درباره Ērānšahr، خوانش ها و یاداشت هایی از یک ایران دوستِ دانش آموخته نرم افزار و نه یک ایران شناس یا باستان شناس یا زبان شناس ... امید است به یاری یزدان درست و سودمند باشد.
اَمُرداد ماه جاودانگی و بیمرگی فرا رسید
واژهی اوستایی اَمِرِتات ( ????????) که در زبان پهلوی اَمورداد (amurdad) و در زبان امروزین اَمُرداد گفته می شود، شیوه درست است زیرا به درستی "اَمِرِتات" به چِم (:معنی) بیمرگی است. بنابراین، بگوییم اَمُرداد؛ نگوییم مرداد. نگاره زیر ریخت واژه پهلوی "اَمورداد" را به هام دبیره ساسانی نشان می دهد.
مُرداد، مرگ و نیستی ولی اَمُرداد، زندگی و جاوادنگی است. در زبان های باستانی "اَ" آغازین برخی واژه، چِم (معنی) منفی یا وارونه را می دهد. مانند واژه "اَنِیران یا اَنِران" به معنی "نا ایرانی" و واژه "اِران" برابر "ایران" امروزی است.
واژه دیگر، نامِ "اَمیر" است. "میر" که مرگ و نیستی و نابودی است ولی "اَ-میر یا اَمیر" به چِم بی مرگ و جاوادنگی است. "میر" به چِم "مرگ" ریشه در واژه اوستایی "مَر" دارد که به چم "مَرگ" است. بنابراین واژه اوستایی "اَمِرِتات" ساخته شده از سه بخش است.
- پیشوند منفی (وارونه) ساز اَ
- واژه اوستایی از ریشه مَر
- پسوند تات
در زبان اوستایی "mrta یا مْرْتا" ( ????) به چِم "مُردن" است که در زبان پهلوی "مورتَن یا موردَن" گفته می شده است. بنابراین مَرگ و مُردن ریشه در "مَر" اوستایی (از زبان های باستانی ایران) دارند. همچنین از این رو، اَمِرِتات به چِم "زندگی جاودان، بی مرگی" است.
امیر، از سوی دیگر عربی است که برابر با سالار و سپهسالار و فرمانده است.
اَمرداد، بی مرگی، ششمین امشاسپند، نگهبان گیاهان و خوراک و نام پنجمین ماه سال و هفتمین روز ماه. چون روز هفتم ماه، امورداد یا امرداد نام دارد، پس هفتمین روز گاهشماری زرتشتی و سومین روز گاهشماری امروزین، از پنجمین ماه، جشن امردادگان است.
اَمِرِتات (اوستایی) => اَمورداد (پهلوی) => اَمُرداد (امروزین) و از این رو مُر در اَمرداد یا مرداد هم ریشه با مُردن است.
هخامنشیان در آغاز فرمانروایی خود، نام های پارسی باستان برای گاه شماری (۱۲ ماه سال) را به کار می برده اند که مرور زمان و شاید برای اینکه اوستا سویه (جنبه) دینی داشت، این نام های پارسی باستان با وازه های اوستایی ۱۲ ماه سال، جایگزین شدند.
عنوان و بخشی از نوشته برگرفته از تلگرام ماهنامه اَمرداد
مطلبی دیگر از این انتشارات
سعدی در مقابل فردوسی!
مطلبی دیگر از این انتشارات
شادی گُهَرِ ماست
مطلبی دیگر از این انتشارات
گوسان ها، داستان سرایان کهن