلی بود که هیچکس و پیشرو با هم راه‌اندازی کردند. آن‌ها برای تشکیل صامت باید آدم‌های جدیدی را هم به تشکل خود اضافه می‌کردند. برای همین آن زمان در فضای وب اعلام کردند که برای عضوگیری از رپرها تست می‌گیرند و بعد از تأییدشدن آن‌ها را به صامت می‌برند. خیلی‌ها برای تست آمدند که اکثرشان هم رد شدند و خیلی‌ها سر همین مردود‌شدن‌ها با هیچکس و پیشرو چپ افتادند.

صامت هم مانند ۰۲۱ رکورد یک گروه قوی ظاهر شده بود. ایدئولوژی فکری هیچکس در هر جا که ظاهر می‌شد، آنجا را به بهترین تبدیل می‌کرد. صامت در آن زمان هم به پیشرفته‌ترین استودیوی ضبط تبدیل شده بود و کارهای ماندگاری مانند «بازم کلان» منتشر کردند.

در گروه صامت هم رپرهای زیادی رفتند و آمدند؛ مانند فریناز، مهدی صفر تایم، اشراق، پلاس، فرزان زخمی، ۷ خط، نماینده، اجدر، بهزاد فاشیست، روزبه قائم، حمید پناهی، متضاد، دیاکو، بیداد و... .

ابر رکورد

پس از منحل‌شدن کمپانی صامت، سروش و تعدادی دیگر از اعضای صامت کمپانی دیگری به نام «ابر رکورد» تأسیس کردند. این کمپانی در تهران تشکیل شد و برای اولین‌بار پس از خروج هیچکس از ایران و انتشار ویدئویی در کشور ترکیه به طرف‌دارها معرفی گردید. در آغاز تصور می‌شد که هدف از تشکیل این کمپانی و خروج اعضا از ایران، آغاز پروژه‌ای جهانی برای معرفی رپ فارسی به شنوندگان و علاقه‌مندان این موسیقی در کشورهای دیگر و همکاری با خوانندگان غیر ایرانی است. همان‌طور‌که خود سروش نیز در مصاحبه‌هایی پس از خروج از کشور علت این کار را تلاش برای جهانی‌کردن رپ فارس معرفی کرد. اما این کمپانی پس از انتشار چند ترک، به دلایل نامعلوم به کار خود پایان داد.

خانوادۀ هنری ملتفت

ملتفت نام تشکلی ایرانی است که هیچکس در سال ۱۳۹۰ پایه‌گذاری کرد و درزمینۀ موسیقی رپ و هیپ هاپ فعالیت می‌کند. البته از نظر مهدیار آقاجانی، آهنگ‌ساز این تشکل، ملتفت بیشتر یک خانوادۀ هنری است تا تشکل یا گروه.

ملتفت، از پشتکار و هم‌بستگی بسیاری برخوردار است و تاکنون با کمتر رسانه‌ای، مخصوصاً رسانه‌های فارسی‌زبان، برای پخش آثار و مصاحبه و... همکاری کرده است. ملتفت معمولاً آثار خود را از رسانه‌های خود یعنی سایت، توییتر، فیس‌بوک، کانال تلگرام و اینستاگرام ملتفت منتشر کرده‌ است. با مراجعه به سایت ملتفت می‌توانید به‌صورت یکپارچه تمام عملکردهای ملتفت اعم از آهنگ‌ها، موزیک ویدئوها و اخبار ملتفت را دنبال کنید.

اعضای این خانواده به‌طور مستقیم مهدیار آقاجانی (آهنگ‌ساز)، سروش هیچکس، علی قاف، اشکان فدایی و داریوش هستند. کسانی هم مثل رؤیا عرب، مهرک گلستان (ریویل)، سعید دهقان، حسن، حکمت، سینا مهدوی، علی عظیمی، بهراد کاسب، علی دهش، هیراد صباغیان و زنده‌یاد علی رسولی از دوستان نزدیک ملتفتی‌ها هستند که در بعضی آهنگ‌ها به‌عنوان آهنگ‌ساز، رپر یا تصویرگر ایفای نقش می‌کنند.

ریشۀ کلمۀ ملتفت عربی و از باب افتعال است. معنی کلمۀ «ملتفت» یعنی آگاه یا متوجه. اصطلاح ملتفت در کلام به‌صورت «ملتفتش کن» (آگاهش کن) و «ملتفت شدی؟» (آگاه شدی؟) کاربرد دارد. همچنین ملتفت تکه‌کلام سروش هیچکس نیز هست و در اکثر آهنگ‌های خود از این لفظ استفاده می‌کند.

گالی اند ایرانی (Gully and Irani)

شاید خیلی‌ از شما اصطلاح Gully and Irani را شنیده باشید و ندانید یعنی چی. Gully and Irani ‏‎‎اصطلاحی خیابانی به زبان انگلیسی در لندن است که معنی خیابان و خاکی‌بودن می‌دهد. این اصطلاح که ملتفتی‌ها از آن استفاده می‌کنند، برای کسی است که خودساخته است، از شرایط دور و برش استفاده می‌کند تا رشد کند و نمی‌گذارد شرایط و جو موجود جلوی او را بگیرد. درواقع GULLY خلاصۀ عبارت Global Unity Loyalty Love yourself هست.

از طرف دیگر به‌خاطر جذابیت این اصطلاح، ریویل در لندن تولیدی پوشاکی به اسم گالی گارمز (Gully Garmz) را با همین شعار، یعنی Gully and Irani تأسیس کرد. Garmz کوتاه‌شدۀ کلمۀ Garment به‌معنی لباس است. تی‌شرت‌های گالی اند ایرانی که گاهی بر تن رپرها و طرف‌دارها می‌بینید، از همین کمپانی است. به‌دلیل استقبال زیاد طرف‌دارها، ریویل و دوستش علی بلا بلا به این ایده رسیدند که این کمپانی را تأسیس کنند و آن را توسعه دهند. آن‌ها دریافتند که به‌تنهایی نمی‌توانند پیشرفت کنند و از بین طراح‌ها علی چرمی را برای همکاری انتخاب کردند.

اهداف ملتفت

پیش‌از‌این، اعضای خانودۀ هنری ملتفت کارهای ماندگار و سابقۀ درخشانی در فرهنگ‌سازی طرف‌دارهای خود داشتند. ایدئولوژی و نگرش فکر آن‌ها در صحبت‌ها و رفتارشان بیان‌گر این حس مسئولیت و فرهنگ‌سازی است.

ملتفت همیشه در تلاش بوده که در حد استانداردهای جهانی کار کند تا هم مخاطب خود را به‌روز نگه دارد و هم او را با فرهنگ بین‌المللی آشنا‌تر کند. آن‌ها با هدف جا‌انداختن فرهنگ حمایت از هنرمند و خرید آثار او به‌جای دانلود‌کردن، کارهای خود را از طرق مختلف به طرف‌داران خود در ایران و از طریق آیتونز به طرف‌داران خود در خارج از ایران می‌فروشند. طرف‌دارها بعد از خرید کارها فایل کار را دریافت می‌کنند. ملتفت بعضی اوقات هم ترجمۀ مصاحبه‌های خود به فارسی را برای طرف‌دارانش ارسال می‌کند تا آن‌ها بیشتر در جریان کارهایشان قرار بگیرند.

کسانی هم که استطاعت مالی ندارند، می‌توانند کارهای ملتفت را بعد از چند روز در کانال‌های ارتباطی که قبل‌تر معرفی کردم، به‌صورت کاملاً رایگان دریافت کرده و گوش کنند.

آن‌ها در نظر دارند به خریداران ایرانی تا جایی که می‌شود حال بدهند تا حسابی از خریدشان راضی باشند و با این کار، شاید کمی فرهنگ خرید آثار جا بیفتد. متأسفانه ‏نمی‌شود کارها را به‌صورت فیزیکی به ایران فرستاد؛ چون معلوم نیست کدام پست چقدر قابل اعتماد است و اینکه آیا قطعاً بسته به دست خریدارها می‌رسد یا نه؛ ‏‎‎چون شرکت‌های پستی تحویل بسته را تضمین نمی‌کنند!

همچنین با‌توجه‌به اینکه اخذ مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای توزیع قانونی تولیدات موسیقایی برای این افراد عملاً ممکن‌ نبوده ‌است و با‌توجه‌به فقدان قانونی انتشار الکترونیک و حق کپی‌رایت آثار، پخش این آهنگ‌ها از طریق اینترنت محدود می‌شود و ملتفت در تلاش است تا فرهنگ خرید آثار هنرمند و حمایت از آن را در بین طرف‌داران این سبک فرهنگ‌سازی کند.

از طرف دیگر ملتفت با فروش آثار خود و تخصیص هزینه‌ برای مؤسسات خیریه‌ای مانند مؤسسۀ خیریۀ امید مهر با هدف کمک به دختران ‌قربانی خشونت و موسسۀ زنان سرزمین خورشید با هدف کمک به پیشگیری و درمان اعتیاد، به‌ حل مشکلات اجتماعی کمک می‌کند.

اکثر آثار ملتفت بر مبنای روشن‌سازی فکر و برگرفته از اجتماع و با سبک اعتراضی خاصی همراه است. کارهایی حول مفاهیم طبقۀ اجتماعی، افراطی‌گری، تجمل‌گرایی، برده‌داری و الیتیسم که با نگاهی به دنیای امروز تمام آن‌ها به پول برمی‌گردد؛ زیرا چیزی به اسم دشمن وجود ندارد و تمام این‌ها ساختۀ اجتماع است تا قدرت‌ها بتوانند برای منفعت خودشان مردم را بازی دهند.

ملتفت به‌خاطر قدرتی که ازلحاظ موسیقیایی دارد، خیلی به دیس‌دادن متهم می‌شود؛ اما اعضای این خانواده به‌طور رسمی اعلام‌کرده‌اند که تابه‌حال هیچ خوانندۀ رپی را دیس نکرده‌اند و صحبت‌هایشان با یک قشر خاص بوده نه شخص خاص.

ملتفت عضو خانودۀ خودش را مجبور به کاری نمی‌کند و قطعاً کسی از این اعضا هم سکوت نمی‌کند. بنابراین همۀ اعضا خودمختار و مستقل هستند و ایده‌هایی که در آهنگ‌ها پیاده‌سازی می‌شود کاملاً آزادنه بین اعضا مطرح و پیاده‌سازی می‌شود. چون اعضای ملتفت به فکر خلق اثری با کیفیت خوب هستند، همفکری بسیاری برای ساخت و انتشار کارهای خود می‌کنند. این حس کمال‌گرایی خالقان انکارناپذیر است.

سروش هیچکس

سروش لشکری معروف به هیچکس، متولد ۱۹اردیبهشت۱۳۶۴ در محلۀ ونک تهران، از نخستین خوانندگان رپ فارسی و از پیش‌گامان «رپ خیابانی» در ایران است که لقب خود را از شعار «هیچکس، تنها نیست» همراه اول که در بیلبوردی دیده بود، الهام گرفته است.

هیچکس همیشه به‌دنبال کار تیمی بوده و وجود تشکل‌های رپ فارسی را لازمۀ بقا و پیشرفت رپ فارسی می‌داند. او اولین آلبوم زیرزمینی را با عنوان «جنگل آسفالت» در سال ۱۳۸۵ با آهنگ‌سازی مهدیار آقاجانی منتشر کرد. انتشار این آلبوم که حال‌وهوایی خیابانی داشت و موضوع ترانه‌های آن مشکلات اجتماعی ایران بود، نام هیچکس را بیش از پیش بر سر زبان‌ها انداخت و او را به موفق‌ترین خوانندۀ رپ ایران بدل کرد.

بعد از آن می‌شود گفت که اولین ویدئوکلیپ رسمی رپ فارسی را با عنوان «یه مشت سرباز» همراه با زیرنویس انگلیسی منتشر کرد و گفتنی است که تک‌آهنگ «یه مشت سرباز» شهرتی جهانی را برای هیچکس دربرداشت. در ویدئوی این آهنگ، پیشرو، علی قاف، بهرام، ریویل و... به‌صورت افتخاری حضور دارند. همین تلاش‌ها و سخت‌کوشی‌های او باعث تدوام و ماندگاری رپ فارسی شده است.

هیچکس در فیلم «کسی از گربه‌های ایرانی خبر نداره» ساختۀ بهمن قبادی که در سال ۱۳۸۸ منتشر شد، در چند صحنه بازی کرده و نماهنگ «اختلاف» را اجرا کرد.

دلسوزی هیچکس برای رپ فارسی آن‌قدر زیاد بود که به خود لقب «پدرخوانده» رپ فارسی را داده بود. گذر زمان و نبود یک بزرگ‌تر برای رپ فارسی و تأثیرات مستقیم و غیرمستقیم او بر این سبک، باعث شد لقب «پدر رپ فارسی» به او اختصاص گیرد.

هیچکس در سال ۱۳۸۸ ترانه‌ای به نام «یه روز خوب میاد» را خواند که با وجود نشانه‌های آشکار اشاره به فضای سیاسی ملتهب ایران، واکنش او به حوادث پس از انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۱۳۸۸ تعبیر شد.

همان سال وقتی او ایران بود، امیر کلان او را به یک کارگاه نقد ادبی در تهران دعوت کرد. آنجا گروهی از سن‌ها، قشرها و دیدگاه‌های مختلف حضور داشتند و نقدهای مختلفی را بر رپ فارسی و خصوصاً آلبوم جنگل آسفالت نوشته بودند. هیچکس به همۀ آن‌ها گوش داد و لذت برد؛ چون برای او جالب و مهم بود که دیدگاه‌های مختلف دیگران را دربارۀ کارهای خود بشنود و کارهایش نقد جدی شوند. خلاصه کلی بحث و گفت‌وگو کردند و درنهایت هم برای آن‌ها چند کار خواند و جلسه به پایان رسید.

حدود سال ۱۳۹۳ بود که امیر کلان دوباره با هیچکس تماس گرفت و گفت که می‌خواهد آن نقدها را به‌صورت کتاب دربیاورد و مقدمه‌ای هم برای کتاب نوشته است. از خود هیچکس و مهدیار هم خواست که دراین‌باره مطلب بنویسند. هیچکس مقدمه را خواند، پسندید و با کمال میل پذیرفت.

هیچکس می‌گوید:

من لزوماً با تمام نقدهایی که در این کتاب هست موافق نیستم؛ چه اون‌هایی که از کارها تعریف کردند و چه اون‌هایی که ایراد گرفتند. ولی به نظرم باید همۀ نظریات مطرح شوند؛ چون خودشان می‌توانند بحث ایجاد کنند و باعث پخته‌تر‌شدنِ نقدها شوند و درنهایت باعث پیشرفت همۀ ما.

کتاب هیچکس در بوتۀ نقد: نگارش به‌منزلۀ عمل اجتماعی از نشر تارمتن را می‌توانید به‌صورت رایگان از اینجا دانلود کنید.

هیچکس سرانجام به‌خاطر مشکلات پیش‌آمده مانند بازداشت و زندان‌های متعدد، با هدف جهانی‌کردن رپ فارسی از ایران خارج شد و به لندن رفت. او برای دستیابی به هدف خود، یعنی جهانی‌کردن رپ فارسی همکاری‌های مختلفی با خواننده‌های بین‌المللی انگلیسی‌زبان و عرب‌زبان مانند Kool G Rap، Narcy، Eslam Jawaad، Shadia Mansour و... کرده است.

هیچکس فرهنگ خیابانی را به‌خوبی در موسیقی‌ خود تجسم می‌بخشد؛ بدون اینکه به دام کپی‌برداری و تقلید از هنرمندان آفریقایی‌آمریکایی بیفتد.

مهدیار آقاجانی

مهدیار آقاجانی متولد ۲بهمن۱۳۶۷ در تهران، آهنگ‌ساز الکترونیک و موزیسین کلاسیک است. او که سنتور و قانون می‌نوازد، به تلفیق موسیقی سنتی ایرانی و الکترونیک علاقه دارد. مهدیار از ۴سالگی ویولون (کلاسیک و ایرانی) می‌زده، شش سال با استادان مختلف موسیقی کلاسیک کار کرده و بعد حوصله‌اش سر رفته و به‌سراغ یادگیری موسیقی خاورمیانه رفته و برای ۴ سال با استادی خصوصی تمرین کرده است.

در اوایل دورۀ هیپ هاپ فارسی چیزی به‌عنوان صنعت موسیقی در ایران وجود نداشت. خیلی از رپ‌کن‌ها هم از موسیقی‌های دانلود آمریکایی برای رپ‌کردن استفاده می‌کردند. مهدیار که در آن زمان گاهی گرافیتی می‌کشید، از همین طریق با چند رپ‌کن آشنا شد و به آن‌ها پیشنهاد داد به‌جای اینکه کپی‌برداری کنند، می‌تواند با سازهای ایرانی برایشان آهنگ‌سازی کند. خیلی زود شناخته شد و از همانجا ساخت گونه‌های دیگری از موسیقی مانند الکترونیک، تلفیقی و موسیقی فیلم را شروع کرد.

مهدیار در سال ۱۳۸۵، زمانی که تنها ۱۸ سال داشت، آهنگ‌سازی آلبوم جنگل آسفالت هیچکس را انجام داد. او در این آلبوم، موسیقی رپ و سازهای سنتی را به‌ گونه‌ای خلاقانه با هم تلفیق کرد که مخاطب با شنیدن آن چیزی جز لذت نمی‌توانست ببرد.

مهدیار در آن زمان از سازهای زیادی مانند عود، سنتور، دف، تمبک، نی، کمانچه و... در آهنگ‌های خود استفاده می‌کرد. این نابغه از ۱۶سالگی شروع به انتشار کارهای خود کرد. از قدیمی‌ترین کارهای او می‌شود به آهنگ هیچکس و یاس به نام «کمک» اشاره کرد. ممکن است آهنگ کمک، کم‌کم از یادها رفته باشد، اما برخی از کارهای مهدیار فراموش‌نشدنی است و در تاریخ رپ فارسی ماندگار است؛ مانند آهنگ «یه روز خوب میاد».

مهدیار در سال ۱۳۸۸، بعد از کار روی فیلمی که در آن انتقاداتی به دولت ایران وارد شده بود، به کمک دعوت‌نامۀ فستیوال کن از ایران خارج شد و در حال حاضر هم در فرانسه زندگی می‌کند. توجه وزارت ارشاد، به دستگیری و ممنوع‌الکاری اعضای در صحنه منجر گردید.

انتظار می‌رفت این کارها مهدیار را دلسرد کند؛ اما او را برای خلق آثار بیشتر تشنه کرد. او پس از مهاجرت به فرانسه پرکارتر شد و برای کارهای خود بسیار زحمت کشید. امروز می‌توانید آثار او را که در قالب تک‌آهنگ، آلبوم و... منتشر شده است، در سایتش ببینید. مهدیار در یک دهۀ گذشته بیش از ۱۰۰ آهنگ فقط برای رپ فارسی تولید و منتشر کرده است. گفتنی است که اورجینال بعضی کارهای مهدیار از هارد او پریده و دیگر اصل آن‌ها را ندارد. همچنین درخصوص کپی‌رایت آهنگ‌های خود گفته:

من نمی‌تونم به شخصه این اجازه‌ رو بدم که کپی‌رایت آهنگ‌ها در اختیار عموم باشه؛ چون تمام حقوق اثر مال من نیست و بخشیش متعلق به لیبل ملتفته. اما اگر پروژه هدف مالی نداره و درآمدی به دست نیارید، اصولاً مشکلی پیش نمیاد، مگر کار خیلی ضایعی بکنید. مثلاً باهاش ویدئوی نژادپرستانه بسازید که در اون صورت ممکنه براساس حقوق اخلاقی ازتون شکایت بشه. چون من‏‎‎ همیشه گفتم اگر جنبۀ مالی نداره، می‌تونید استفاده کنید. اون بحث اخلاقی هم گفتن نداره. اگه کسی انقدر بی‌شعوره، بهتر که ازش شکایت شه. خلاصه شاید تنها فرق موسیقی‌های قدیمیم با الان اینه که به‌جز خودم، خود لیبل ملتفت هم حق شکایت داره. پس بهتره افراد بیشتر دقت کنن؛ چون شاید رحمشون از من کمتر باشه.

چند اجرای زنده‌ای که برای اولین‌بار گذاشته بود، به مهدیار این امکان را داد که موسیقی را به‌وسیلهٔ بلندگوها با صدای بلندتر بشنود و بتواند آن چیزی که دقیقاً در ذهنش هست، خلق کند. مهدیار طغیان‌گر موسیقی الکترونیک است. با گوش‌دادن به کارهای او می‌توانید متوجه شوید که او چطور می‌تواند الهامات خود از موسیقی سنتی خاورمیانه را با هیپ هاپ و دیگر صداهای الکترونیک درهم آمیزد. او به‌خاطر زندگی‌کردن در پاریس تحت‌تأثیر صحنۀ موسیقی الکترونیک اروپا شد و الهامات جدیدی گرفت.

به عبارت دیگر می‌شود گفت که مهدیار اگر ساز غربی هم می‌زند، طوری می‌زند که صدای شرقی بدهد و شرقی‌ها لذت ببرند. این حرکت شایستۀ مهدیار را به‌خوبی می‌شود در آهنگ «منم همین‌طور» شنید و لمس کرد. در این آهنگ، اگرچه زیرصدای آهنگ با سازهای غربی اجرا شده، شباهت بسیار زیادی به «نی» دارد.

او فقط در دو حالت آهنگ‌سازی می‌کند: یا مثل کار با ملتفت تأثیر آن برایش مهم است و پول آن برای او مهم نیست یا طرف باید بودجۀ کافی داشته باشد که ایرانی‌ها معمولاً ندارند. مهدیار قبلاً گفته بود که خیلی دوست دارد یک آلبوم قوی برای یک رپ‌کن دختر بسازد؛ ولی هنوز رپ‌کن مناسبی پیدا نکرده است.

مهدیار حجم زیادی از دانش خود را از طریق خودآموزی به دست آورده و توصیه‌اش برای بقیۀ کسانی که دوست دارند موسیقی یاد بگیرند این است که بهتر است خود افراد دست‌به‌گوگل شوند و برحسب نیازشان تحقیق کنند. به‌علاوه به‌شدت توصیه می‌کند که زبان انگلیسی خود را قوی کنند؛ چون اکثر مطالب خوب در این زمینه به زبان انگلیسی است. همچنین Trent Reznor و RZA تأثیر بسیاری بر موسیقی مهدیار گذاشته‌اند.

شاید خیلی از شما این تیکۀ «مهدیار اون سنتور رو بیار تو» را شنیده باشید. این تیکه واسه آهنگ «یه مشت سربازیم» هست. درواقع سروش هیچکس به مهدیار می‌گوید: «سنتور رو بیار تو آهنگ» و بعد مهدیار شروع به نواختن سنتور می‌کند؛ اما خب این اصطلاح بین مردم خیلی رایج شده. مثلاً هرچیزی می‌خواهند بیاورند، می‌گویند: «فلانی فلان چیز رو بیار».

علی قاف

علیرضا قاسمی ملقب به قاف در ۲۶دی۱۳۶۳ در تهران متولد شد. او از رپ‌کن‌های قدیمی و کاربلد رپ فارسی است. علیرضا در حال حاضر ساکن شهرک غرک تهران است. او در نوجوانی با خواندن اشعار خیام، سهراب سپهری و فروغ فرخزاد به شعر فارسی علاقه‌مند شد و هم‌زمان آهنگ‌های توپاک و خواننده‌های آمریکایی آن زمان، او را به موسیقی هیپ هاپ جذب کرد.

قاف در سال‌های آخر دبیرستان با چند تن از دوستان هم‌محله‌ای خود که معروف‌ترین آن‌ها اِمپو نام دارد، گروهی به نام «مَد» تشکیل داد و اولین آهنگ‌های خود را روی نوار کاست ضبط کرد. اولین کارهای استودیویی و حرفه‌ای او به سال ۱۳۸۴ برمی‌گردد. او از همان اول نشان داد که استعداد جدیدی است و می‌تواند در آینده بسیار خوش بدرخشد. پس از اینکه آهنگ‌های بسیار خوب و زیبایی را بیرون داد و کارهای او با استقبال رپرهای آن زمان، مخصوصاً سروش هیچکس روبه‌رو شد، تصمیم به تغییر نام مستعار خود گرفت. در آهنگی با عنوان «می‌گن قاف» با همراهی و اینترو سروش هیچکس تغییر نام خود را از جی به قاف به همه اعلام کرد. همکاری‌های هیچکس و قاف زیادتر شد و این همکاری‌ها سر‌و‌صدای زیادی به پا کرد. همین همکاری پرسر‌و‌صدا سبب شد که مد از هم بپاشد و علی قاف به عضویت گروه بزرگ و حرفه‌ای صامت در بیاید و بعد از آن به‌خاطر از‌هم‌جداشدن صامت به خانوادۀ ملتفت بپیوندد.

اوایل سال ۱۳۸۶ قاف به‌دلیل مشکلات شخصی تصمیم به کناره‌گیری از فعالیت‌های هنری گرفت. مهدیار آقاجانی ضمن مخالفت با این تصمیم، ساخت آلبوم «زیر و بم زیرزمین» را به او پیشنهاد کرد. آهنگ‌سازی و نوشتن اشعار زیر و بم زیرزمین در مدت پنج ماه، در پاییز و زمستان ۱۳۸۶ به انجام رسید. به‌دلیل نبود استودیوی حرفه‌ای مطمئن، روند کار یک سال به تأخیر افتاد؛ اما درنهایت با ضبط زیر و بم زیرزمین در استودیوی خانگی قاف، آلبوم وارد مرحلۀ تنظیم شد.‌ یک ماه بعد از انتخابات ۱۳۸۸ آهنگ «بسه مفتبری» ضبط شد و مهدیار آقاجانی این اثر را به همراه پروژۀ آلبوم زیر و بم زیرزمین برای اتمام مراحل ساخت به اروپا برد. سرانجام اولین آلبوم حرفه‌ای قاف به نام «زیر و بم زیرزمین» در مهر ۱۳۹۰ به‌صورت دیجیتال منتشر شد.

او تا به امروز کارهای بسیار قوی و پرمغزی را منتشر کرده است. قاف به‌خوبی می‌تواند سبک اعتراضی و گنگ خاص خودش را در آهنگ‌های خود برای مخاطب متصور سازد. قافیه‌بازی و واج‌آرایی قاف یکی دیگر از علت‌های محبوبیت و مشهورشدن سبک رپ‌کردن آن است. همچنین طرف‌دارهای او به او قافعلی (برعکس‌شدۀ کلمۀ علی قاف) هم می‌گویند.

او بارها در آهنگ‌ها، تصاویر اینستاگرام و صحبت‌های خود ذکر کرده که علاقۀ فراوانی به جوان‌پهلوان غلامرضا تختی و مرام و لوتی‌گری او دارد.

اشکان فدایی

اشکان فدایی ملقب به فدایی در ۱۴آذر۱۳۶۹ در محلۀ پیروزی تهران به دنیا آمد و در حال حاضر در پاریس زندگی می‌کند. او تا قبل از پیوستن به ملتفت با اسم مستعار «کِوین ۶۹» فعالیت جسته و گریختۀ غیرحرفه‌ای می‌کرد. پس از یافتن استعداد خود و پیوستن به ملتفت و معرفی او توسط سروش هیچکس به طرف‌دارها در یکی از کنسرت‌های آن‌ها، اولین موسیقی حرفه‌ای و کار رسمی خود را با عنوان «ایران ایران» در سال ۱۳۸۸ منتشر کرد.

به‌دلیل استعداد فوق‌العاده در رپ‌کردن و استفاده از تکنیک‌های مختلف در اشعارش و قافیه‌بازی، طرف‌داران بسیاری پیدا کرد و توانست در زمان خیلی کم محبوبیت خیلی زیادی را به خود جلب کند. این محبوبیت باعث حرف و حدیث‌ها پشت سرش شد که این حرف و حدیث‌ها به دیس‌دادن به فدایی منجر شد و فدایی هم هرازگاهی این دیس‌ها را با دیس‌بک جواب می‌داد.

اولین تک‌آهنگ رسمی او به‌نام ایران ایران در سال ۸۸ منتشر شد که موضوع آن اعتراض به سرکوب مردم معترض به نتایج انتخابات توسط دولت بود. آهنگ‌ساز این کار مهدیار آقاجانی بود. پس از آهنگ ایران ایران، فدایی با آهنگی تکی به نام «واستا لاشی» و آهنگی دیگر به نام «شک» به همراه قاف در آلبوم کوتاه «انجام وظیفه» حضور پیدا کرد و برای عموم شناخته‌تر شد. سپس در مهر ۹۰ تک‌آهنگ «ساز ما» از او منتشر گردید. همچنین در آلبوم «زیر و بم زیرزمین»، در قطعۀ «میان غم‌هایم»، علی قاف را همراهی کرد. از «میان غم‌هایم» می‌توان به‌عنوان بهترین فیت‌رپ آلبوم زیر و بم زیرزمین یاد کرد. شاید از این پس بتوان از زوج قاف و فدایی نیز به‌عنوان یکی از بهترین زوج‌های تاریخ رپ فارسی یاد کرد! استایل زیبای فدایی در این ترک بدون شک موجب شده است که این ترک در هر دو بخش حرف‌های زیادی برای گفتن داشته باشد. تک‌آهنگی از او به نام «یه عشق نقره‌ای» در آذر عرضه شد که حاشیه‌های زیادی به همراه داشت. کمی بعد تک‌آهنگ فوق‌العادۀ «رفیق» را بیرون داد و با هر تک‌آهنگ افراد بیشتری متوجه نبوغ و استعداد او شدند. اولین آلبوم کوتاه او به نام «عدل» با استقبال بسیاری مواجه شد. به‌طوری‌که بعد از این آلبوم، اکثر شنوندگان رپ فارسی او را مغز رپ فارسی عنوان می‌کنند. آهنگ‌سازی تمامی ترک‌ها به‌جز ترک «نمی‌دونم» را مهدیار آقاجانی انجام داده است و آهنگ‌سازی ترک نمی‌دونم را مهدیار آقاجانی به همراهی حسن حکمت انجام داده‌اند.

فدایی به‌خاطر لکنت کلامی که در تلفظ حروف سین و شین دارد، معمولاً مورد تمسخر مخالفان خودش قرار می‌گیرد. این تمسخر نشأت‌گرفته از ضعف مخالفان فدایی است؛ زیرا در رپ‌کردن جلوی او ازلحاظ فرم و محتوا کم می‌آورند.

یکی از دیس‌بک‌های معروف اشکان فدایی، آهنگ «همصدا» است که تنها ۱۳ ساعت پس از انتشار دیس‌ترک، دیس‌بک خودش را منتشر کرد.

کلمات در درست‌کردن، یا خراب‌کردن قدرت زیادی دارند. اشکان به‌خوبی بلد است که در انتخاب کلمات ظرافت به خرج دهد تا احساسات بیشتری از مخاطب را با خود همراه کرده و درنتیجه اهداف خودش را به‌خوبی به ذهن مخاطب منتقل کند.